مذاکرات صلح؛ موافقت افغانستان و امریکا و مخالفت طالبان

این مانع سیاسی مانع پیدا کردن راه حل دیپلوماتیک برای پایان دادن به منازعه افغانستان می شود که تا به حال طولانی ترین جنگی بوده است که امریکا درگیر آن شده است.  

حکومت ترامپ می گوید که فشار بر طالبان را افزایش می دهد تا به یک راه حل برای پایان دادن به جنگ در افغانستان دست یابد. اما توجه امریکا بیشتر به فعالیت های نظامی در افغانستان معطوف است تا تلاش های دیپلوماتیک، و حکومت ترامپ تا حالا پیشنهاد قابل توجهی به طالبان نکرده است تا آن ها را برای به زمین گذاشتن سلاح شان تشویق کند. 

لورل میلر که تا اواخر ماه جون سال گذشته یک دیپلومات ارشد امریکایی در امور افغانستان و پاکستان بود، گفت که ایالات متحده امریکا باید موقفش را در زمینه موضوعاتی که حاضر به مذاکره راجع به آن است، روشن تر بیان کند، به شمول اعلام جدول زمانی برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان. این خانم امریکایی گفت: «این زمینه گفتگوها را آماده خواهد کرد».

به نظر می آید که چنین جدول زمانی به این زودی تعیین نخواهد شد و دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا پیوسته گفته است که با این مساله که به دشمن بگوییم امریکا چه زمانی منطقه را ترک می کند، مخالف است. دخالت ایالات متحده امریکا در منازعه افغانستان اکنون به هفدهمین سال رسیده است. فقط در سال ۲۰۱۷، ۱۰ هزار فرد ملکی در افغانستان کشته یا زخمی شده اند. طرفین منازعه حتی در مورد چارچوب مذاکرات احتمالی به نتیجه نرسیده اند.

تلاش های صلح حکومت اوباما که به شدت بر پاکستان، همسایه افغانستان تکیه داشت، در سال ۲۰۱۵ به بن بست رسید.

اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان در چارچوب تلاش های جدید سیاسی، به شورشیانی که به مذاکرات می پیوندند و وارد پروسه سیاسی می شوند، وعده هایی داده است تا آن ها را در این راه تشویق کند. غنی در یک کنفرانس بین المللی که هفته گذشته در کابل برگزار شد، در این باره صحبت کرد. 

او در این کنفرانس گفت، حکومت برای طالبانی که حاضر به مذاکره هستند، و خانواده های آن ها پاسپورت و ویزا می دهد و تلاش می کند این گروه را از لیست تحریم ها بیرون بکشد. در صورتی که طالبان در این زمینه واکنش مثبت نشان دهند، می توانند در کابل دفتر باز کنند. 

الیس ولس، دیپلومات ارشد امریکایی برای آسیای جنوبی از این پیشنهاد حمایت کرد و گفت که اکنون این «نوبت» طالبان است که نشان دهند آماده به گفتگو هستند، «نه با من یا با ایالات متحده امریکا، بلکه با حکومت مستقل و مشروع و مردم افغانستان». 

پس از این که طالبان موجی از حملات بی رحمانه را در اواخر ماه جنوری در کابل به راه انداختند که به کشته و زخمی شدن شمار زیادی انجامید، طرح غنی یک پیشنهاد واضح برای برقراری صلح عنوان شده است.

به عقیده مایکل کوگلمن، کارشناس ارشد آسیای جنوبی در مرکز تحقیقاتی ویلسون، این که شورشیان انعطاف ناپذیر موقف شان را تغییر دهند، غیرمحتمل است.

بارنت روبین، یک کارشناس افغانستان در دانشگاه نیویارک که مشاور حکومت اوباما بود، گفت: «مشکل این است که طالبان می خواهند راجع به موضوعی مذاکره کنند که کنترولی بر آن ندارند –  یعنی حضور نیروهای امریکایی در افغانستان». 

خبرگزاری اسوشیتدپرس اطلاع یافته است که مقام های بلندپایه افغان به طور غیررسمی با طالبان در حال مذاکره هستند. اما تلاش های این مقام ها هماهنگ شده نیست و اقدامات رسمی بیشتر به جایی نمی رسد، چون طالبان اصرار دارند که  دولت «امارت اسلامی» آنها که در سال ۲۰۰۱ توسط ایالات متحده امریکا سرنگون شد، حکومت مشروع افغانستان باقی می ماند.

در نامه طالبان که به تاریخ ۱۴ فبروری خطاب به مردم امریکا و «نمایندگان صلح دوست کانگرس» نوشته شده، آمده است: «ایالات متحده امریکا باید به اشغال افغانستان پایان دهد و همه حقوق مشروع ما را به شمول تشکیل یک حکومت در انطباق با همه اعتقادات مردم مان بپذیرد». در ادامه این نامه آمده است که آن ها به دنبال «مذاکرات صلح» با واشنگتن هستند.

اما اتفاقاتی که در میدان جنگ رخ می دهند، در جهت مخالف صلح است. از ماه اگست که ترامپ اعلام جدول زمانی برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را رد کرد، ایالات متحده امریکا هزاران نیروی اضافی برای آموزش به افغانستان فرستاده است که به این ترتیب شمار کل نیروهای امریکایی در افغانستان به بیش از ۱۴ هزار تن می رسد. 

ایالات متحده امریکا بر شدت حملات هوایی افزوده است، اما به نظر نمی آید که این مساله تاثیر منفی بر وضعیت طالبان گذاشته باشد. آن ها کنترول یا نفوذ بر تقریبا نیمی از کشور را در دست دارند یا برای به دست گیری کنترول آنها مبارزه می کنند.

مدت کوتاهی پس از این که انفجار انتحاری با استفاده از یک آمبولانس به مرگ بیش از ۱۰۰ تن در کابل انجامید، ترامپ به تاریخ ۲۹ جنوری اعلام کرد: «ما نمی خواهیم با طالبان گفتگو کنیم. شاید زمانی این کار را بکنیم، ولی نه به این زودی ها.»

مقام های امریکایی پیام هایی را به نمایندگان سیاسی طالبان در قطر رسانده اند و از این گروه با تاکید خواسته اند که به گفتگوها با حکومت افغانستان ملحق شوند. کشورهای همسایه راجع به تلاش های امریکا برای پیداکردن یک راه حل سیاسی شک دارند. تصور می شود که پاکستان، ایران و روسیه ارتباط با گروه طالبان را در داخل افغانستان حفظ می کنند تا در صورت فروپاشی این کشور نفوذ سیاسی آن ها در این کشور حفظ شود.

خانم میلر که اکنون یک کارشناس ارشد سیاست خارجی در یک مرکز تحقیقاتی غیرانتفاعی امریکایی است، گفت که صلح نیازمند این است که حکومت ترامپ تلاش هایش را دراین راه به شدت افزایش دهد. اما این حکومت تا به حال فقط یک دیپلومات ارشد در منطقه تعیین کرده است. او ادامه داد که این جنگ شاید نیازمند به میانجیگری بین المللی باشد: «کافی نیست که بگوییم دروازه باز است. بلکه پروسه صلح باید به جریان انداخته شود».

me, af (APE)