افتضاح شکنجه در زندان ابوغریب

تصاویر تکان دهندۀ بدرفتاری های ده سال پیش در زندان ابوغریب عراق تا هنوز بحث برانگیز اند. سیمور هیرش خبرنگار معروف امریکایی نیز از جمله کسانی است که از بدرفتاری ها در زندان ابوغریب شدیداً متأثر شده است.

زمانی که او در این مورد حرف میزند صدایش اندکی می لرزد و تلاش می کند با یک لبخند آنرا بپوشاند.در این تصاویر نشر شده زندانیان عراقی در حالت برهنه دیده می شوند که شکنجه شده اند و با یک قلادۀ سگ بر گردن شان، روی دست و پا راه می روند و سربازان امریکایی در کنار آنها لذت می برند. سیمور هیرش، که برندۀ جایزۀ خبرنگاری نیز است، اصلاً علاقه ندارد در مورد ابوغریب حرف بزند، اما برای دویچه وله یک استثناء قایل می شود. او اولین کسی است که در مورد رویداد های ابوغریب با تفصیل نوشته بود. هیرش از بخش های از گزارش تاگوبا نقل می کند، که یک تحقیق داخلی اردوی ایالات متحدۀ امریکا در مورد بدرفتاری ها در برابر چندین زندانی بوده است. این گزارش به نام انتونیو تاگوبا تورن جنرال امریکایی مسما شده است، که این تحقیق را رهبری میکرد.

دویچه وله: آقای هیرش، شما از این قضیۀ رسوای شکنجه متحیر شده بودید؟

سیمور هیرش:نخیر، زیرا این ها برای من چیز نوی نبودند. سازمان های مدافع حقوق بشر، مثل امنیستی انترنشنل یا سازمان عفو بین الملل و یا دیده بان حقوق بشر ملل متحد از چندین ماه در مورد وضعیت بسیار دلخراش در زندان های عراق اشاره می کردند. اما این گزارش ها بصورت گسترده از سوی رسانه ها نادیده گرفته می شد. چرا؟ به خاطری که رسانه ها به ثبوت نیاز داشتند، به عکس ها و اسناد، و این چیز ها را در اختیار نداشتند.

دویچه وله:شما چگونه توانستید به همچو اسناد دست یابید؟

سیمور هیرش:من توانستم یک نسخه از گزارش تاگوبا را بدست بیاورم. تورن جنرال تاگوبا یک شخص بسیار محترم و یک انسان بسیار خوب است، که پس از آن گزارش زندگی شغلی اش به پایان رسید. او در تحقیقات اش توانسته بود واقعیت را دریابد.

دویچه وله:شما از ده ها سال به این طرف در مورد جنایات جنگی گزارش می دهید. آیا اردوی ایالات متحدۀ امریکا و حکومت آن کشور از این قضیۀ ابوغریب اندرزی گرفته است؟ آیا تدابیری برای بهبود این وضع گرفته شد، و آیا طور مثال نظارت سیاسی بر چنین مسائل بیشتر گردید؟

سیمور هیرش:اصلاً مسأله بر سر بهبود بخشیدن نیست. ما همه می دانیم که در جنگ ها وقایع وحشتناکی رخ می دهد. صحبت در این موارد واقعیت را تغییر نمی دهد. انسان ها هزاران سال جنگ های وحشیانه ای را پشت سر گذاشته اند. یگانه راه برای متوقف ساختن بدرفتاری ها و جنایات جنگی همانا پایان یافتن جنگ ها است. اما چنان معلوم نمی شود که همچو چیزی واقع شود.

دویچه وله:منظور شما اینست که ایالات متحدۀ امریکا واقعاً از ابوغریب چیزی نیاموخته است؟

سیمور هیرش:نخیر، من اینرا نمی گویم، من تنها می گویم که طرح جنگ در مجموع به همچو بدرفتاری ها منجر می شود. من هم در اردو بودم. در آنجا برای کشورت نه، بلکه برای همقطار ات می جنگی. وقتی یک همقطار ات زخمی و یا کشته میشود، میخواهی انتقام اش را بگیری. مسأله بر سر دوستی و جنگ است. در چنین حالتی هرگونه مقررات و دساتیر برایت بی تفاوت میشود. تو انتقام ات را از هرکه بدست ات می افتد، میگیری. طبیعت جنگ چنین است، و بس.

دویچه وله:پس احتمال تکرار رویداد های ابوغریب امروز هم وجود دارد؟

سیمور هیرش:می خواهید با من شوخی کنید؟ به یقین که ممکن است. رویداد های ابوغریب در همه جنگ ها رخ می دهند. برهنه کردن ها و یا تحقیر جنسی نه، بلکه بدرفتاری ها همواره صورت می گیرد و جنایات جنگی زیادی رخ می دهند. این در جنگ آموخته می شود، و آدم یاد می گیرد که طرف مقابل را به عنوان موجود انسانی نبیند.

دویچه وله:آیا در زمان ریاست جمهوری بارک اوباما هم هیچ تغییری را نمی بینید؟

سیمور هیرش:هرچند او (اوباما) نسبت به جورج دبلیو بوش بسیار عاقل تر و پر معلومات تر است، اما سیاست خارجی اش به همان گونه است. امریکا امروز موقف بسیار بهتری می داشت، اگر 30 سال پیش می گذاشت روس ها جنگ را در افغانستان ادامه می دادند. اوباما جنگ بر ضد ترور را ادامه می دهد. نمی دانم امریکا چرا به کشتن انسان ها توسط طیاره های بی سرنشین خود ادامه می دهد، در حالی که خوب می فهمند که ایالات متحدۀ امریکا به این ترتیب به شمار دشمنان خود می افزاید.

دویچه وله:پس از رسوایی شکنجه در زندان ابوغریب در ده سال پیش، ایالات متحدۀ امریکا بصورت بسیار گسترده مورد انتقاد و انزجار قرار گرفت. آیا امریکایی ها امروزه هم به این رویداد پر اهمیت علاقمند استند؟

سیمور هیرش:دیگر نه. به خصوص جوانان در مورد جنگ عراق، که چند سال پیش به پایان رسید، کمتر معلومات دارند. طبعاً چند گزارشی در این زمینه داده می شود، اما در مورد "اندرز گرفتن از آن" باید بگویم که از این رویداد کمتر آموخته شده است.

دویچه وله:اما گزارش 6000 صفحه یی سی ای ای در مورد شکنجه، که قرار است بارک اوباما در آیندۀ نزدیک آنرا علنی سازد، برعکس توجه بیشتری را جلب کرد. از این گزارش، که تا هنوز سری باقی مانده است، معلوم شده است که اردو شیوه های غیر قانونی استنطاق و شکنجه را به کار می بندد. آیا انتشار آن چیزی را تغییر خواهد داد؟

سیمور هیرش:من در این مورد جداً تردید دارم. گزارش یقیناً بدرد بخور است، تا توجه عامه جلب گردد، اما در بین اطلاعاتی که منتشر شوند، کمتر چیز نوی خواهد بود. افزون بر آن سی آی ای به کمپیوتر های کمیتۀ کانگرس، که این گزارش را تهیه کرده است، دسترسی داشت. من آنقدر خوشبین نیستم که این اسناد بتواند فلسفۀ جنگی امریکا را تغییر بدهد. مشکل در شیوۀ استنطاق نیست، بلکه مشکل "جنگ" است.

دویچه وله:آیا این گزارش لا اقل یک بحث علنی و عامه در مورد شیوۀ شکنجۀ حکومت ایالات متحدۀ امریکا را بر خواهد انگیخت؟

سیمور هیرش:مدت کوتاهی شکایت و ناله بلند خواهد شد و کانگرس تأکید خواهد کرد که این چقدر وحشتناک است، اما این نه مجازاتی در پی خواهد داشت و نه سبب تغییراتی در طرز دید خواهد گردید که امریکا چگونه باید عمل کند. من به قدر کافی عمر داشته ام که بدانم طبیعت جنگ را نمی توان تغییر داد. ما شکنجه را همان گونه تعریف می کنیم که خود ما می خواهیم. هنوز هم شماری از کارمندان سی آی ای وجود دارند که می گویند برخورد ها در زندان ابوغریب شکنجه نبوده است.

دویچه وله:روزنامۀ نیویارک تایمز در این اواخر گزارش داده بود که حکومت عراق زندان ابوغریب را بسته است. آیا حالا پس از ده سال، هنوز هم در مورد رویداد ها در آن زندان کسی می داند؟

سیمور هیرش:نخیر، هنوز هم معمایی وجود دارد که من هرگز آنرا به صورت کامل حل نتوانسته ام. من هنوز هم گفته نمی توانم که به چه تعداد از افراد سطح رهبری از آن باخبر بودند و آیا آن ها از تاکتیک ها در ابوغریب اطلاع داشتند، یا خیر.

سیمور هیرش خبرنگار مشهور امریکایی در بخش ژورنالیزم تحقیقاتی است. او در سال 1969 در جریان جنگ ویتنام هم جنایات جنگی اردوی ایالات متحدۀ امریکا را افشاء کرده بود. ده سال پیش گزارش وی در مورد شکنجه در زندان ابوغریب در عراق همگان را شوکه ساخت. تصاویر زندانیان برهنۀ عراقی، که مثل حیوان روی دست و پا قرار داشته و ریسمان گردن شان در دست یک سرباز زن امریکایی دیده میشد، در سراسر جهان پخش شد. سیمور هیرش کتاب های زیادی به چاپ رسانده است. او که جایزۀ خبرنگاری پولیتزر را نیز نصیب شده است، با آنکه 77 سال عمر دارد، هنوز هم بصورت خستگی ناپذیر در پی کشف قضایای رسوای دیگر است.