فیفا: نواقص جدی در طرح پیشنهاد اصلاحات انتخاباتی وجود دارد

کمیسیون اصلاحات انتخاباتی اخیرا پیشنهادات خود برای اصلاحات کوتاه مدت در نظام انتخاباتی را به رئیس جمهور غنی سپرد. این بسته پیشنهادی شامل یازده فقره است که در آن تاکید شده تا نظام انتخاباتی افغانستان تغییر کند و حوزه‌های رای دهی نیز براساس جمعیت تعیین شود نه براساس واحدهای کوچک اداری.

تهیه فهرست رای‌دهندگان، تعیین درجه تحصیل نامزدان انتخابات پارلمانی تا صنف چهاردهم، تشکیل کمیته گزینش برای تعیین کمیشنران کمیسیون‌های انتخاباتی، ایجاد کمیته شفافیت به منظور جوابگو کردن حکومت و کمیسیون‌های انتخاباتی و کاهش کمیشنران کمیسیون انتخابات بخشی‌های مهم این بسته پیشنهادی اند.

مسوولان فیفا همزمان با استقبال از طرح‌های اصلاحی، می‌گویند طرزالعمل‌های کمیسیون انتخابات نیاز به تغییر دارند در حالی که کمیسیون اصلاحات انتخاباتی این طرزالعمل‌ها را مطالعه نکرده و پیشنهاداتی برای تغییر در آن‌ها به وجود نیاورده است.

نعیم اصغری از مسوولان فیفا روز یک شنبه در یک کنفرانس خبری گفت: «فیفا حداقل دو کاستی بزرگ را در این بسته پیشنهادی دریافته است. در برخی موارد کاستی‌ها و ابهام دیده می‌شود و دیگر این که در برخی موارد تناقضاتی در بسته پیشنهادی وجود دارد.»

طرح‌های گنگ

به باور فیفا یکی از کاستی‌های جدی در بسته پیشنهادی کمیسیون اصلاحاتی این است که مشخص نیست این طرح‌ها توسط کی و چه زمانی اجرا شود. مسوولان فیفا تاکید کردند که در هر مورد از طرح‌های اصلاحی باید مشخص می‌شد که توسط کدام نهاد تطبیق گردد تا از سردرگمی‌های بعدی جلوگیری شود.

یوسف رشید رییس اجرایی فیفا گفت: «توقع ما از کمیسیون اصلاحات انتخاباتی این بود که باید اقدامات را تعریف می‌کرد و جدول زمانی تطبیق را مشخص می‌کرد. ما می‌بینیم که فرمان رییس جمهور صادر شده ولی هنوز کمیته گزینش تعیین نشده است. حکومت با گفتن به زودی وقت را ضایع می‌کند.»

اما کمیسیون اصلاحات انتخاباتی گفته است که این کاستی‌ها در طرح‌های وسط مدت و طولانی مدت اصلاحاتی برای حکومت و کمیسیون انتخابات رفع خواهند شد.

نقش رییس دارالانشا

رییس دارالانشا در کمیسیون انتخابات افغانستان نقش بسیار مهم و کلیدی در برگزاری انتخابات دارد. این شخص در واقع همه امور عملی برگزاری انتخابات را به عهده دارد و فیصله‌های رهبری کمیسیون را تطبیق می‌کند. انتخابات‌های گذشته افغانستان نشان داده است که رییس دارالانشا به دلیل اختیارات گسترده، می‌تواند انتخابات را به نفع و یا ضرر نامزدان انتخابات تغییر دهد.

فیفا می‌گوید کمیسیون اصلاحات انتخاباتی هیچ میکانیزمی برای پاسخگو بودن این فرد مهم را پیشنهاد نکرده است. آقای رشید گفت: «ایجاب می‌کرد که در مورد نقش دارالانشا وظایف و صلاحیت‌های این پست مهم بسیار مشخص باید کار می‌شد. رییس دارالانشا فرد بسیار کلیدی در مدیریت انتخابات است. این میکانیزم مشخص نیست که کمیسیون انتخابات این فرد را با کدام معیارها انتخاب می‌کند. این می‌تواند در آینده دردسر ساز باشد.»

مسوولان فیفا گفتند که وظایف و صلاحیت‌های دفاتر ولایتی کمیسیون انتخابات نیز مشخص نشده است. این نهاد تاکید کرد که میکانیزم‌های مشخصی باید برای شفافیت و حسابدهی برای دفاتر ولایتی وجود داشته باشد.

یکی از نگرانی‌های مهم فیفا این است که مبادا کمیسیون انتخابات و سایر نهادهای انتخاباتی 50 - 50 بین رییس جمهور و رییس اجراییه تقسیم شود. به باور فیفا چنین تقسیمی می‌تواند عدالت انتخاباتی را زیر سوال ببرد و کمیسیون‌های انتخابات وارد کشمکش‌های بی‌پایان سیاسی شوند.