نقش تازه واردها در جامعه آلمان؛ مهاجرین و مسئولیت های آنان

حزب "بدیل برای آلمان" یکی از منتقدان مهاجرت است و حتا می تواند به عنوان دشمن در پارلمان حضور پیدا کند. انتظار می رود که این حزب به پارلمان راه یابد.عبارت "آلمانی های جدید؟" روی پلاکات های تبلیغاتی این حزب در کنار تصویر یک زن بور حامله به چشم می خورد. در ادامه نوشته شده است: "ما خودمان این کار را می کنیم! (آلمانی های جدید را ما متولد می کنیم)". نظرسنجی ها نشان می دهند که این حزب می تواند تا یازده درصد آرا را کمایی کند.

نظرسنجی ها نشان می دهند که چقدر مسئله آوارگان و بحران مهاجرت برای آلمانی مهم است. رایدهندگان به حزب راستگرای "بدیل برای آلمان" می خواهند که این کشور به لحاظ قومی تکرنگ باشد و جایی برای شهروندانی با پیشینه مهاجرت نباشد. به هرحال این تصویری که سال هاست در آلمان دیده نمی شود. در آینده مهم است که آلمان چندفرهنگی و چندرنگی خردمندانه مدیریت شود و از بحران هایی که بر اثر تغییرات نفوسی و دموگرافیک پیش می آید، جلوگیری شود.

چانس ها و چالش ها

در چنین شرایطی، اجتماع ترک ها در آلمان روز جمعه "طرحی را برای جامعه مدرن مهاجرین" پیشکش کرد. در این طرح آمده است که تنوع منبعی سازنده و یک امتیاز برای جامعه آلمان است. با این حال، در این نوشته همچنان گفته شده است: «روشن است که جامعه مهاجرتی همیشه ما را با چالش هایی روبرو می کند».

مقابله با این چالش ها به بهترین شکل ممکن، خود یک مسئله اساسی است که صلاحیت می طلبد. اجتماع ترک ها در جامعه مهاجرین این صلاحیت را در خود می بیند و خواهان سهمیه ای برای مهاجران، به عنوان کاندیداهای احزاب سیاسی آلمان است. این بحث البته بدون جنجال و مشکل نیست. به عنوان مثال، قواعد رقابت انتخاباتی باید بین افرادی که بر اساس پیشنیه قومی خود برای یک کرسی مبارزه می کنند، تنظیم گردد. گوکی سوفوغلو، رئیس اجتماع ترک ها در مصاحبه با دویچه وله می گوید: «این دقیقا شبیه سهمیه ای است که برای زنان در نظر گرفته شده است».

اما این سهمیه بندی در درجه دوم قرار خواهد گرفت و نکته اساسی چیز دیگری است: «اگر ما می خواهیم در آینده جامعه را شکل دهیم که در آن همه زندگی کنند و بخواهند زندگی کنند، بهتر خواهد بود که کارگزارانی که جامعه را شکل می دهند، یکجا با هم بنشینند».

بنابراین بحث سهمیه، بیش از همه یک "پیشکش" است؛ چون مهاجران منبع خوبی برای شکل دادن جامعه خواهند داشت. سوفوغلو می گوید: «آنها می خواهند تا در سطوح مختلف در شکل دادن جامعه نقش داشته باشند». علاوه بر این، در طرح اجتماع ترک ها آمده است که حضور مهاجران در مقامات مختلف سیاسی این حس را ایجاد می کند که آنان به طور مناسب در سیاست حضور دارند؛ چنین مسئله ای سبب می شود تا ارتباط آنها با آلمان و وفاداری به آن بیشتر گردد.

آموزش؛ یک گروه اجتماعی

به نفع یک کشور است که شهروندانش و شهروندان جدیدش باسواد و تحصیلکرده باشند. اجتماع ترک های آلمان گفته است که در آموزش و تحصیل آلمان نیز نارسایی هایی وجود دارد. از همه بیشتر، سیستم آموزشی آلمان مسئول است. این اجتماع گفته است: «پس از 50 سال سابقه مهاجرت، نظام آموزشی آلمان هنوز نتوانسته است بر موانع و مشکلاتی که شاگردان ترک تبار از آن متاثرند، فایق آید».

اما پرسش این است که اجتماع ترک های آلمان نقش خانواده ها را چگونه می بیند؟ اگر ترک ها سهمیه تحصیل داشته باشند، دولت می تواند بخشی از کسری را تامین کند. سوفوغلو در گفتگو با دویچه وله با این مسئله موافق است اما با لحن دیگری می گوید: «نظام آموزشی آلمان بیشتر برای طبقه متوسط جامعه تنظیم شده است».

او می گوید: «کودکان مهاجر فقط به این خاطر که از خانواده های مهاجر هستند، موفقیت کمتر ندارند بلکه به این خاطر است که آنها از یک طبقه دیگر اجتماعی می آیند. در مقایسه با فرزندان آلمانی از خانواده های کارگر، فرصت آموزشی برای کودکان مهاجر تفاوتی ندارد. آنچنان که هیچ تفاوتی با فرزندان خانواده های دانشگاهی نیست». بنابراین نیاز است تا کودکانی که از خانواده های کم درآمد هستند، همه شان به طوری کلی مورد حمایت قرار بگیرند؛ نه تنها ترک ها.

اکثریت را در نظر داشته باشیم

اما نقش خانواده ها چیست؟ یا به عبارتی، تحصیل خوب نیاز به تلاش و کوشش فراوان دارد. سوفوغلو توضیح می دهد: «تبعیض وجود دارد در مکاتبی که نمی توانند مشکلات و تنش ها را حل کنند؛ یا این که مشکلات را به شکل منطقی حل نمی کنند. به عنوان مثال، این مسئله می تواند سبب شود که والدین شاگردها به مسئولین این مکاتب اعتماد نداشته باشند».

در مسائل حساس، به عنوان مثال وقتی والدین حضور فرزندان خود را در کورس آب بازی یا سفرهای علمی گروهی منع می کنند، این سوال پیش می آید که بی اعتمادی والدین به دولت تا چه میزان می تواند باشد. به همین ترتیب، والدینی که دیدگاه سختگیرانه مذهبی دارند، حتا با نظام آموزشی مدرن مخالف هستند.

اما سوفوغلو می گوید چه شمار از والدین این گونه هستند؟ گروه این گونه افراد چقدر بزرگ و قابل توجه است؟ او می گوید که باید ببیند که اینها چه بخشی از اجتماع ترک ها را تشکیل می دهند. سوفوغلو می گوید: «اگر ما مسئله مهاجرین را با شمار اندکی از افراد که نمی گذارند فرزندانشان به آب بازی بروند، ارزیابی کنیم و بسنجیم، آن وقت محاسبه ما اشتباه است. آنها واقعا موارد استثنایی هستند که نمی توانیم با آن ها تمام گروه های مهاجران را تعریف کنیم».

احساسات جامعه مهاجرت

یک مسئله دیگر هم می تواند مشکل ساز باشد: «ما می دانیم که در رده های تحصیلی مکاتب نیز فرزندان مهاجران غالبا متضرر می شوند. حتا اگر آنها موفقانه درس بخوانند، الزاما به مقطع جمنازیوم فرستاده نمی شوند».

مسئول تابعیت دوگانه، حق رای، مبارزه با تبعیض و نژاد پرستی می گوید: «این طرح پیشنهادی اجتماع ترک ها مسائل زیادی را در خود دارد که بحث عمومی درباره آنان در حال حاضر جنجال می سازد. دسترسی اجتماع ترک ها به این خواست ها واقعی است که باید برای آن ها در آینده جوابی یافت شود. جامعه مهاجرین آلمان سال هاست که یک واقعیت است. مهم است که خردمندانه به این مسئله پرداخته شود».

دویچه وله / ع. ح.