"روند افراطی شدن اسلامگرایان در آلمان سریع است"

دویچه وله: در محکمه عالی منطقه یی دوسلدورف و سایر محاکم آلمان تقریباً هفته وار محاکماتی علیه افراد بازگشته از به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش راه اندازی می شود. هرگاه ما موارد محاکماتی مذکور را در نظر نگیریم، ادارات امنیتی در مورد افرادی که به "جهاد" رفته اند، چه می دانند؟

دانیل هایکه: در حال حاضر برآورد ما این است که بیش از 800 نفر با انگیزه های اسلامیستی جمهوری فدرالی آلمان را به صوب سوریه و یا عراق ترک گفته بودند. ما توانستیم به تاریخ 30 ام جون 2015 راجع به 677 نفر اطلاعات شخصی بالنسبه زیادی جمع آوری کنیم. با این معلومات چنان که اکنون فکر می کنیم می توانیم تصویر بالنسبه خوبی از این گروه مردم داشته باشیم.

دویچه وله: از این معلومات در مورد پروسه تندرو شدن چه نتیجه گیری می شود؟

دانیل هایکه: ما در یافته ایم که نزدیک به نصف کسانی که به خارج سفر کرده بودند در خلال یک سال یا کمتر تندرو شده و کمتر از یک چهارم آن ها در ظر ف شش ماه تندرو شده اند. این با گمانه زنی های قبلی منافات دارد که فکر می شد این پروسه بیشتر طولانی می باشد. به طور مقایسه یی این یک پروسه کوتاه است که با سرعت وخامت کسب می کند و به سفر به خارج می انجامد. اینکه در چه فضایی این کار صورت می گیرد، در گذشته تئوری های زیادی وجود داشت که از جمله گفته می شد انترنت تاثیر بسیار قوی دارد. مطمئناً این دروغ نیست، اما تماس مستقیم با سایر افراد نقش بسیار عمده دارد.

دویچه وله: رسانه ها در گزارش های شان در مورد درصدی زنانی که به مناطق تحت کنترول داعش سفر کرده اند، آمار نسبی داده می شود. شما در مورد جنسیت و عمر جهادگرایان چه می دانید؟

دانیل هایکه: نتایج تحقیق ما واقعاً شگفت انگیز است. عجالتاً یک پنجم کسانی که کشور را ترک می گویند، اناث می باشند. این به ذات خود بلند است. حتا هیجان انگیزتر از آن وقتی است که شما به مرحله بعد از اعلام خلافت به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش در 29 جون 2014 می نگرید. پس از این تاریخ سهم اناث که به خارج سفر می کردند 38 درصد افزایش یافت. این نهایت بلند است و شما باید بیشتر از گذشته آن را در نظر داشته باشید.

دویچه وله: آیا می دانید که چرا داعش شمار زیاد زنان را جذب می کند؟

دانیل هایکه: این موضوع در جزئیات آن تحقیق نشده است. تا حال مقامات امنیتی عمدتاً متمرکز به مردانی بوده اند که سفر می نمودند زیرا از جانب آن ها خطر مسقتیم متصور بود. زنانی که کشور را ترک می کنند ندرتاً در مخاصامات سهم می گیرند، بلکه در قدم اول در بازسازی "دولت اسلامی" یا داعش و حمایت از جنگجویان منطقه سهیم می گردند. با اینهم آن ها یک هسته بسیار خطرناک برای تندرو شدن بیشتر در هنگامی می باشند که مانند همتایان ذکور شان دوباره به آلمان برمی گردند.

یاس، جنگجویانی که ضربت روانی دیده اند

دویچه وله: طبق دریافت های مقامات امنیتی چه تعداد از جمله بیش از 800 جهادگرا دو باره به آلمان برگشته اند؟

دانیل هایکه: مقامات امنیتی در حال حاضر حدس می زنند که یک سوم کسانی که سفر کرده بودند، به آلمان برگشته اند که این درحدود 260 نفر می شود. در مورد 70 تنی که سفر کرده و برگشته اند معلوم است و یا دست کم شبهه قوی آن وجود دارد که تجارب جنگی دارند و یا حداقل تعلیمات نظامی دیده اند. این را نمی توان رد نمود که برگشت کنندگان دیگر معلوم نیستند و شاید با مهاجرانی که به آلمان می آیند به کشور آمده اند.

پیتر نویمن کارشناس تروریسم برگشت کنندگان را به سه گروه تقسیم می کند: یکی، عودت کنندگان مایوس اند که می گویند: «ما چیز دیگری فکر می کردیم و آن چیزی نبود که ما واقعاً خواهانش بودیم». آن ها شاید آماده ترک تندروی باشند. دوم، آدم های دچار مشکلات اند که نیاز به کمک های روانشناختی و روان درمانی به علت ضربات و اضطراب های روانی شان دارند. سوم، کسانی اند که مصممانه روی ادامه جنگ تاکید می کنند. در قبال این گروه ها، مقامات امنیتی و همچنان سایر مقامات باید با توجه به هر مورد جداگانه به طور خاص واکنش نشان بدهند. به این معنی که از خطرات جلوگیری کنند و نیز به افراد نیازمند کمک مدد برسانند و در صورت امکان به مثابه شهود قابل اعتماد آن ها را در موارد پیشگیری به کار گمارند.

دویچه وله: چه تعداد از این سفرکنندگان هرگز برگشت نخواهند کرد، یعنی چه تعداد در جنگ هلاک شده اند؟

دانیل هایکه: ادارات امنیتی در آلمان تخمین می کنند که نزدیک به 130 اسلامگرا از آلمان در آنجا کشته شده اند. این ها یا در عملیات های جنگی و یا حملات انتحاری جان های شان را از دست داده اند.

داکتر دانیل هایکه در بنیاد پولیس و تحقیقات امنیتی بریمن تحقیق و کار می کند.

مصاحبه کننده: ماتیاس فون هاین