طالبان ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها را تدریجی اجرا می‌کنند

وزارت امر به معروف طالبان می‌خواهد ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها را که در قانون امر به معروف اداره این گروه درج شده است به تدریج عملی کند.

گزارش‌ها می‌رسانند که طالبان این موضوع را در برخی ولایت‌ها مانند قندهار عملی کرده یا به مسئولین رسانه‌ها گوشزد کرده اند که این نکته را رعایت کنند.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

منابع در ولایت تخار در شمال ‌شرق افغانستان نیز می‌گویند که مقام‌های طالبان در این ولایت دستور ممنوعیت کامل عکاسی و تهیه گزارش‌های تصویری را صادر کرده ‌و گفته‌اند که رسانه‌های تصویری باید به «رادیو» تبدیل شوند.

منابع به دویچه وله گفتند که طالبان در ولایات تخار و میدان وردک عکس و ویدیو گرفتن از مقامات طالبان را ممنوع کرده اند.

یک منبع در وزارت اطلاعات و فرهنگ اداره طالبان که نخواست نامش ذکر شود، به دویچه وله تائید کرد که مقام‌های امر به معروف طالبان در ولایت‌های تخار، دایکندی، میدان وردک و غزنی با خبرنگاران و مسئولان ریاست مطبوعات جلساتی برگزار کرده اند، اما مسئولان وزارت اطلاعات و فرهنگ در کابل تا حالا چنین دستوری صادر نکرده اند. 

طالبان قبلاً نشر برنامه‌های انتقادی را در رسانه‌ها ممنوع کرده اند.

به نظر می‌رسد در مورد این ممنوعیت در داخل اداره طالبان نیز اتفاق نظر وجود ندارد. سخنگویان ادارات طالبان در کابل همه روزه اعلامیه‌های با تصویرها و ویدیوهای مقامات را در رسانه‌های اجتماعی نشر می‌کنند. منبع یاد شده گفت که مقام‌های وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان نیز تا حالا طرفدار این ممنوعیت نبوده اند، «چونکه در این عصر نه ممکن است و نه به نفع شان.»

اجرای سراسری ممنوعیت با توصیه؟

موضوع ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در قانون امر به معروف طالبان ذکر شده است، قانونی که محدودیت‌های فعلی بر حقوق و آزادی‌های مردم به خصوص زنان را تشدید می‌کند و موجی از محکومیت‌ها و انتقادهای بین‌المللی را در پی داشت.

سیف‌الاسلام خیبر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به خبرگزاری فرانسه گفت: «این قانون در تمام افغانستان... به تدریج عملی خواهد شد.» او افزود مقامات تلاش می‌کنند مردم را وادار سازند که نشر تصاویر موجودات زنده خلاف شرع است.

سخنگوی وزارت امر به معروف طالبان گفت: «اجبار در اجرای قانون جایی ندارد. این فقط توصیه است و متقاعد کردن مردم که این واقعاً خلاف شرع است و باید از آن پرهیز کنند.»

قانون امر به معروف طالبان ماده‌های مختلفی برای رسانه‌ها دارد، از جمله این که انتشار تصاویر همه موجودات زنده ممنوع است و رسانه‌ها نباید مطالبی را نشر کنند که در تضاد با اسلام باشد.

برخی از ماده‌های این قانون جدید هنوز عملی نشده است، چنانچه مقامات طالبان خود شان همچنان عکس‌های انسان‌ها را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند.

خیبر گفت: «تا حال در مورد تطبیق ماده‌های این قانون که مرتبط با رسانه‌ها است تلاش جریان دارد. در بسیاری از ولایات تلاش می‌شود این قانون تطبیق شود اما تطبیق آن در همه ولایات شروع نشده است.»

او به صورت مشخص گفت که تلاش برای تطبیق این قانون در ولایات قندهار، هلمند و تخار در شمال شرق افغانستان آغاز شده است.

خبرنگاران در قندهار روز دوشنبه به خبرگزاری فرانسه گفتند که در این مورد بیانیه‌ای از وزارت امر به معروف دریافت نکرده اند و یا ماموران امر به معروف مانع عکس و فلم گرفتن آن‌ها نشده اند.

اما در ولایت غزنی مقامات وزارت امر به معروف خبرنگاران محلی را خواسته و به آنها گفتند که ماموران این وزارت به تدریج اجرای قانون را آغاز خواهند کرد.

یک خبرنگار که به دلیل نگرانی‌های امنیتی نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به خبرگزاری فرانسه گفت که کارمندان امر به معروف به خبرنگاران تصویری توصیه کردند که از مسافت‌های دورتر عکس بگیرند و از رویدادهای کمتری فلمبرداری کنند تا به این موضوع «عادت کنند.»

گزارشگران در ولایت میدان وردک نیز از جلسه‌های مشابه خبر داده و گفتند که این قانون به تدریج عملی می‌شود.

واکنش نهادهای مدافع خبرنگاران

حامد عبیدی، رئیس سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در خارج از این کشور به دویچه وله گفت «طالبان هیچ باوری به آزادی بیان و رسانه‌ها ندارند و به همین دلیل فشارها هر روز بر خبرنگاران افزایش می‌یابد.»

هرچند سخنگوی وزارت امر به معروف طالبان گفته است که این قانون «جبراً» عملی نخواهد شد، ولی عبیدی گفت در شماری از ولایات به رسانه‌ها دستور داده شده تا از این قانون پیروی کنند و تصاویر زنده‌جان‌ها را نشر نکنند.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان نیز از ممنوعیت عکاسی و فیلمبرداری از زنده‌جان‌ها در ولایت‌های میدان وردک و تخار ابراز نگرانی کرده است.

این سازمان در اعلامیه‌ای گفته است: «این اقدام، نقض آشکار آزادی بیان و محدود کردن دسترسی آزاد مردم به اطلاعات است، که جزو حقوق بنیادین انسانی محسوب می‌شود. پیش از این در برخی ولایات دیگر و نهادهای دیگر فرمان‌های شفاهی مشابه نیز صادر شده است.»

طالبان در دور اول حاکمیت خود از ۱۰۹۶ تا ۲۰۰۱ نیز عکس و فلمبرداری از موجودات زنده را با این استدلال که این عمل خلاف شریعت است، منع کرده بودند.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!

در زمان برگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، ۸۴۰۰ نفر در رسانه‌های افغانستان مصروف کار بودند و براساس معلومات نهادهای رسانه‌ای در حال حاضر فقط ۵۱۰۰ نفر در رسانه‌ها کار می‌کنند که تنها ۵۶۰ تن آنان زنان هستند.

در رده بندی آزادی مطبوعات که توسط گزارشگران بدون مرز (RSF) تهیه شده است، افغانستان در میان ۱۸۰ کشور، از رتبه ۱۲۲ به رتبه ۱۷۸ تنزیل یافته است.