نگاهی به سفر شتاینمایر به افغانستان و هند

دو دیدار اولی طی دو روز در دو کشور، یکی با نخست وزیر جدید هندوستان و دیگری با رئیس جمهور جدید افغانستان، می توانست شکل بهتری داشته باشد. هردوی این جوامع به یک آیندۀ خوب چشم امید دارند.

آیا 50 درصد یک نتیجۀ خوب است؟ نخستین دیدار فرانک والتر شتاینمایر وزیر خارجۀ آلمان با ناریندرا مودی نخست وزیر جدید هندوستان اولتر از همه به منظور ابراز اطمینان در مورد مناسبات آلمان و هند پنداشته می شود، که همیشه خوب بوده است و از نظر کشور اقتصادی آلمان، اکنون باید حتی بهتر گردد. اما از سوی دیگر اینکه در افغانستان هنوز نتیجۀ انتخابات ریاست جمهوری معلوم نیست، سبب نگرانی هندوستان نیز گردیده است. اگر بر سر نتایج انتخابات در افغانستان کدام توافقی صورت نگیرد، آنگاه این کشور به یک هرج و مرج کشانده خواهد شد.اگر ناتو تمام سربازان اش را از افغانستان بیرون کند، در آن صورت دامنۀ ترور گروه های تندرو از پاکستان فراتر رفته و به کشور همسایۀ غیر محبوب آن هندوستان خواهد رسید. گروه تروریستی "دولت اسلامی" یا داعش سابق در ماه آگست یک ویدیوی تبلیغاتی را، که پیام آن به زبان های مختلف هندوستان زیر نویسی شده بود، پخش کرد. چند روز پیش رقیب این گروه، یعنی شبکۀ تروریستی القاعده نیز پیامی را به نشر رساند.

شتاینمایر اینبار در کابل، در دیدار اش با هردو نامزد مقام ریاست جمهوری موقف خود را بسیار صریح بیان کرد.او با اشاره به یک دانش ابتدایی پیرامون دموکراسی گفت: در انتخابات همیشه یک بازنده وجود می داشته باشد. یقیناً در یک ائتلاف بزرگ روی برخی از نکات می توان مذاکره کرد، اما برنده و بازنده همیشه آشکار می باشند، و طرف بازنده باید آنرا بپذیرد (چه کسی بهتر از شتاینمایر می تواند به چنین موضوعی اشاره کند، که خود از حزب سوسیال دموکرات است ولی در کابینۀ صدراعظمی که از حزب رقیب یعنی دموکرات مسیحی است، سمت وزارت خارجه را دارد).

اما آیا این پیام شتاینمایر به خوبی درک شده است؟ و یا اینکه واقعاً هم پنجاه کشور جهان سرمایه گذاری های عظیم نقدی و جانی کرده اند و اینکه آلمان هم نمی خواهد همینگونه به تماشا بنشیند که این همه مایه گذاشتن ها همه به باد فنا می روند؟ ظاهراً معلوم نمی شود که سخنان شتاینمایر بالای هردو کاندید اثری گذاشته باشد. وزیر خارجۀ آلمان هیچ وسیله را برای اِعمال فشار در اختیار ندارد، زیرا در هر صورت در روز های آینده برندۀ انتخابات رسماً اعلام می گردد.در این میان امیدواری برای این که برندۀ انتخابات به عنوان رئیس جمهور در رأس یک حکومت وحدت ملی قرار بگیرد، از بین رفته است.

این سؤال باقی می ماند که آیا این عمل شتاینمایر بیشتر از یک علامت برای موضعگیری سرسختانه اش است، یا خیر. در رابطه با منازعۀ اوکرایین و تلاش های خستگی ناپذیر دیپلوماتیک شتاینمایر، که نتیجۀ آن نیز همیشه محسوس نبوده است، وزیر خارجۀ آلمان بر این جمله اش تأکید می کند که «تسلیم شدن یک گزینه نیست».

وقتی هشت سال پیش در کابل بودم، می توانستم در سرک های این شهر پای پیاده بگردم. این بار از میدان هوایی کابل تا سفارت آلمان، که تحت محافظت شدید قرار دارد، با یک موتر ضد گلوله و یک واسکت 25 کیلویی محافظتی رفتم. اما از پشت شیشه های ضد گلوله یک تصویر را دوباره یافتم: دختران بدون چادری، که در گروه های کوچک از مکتب به خانه های شان می رفتند، و همانند بسیاری از مناطق جهان، با هم حرف می زدند و می خندیدند. در افغانستان همه چیز ها خراب نیست.