1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

مسئول مدرسه حقانیه پاکستان به طالبان افتخار می‌کند

۱۳۹۹ آبان ۲۶, دوشنبه

مولانا یوسف شاه در حالی که لبخند می زند، از شماری از فارغان مدرسه اش نام می برد که حالا در جمله رهبران طالبان اند. وی مسئول دارالعلوم حقانیه در نزدیکی پیشاور است. پدرش به عنوان «پدر معنوی طالبان» معروف است.

https://p.dw.com/p/3lMrS
Pakistan Leiter des Darul Uloom Haqqania Seminars Maulana Yousaf Shah
مولانا یوسف شاه، مسئول مدرسه دارالعلوم حقانیه در پاکستان عکس: Arshad Arbab/dpa/picture alliance

مولانا یوسف شاه، مسئول مدرسه حقانیه در شهرک کوچک اکوره ختک پاکستان به تازگی گفته است که بسیاری از فارغان این مدرسه رهبران گروه طالبان اند.

او که فرزند مولانا سمیع الحق، معروف به «پدر معنوی طالبان» است، می گوید افتخار می کند که فارغان این مدرسه نظامیان قدرت‌های بزرگ جهان را شکست داده اند. این مدرسه به نام «دانشگاه جهاد» نیز یاد می‌شود.

مسئول تازه این مدرسه بدون این که زیاد فکر کند، نام های شماری از رهبران طالبان را به زبان می آورد، به شمول برخی از آنهایی که اکنون عضو هیئت گفتگوکننده صلح طالبان در قطر اند.

مولانا یوسف شاه که در پاکستان به عنوان یک چهره مذهبی تاثیرگذار شناخته می شود و شماری از کارشناسای به مدرسه او اصطلاح «دانشگاه جهاد» را به کار می برند، می گوید: «روسیه (شوروی سابق) به دست فارغان دارالعلوم مدرسه حقانیه پارچه پارچه شد و امریکا هم آماده خروج شده است.» او اضافه می کند: «ما به این فارغان افتخار می‌کنیم.»

Pakistan Darul Uloom Haqqania Seminar
تصویر، مدرسه دارالعلوم حقانیه در پاکستان عکس: Abdul Majeed/AFP

شهرک اکوره ختک در ۶۰ کیلومتری شهر پیشاور موقعیت دارد که در حدود ۴۰۰۰ شاگرد مدرسه دینی در آن زندگی می‌کنند. این شاگردان به گونه مجانی غذا، لباس و آموزش دریافت می‌کنند.

از سال ها به اینسو مدرسه حقانیه مرکز آموزش شمار زیادی از پاکستانی ها و افغان‌های مهاجر به شمار می‌رود. شماری از شاگردان این مدرسه به افغانستان برگشته و علیه قوای شوروی سابق و بعداً نیروهای امریکایی جنگ کرده اند و یا تبلیغ جهاد می کنند.

بیشتر بخوانید: "پدر معنوی طالبان" در پاکستان کشته شد

جالب این است که این مدرسه دینی با وجود شهرتی که در آموزش افراط گرایی دارد، از حمایت حکومت پاکستان برخوردار است. بسیاری از احزاب سیاسی در آن کشور با گروه‌های مذهبی رابطه دارند.

موقف حکومت افغانستان در برابر حمایت از طالبان

در هفته جاری مولانا یوسف شاه رهبر مدرسه دارالعوم حقانیه از طریق یک نوار تصویری منتشر شده در صفحات اینترنتی از جنگ طالبان در افغانستان پشتیبانی کرد و حکومت افغانستان را مورد انتقاد قرار داد.

 او در حالی این اظهارات را بیان کرد که نمایندگان حکومت افغانستان و طالبان در دوحه پایتخت قطر سرگرم مذاکرات صلح اند و امریکا هم برای خروج از این کشور آمادگی می گیرد. این گفته ها واکنش تند حکومت افغانستان را برانگیخت.

صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان به خبرگزاری فرانسه گفت که مدرسه‌هایی مانند دارالعلوم حقانیه «جهادگرایی رادیکال را پرورش داده، طالب تولید کرده و کشور ما را تهدید می‌کنند.»

«مدرسه جهاد»؛ چگونه طالبان در پاکستان آموزش می بینند؟

صدیقی خواستار بسته شدن این مدرسه شده است. شماری از مقام های حکومت افغانستان می گویند که نظر مساعد حکومت پاکستان به این گونه مدرسه های دینی نشان‌دهنده حمایت آن کشور از طالبان است.

 مولانا یوسف شاه تحریک به خشونت را از سوی مدرسه اش رد کرده، اما از جنگ در برابر نیروهای خارجی حمایت می کند. او می گوید: «هرگاه یک شخص مسلح به خانه شما بیاید و شما را تهدید کند... پس شما هم قطعاً اسلحه خواهید گرفت.»

«پدر معنوی طالبان»

مولانا سمیع الحق، رهبر پیشین مدرسه دارالعلوم حقانیه در اکوره ختک، ملا عمر بنیانگذار طالبان را نیز مشورت و هدایت می‌داده است، به همین علت «پدر معنوی طالبان» نامیده می‌شود.

مولانا سمیع الحق در سال ۱۹۹۰ هنگام به قدرت رسیدن طالبان، شاگردان خود را برای جنگیدن نزد این گروه فرستاده بود. نام شاخه حقانی گروه طالبان نیز از همین مدرسه گرفته شده است؛ مدرسه ای که رهبر شبکه حقانی در آن تدریس کرده و رهبران دیگر گروه طالبان در آن آموزش دیده اند.

 از سوی دیگر برخی افراط گرایان که بعداً در برابر پاکستان نیز جنگ کردند، با این مدرسه پیوند داشتند؛ از جمله فرد بمب‌گذاری که بی‌نظیر بوتو نخست وزیر اسبق این کشور را ترور کرد.

مایکل سمپل، کارشناس غربی در باره این مدرسه می‌گوید: «مدرسه حقانیه در قلب یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین شبکه‌های علمای سنی مذهب قرار دارد.»

او گفته است این انتظار وجود دارد که شماری زیادی از فارغان افغان این مدرسه آماده پذیرفتن مسئولیت در گروه طالبان باشند. اما سمپل این تصور را که این مدرسه یک «کارخانه تولید تروریست‌» است یا جایی که آنها در آنجا آموزش‌های نظامی فرا می گیرند و یا در تصمیمات استراتیژیک نقش دارند، رد می‌کند.

بیشتر بخوانید:‌اختصاص سه میلیون دالر برای مدرسه‌ای مرتبط با طالبان در پاکستان

فارغان این مدرسه تاکید می‌ورزند که در مدرسه حقانیه آموزش های نظامی فرا نمی گیرند و مکلف به شرکت در جنگ افغانستان نیز نمی‌شوند. اما آنان می پذیرند که در این مدرسه به گونه آزادانه در مورد جهاد بحث می‌شود و در برخی موارد آموزگاران افغان «درس‌های ویژه» هم می‌دهند.

سردار علی حقانی که در سال ۲۰۰۹ میلادی از مدرسه حقانیه فارغ شده است، می‌گوید: «هر شاگرد که بخواهد به جهاد برود می تواند هنگام رخصتی برود.»

مدارس دینی در پاکستان و افغانستان که خدمات اجتماعی مناسب ندارند، از سال ها به اینسو مرکز آموزش و پرورش میلیون ها کودک فقیر به شمار می روند.

بسیاری از مقام های حکومت و فعالان حقوق کودکان با انتقاد از این مدارس هشدار می دهند که در این گونه مدرسه های دینی و مراکز کودکان شستشوی مغزی می شوند.

حتی اردوی پاکستان که همواره به حمایت دوامدار از طالبان متهم است، اشاره کرده است که این مدرسه‌ها منجر به بی‌ثباتی بیشتر منطقه می‌شوند. جنرال قمر جاوید باجوه، لوی درستیز پاکستان در سال ۲۰۱۷ میلادی در مورد ۲.۵ میلیون کودکی که در ده‌ها هزار مدرسه درس می‌خواندند پرسیده بود: «آیا آن‌ها [عالم دین] می شوند یا تروریست؟»