عربستان؛ کرونا بنیادهای دولت را به لرزه درآورده است

 عربستان سعودی از پیامدهای بحران کرونا رنج می برد، آنهم از دو وجه مختلف. این کشور مشترکاً با اعضای دیگر «اوپیک پلاس» در اواسط ماه اپریل به کاهش شدید عرضه نفت توافق نمود.

قرار است براساس این توافق، استخراج نفت در ماه های می و جون سال روان میلادی، به ۹،۷ میلیون بشکه در روز تقلیل یابد که سهم ۱۰ درصد عرضه کنونی نفت را تشکیل می دهد و بزرگ ترین کاهش استخراج نفت در تاریخ سازمان اوپک است.

با وصف این کاهش شدید، کشورهای عضو سازمان اوپک در فروش همین مقدار نیز با دشواری مواجه اند. زیرا به دلیل بحران کرونا، تقاضا و مصرف نفت در سطح جهان شدیداً کاهش یافته است.

افزایش شدید رقم افراد مبتلا به کرونا

بحران سقوط بهای نفت با افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا در عربستان سعودی همزمان شده است. به روز سه شنبه دانشگاه جانز هاپکینز از ثبت حدود ۱۰۵۰۰ مبتلا به کرونا در عربستان سعودی خبر داد. تا اکنون ۱۰۳ تن در پی ابتلا به این ویروس در عربستان سعودی جان داده اند.

آنچه در عربستان سعودی مایه نگرانی شده، سرعت افزایش رقم افراد مصاب به کرونا در چهار روز اخیر می باشد. پنج روز پیش رقم مبتلایان به ۷۱۴۲ تن می رسید. به گزارش نیویارک تایمز، در این میان۱۵۰ عضو خانواده سلطنتی عربستان سعودی نیز به این ویروس مبتلا شده اند.

وضعیت نامعلوم کارگران مهمان

در چندین شهر عربستان سعودی قیود شبانه روزی گشت و گذار وضع شده است. علاوه بر این در سرتاسر عربستان سعودی از ساعت سه بعد از چاشت تا ۶ صبح، قطعاً گشت و گذار ممنوع است. سفر از یک شهر به شهر دیگر این کشور و ترک شهرهای سعودی به عزم سفر در اصول ممنوع می باشد.

در همین حال، خطرناک ترین مناطقی که امکان سرایت کرونا در آنها خیلی شدید می باشد، نواحی اسکان حدود ۹ میلیون کارگر خارجی می باشد، اقامتگاه هایی که خیلی نزدیک به هم بوده و این افراد در جاهایی خیلی مزدحمی زندگی می کنند.

شماری از این کارگران با مشکل شدیدتر دیگر نیز مواجه اند و آن اینکه بخشی از شرکت های سعودی فعالیت خود را متوقف کرده اند و این کارگران با از دست دادن اشتغال درآمدی نیز ندارند.

سرنوشت این افراد کاملاً نامعلوم است. در کشورهای دیگر خلیج نیز وضعیت مشابهی حاکم است. براساس گزارش سازمان بین المللی کار، رقم کارگران خارجی در این کشورها به حدود ۳۵ میلیون تن می رسد.

اصلاحات دینی در عربستان سعودی با تهدید روبروست

بحران ویروس کرونا همچنان برنامه های اصلاحاتی ولیعهد عربستان سعودی محمد بن سلمان را نیز با تهدید مواجه کرده است، اصلاحاتی که در سال های اخیر به ویژه در عرصه های سیاسی و فرهنگی روی دست گرفته شده است. اکنون این وضعیت اگر هم زمینه برگشت مجدد تندگرایان وهابی را مهیا نسازد، دست کم توجه عامه به این روحانیون مرتبط با خانواده شاهی را بیشتر می سازد. این روحانیون در تحکیم قدرت خانواده شاهی عربستان سعودی از گذشته ها نقش مهمی داشته اند و به همین دلیل از نفوذ خیلی زیادی هم در خانواده شاهی عربستان سعودی برخوردار اند. این روحانیون با نفوذ تلاش می کنند تا اقتدار خانواده شاهی در عربستان سعودی را بر مبناهای مذهبی مشروعیت بخشند.

خانم مضاوی الرشید، استاد دانشگاه کامبریج لندن قدرت وهابی ها در عربستان سعودی را با توجه به ارقام چنین توضیح می دهد: تنها در نیمه دوم قرن بیستم، این روحانیون بیش از ۳۰ هزار فتوا صادر کرده اند. روحانیون وهابی در این فتواها در مورد هر موضوع زندگی روزمره که می شود تصور کرد، موقف گرفته اند.

این بحران سعودی را تضعیف خواهد کرد

اکنون به گفته اشتیفان رال، عضو بنیاد علم و سیاست در برلین، چالش دوگانه سقوط قیمت نفت و پاندمی کرونا ممکن است عربستان را هم از وجه سیاسی و هم از وجه اقتصای تضعیف نموده و با تهدیداتی مواجه سازد. رال تأکید کرد که این وضعیت به ویژه منوط به رهبری حکومت عربستان سعودی توسط شاه این کشور می باشد. او می گوید: «مسایل غیرقابل پیش بینی زیادی وجود دارند. گرایش ها برای اتخاذ تصامیم موردی در حکومت وجود دارند. افزون بر این نمی توان تمایلات احساساتی در مرکز قدرت را کنترول کرد. همه این عوامل نشان می دهند که این کشور در پی بحران کرونا تضعیف خواهد شد.»

کریستین کنیپ، اسماعیل عظام/ ن. ف.