تظاهرات؛ هراس باشندگان قبایلی از گسترش نفوذ طالبان پاکستانی

شهروندان پاکستان که در نزدیکی مرز با افغانستان زندگی می‌کنند بر ضد تقویت جنگجویان اسلامگرا در این مناطق دست به اعتراض زدند. این معترضان از حکومت پاکستان خواستند که اقدامات جدی را برای جلوگیری از تصرف وزیرستان شمالی از سوی شبه نظامیان اسلامگرا روی دست گیرند.

سخنگوی طالبان پاکستان این اعتراض مردم را "سبوتاژ" نامید و گفت که از سوی "غربی‌ها تمویل" شده است.

بر بنیاد اظهارات پولیس محلی، اعتراض کنندگان جاده عمومی را که این منطقه را به سایر شهرهای پاکستان وصل می‌کرد، شام پنجشنبه این هفته مسدود کردند.

آنان پرچم های سیاه را علیه طالبان بر بام های منازل خود نیز به اهتزاز درآوردند.

منطقه سوات در نزدیکی وزیرستان شمالی هم گواه راه اندازی یک حرکت اعتراض مشابه بوده است.

منطقه وزیرستان شمالی در نزدیکی افغانستان، تا سال ۲۰۱۴ پایگاه مهم طالبان پاکستانی دانسته می‌شد. اعضای این گروه در اثر عملیات نیروهای ارتش پاکستان مجبور شدند که به خاک افغانستان فرار کنند.

حکومت در اسلام آباد روابط بسیار پیچیده ای با تحریک طالبان (تی تی پی) پاکستان دارد، و این گروه شبه نظامی روابط نزدیکی با طالبان افغانستان دارد. اسلام آباد در سال ۲۰۰۸ تحریک طالبان را ممنوع اعلام کرد. این گروه مسلح مسئول حملات مختلف تروریستی در پاکستان به ویژه حمله به مکتبی در پیشاور در سال ۲۰۱۴ است. در این حمله ۱۴۹ نفر از جمله ۱۳۲ کودک کشته شدند.

مرتبطآیا پاکستان در فهرست نظارت بر تمویل تروریسم باقی می ماند؟

طالبان پاکستانی همچنان به مواضع نظامی این کشور حمله کرده اند و به همین دلیل نارضایتی شدیدی در اردوی این کشور وجود دارد. افراد این گروه مسلح در سال ۲۰۱۲ ملاله یوسفزی را مورد شلیک قرار دادند. ملاله بعداً به دلیل تلاشهایش برای ترویج آموزش در زادگاهش سوات، جایزه بین المللی نوبل را دریافت کرد. بنابراین، زمانی که مقامات پاکستانی تصمیم به آغاز گفتگوهای صلح با تحریک طالبان پاکستان گرفتند، این تصمیم به طور گسترده در پاکستان محکوم شد.

امکان آتش بس فوری وجود ندارد

پس از ماه آگست سال ۲۰۲۱، طالبان افغانستان نقش میانجی را در مذاکرات بین طالبان پاکستان و اسلام آباد ایفا کرده است. تاکنون چندین دور گفتگو ها در کابل برگزار شده است اما نتیجه قابل توجهی به دست نیامده است. در نتیجه مذاکرات در ماه می، روی "آتش بس دایمی" در برابر آزادی ده ها جنگجو و فرمانده تحریک طالبان پاکستان توافق صورت گرفت، اما تحلیلگران معتقدند که این توافق همچنان به طور گسترده و مداوم نقض می‌شود.

یکی از خواسته های تحریک طالبان پاکستان این است که مناطق قبیله یی در امتداد مرز با افغانستان (فاتا) که وضعیت نیمه خودمختار دارند، به این مناطق بازگردانده شود. در سال ۲۰۱۸، اسلام آباد به خاطر دولتداری خوب، (فاتا) را با خیبر پشتونخوا در جنوب شرق کشور ادغام کرد. این منطقه محل امنی برای شبه نظامیانی است که از دو سوی مرز عملیات میکنند. چندی پیش، یک گروه هشت نفری از علمای پاکستان برای پایان دادن به این بحران به کابل رفتند، اما این گروه شبه نظامی در موضع خود انعطاف نشان نداد.

درخواست های غیرقابل اجرا

کارشناسان امنیتی می‌گویند که خواسته های تحریک طالبان پاکستان برای حکومت پاکستان غیرقابل قبول است. ملیحه لودی، سفیر سابق پاکستان در سازمان ملل متحد در گفتگو با دویچه وله گفت: «پاکستان می‌خواهد به جنگ ۱۴ ساله با تحریک طالبان پاکستان پایان دهد و امنیت را در مناطق مرزی برقرار کند. به همین دلیل به مذاکره با این گروه متخاصم تصمیم گرفت و رهبران افغانستان را میانجی قرار داد.»

بیشتر بخوانید:یک فرمانده ارشد طالبان پاکستانی در ولایت پکتیکا کشته شد

وی افزود که "این گفتگوها به طرز ناامیدکننده ای پیش رفته و مملو از مشکلات است."  لودی تصریح کرد که از جمله خواسته های اصلی تحریک طالبان پاکستان بازگشت (فاتا) به وضعیت سابق، اجرای قوانین شریعت در منطقه و خروج اردوی پاکستان از مناطق مرزی است. مایکل کوگلمن، کارشناس مسائل جنوب آسیا در مرکز تحقیقاتی اندیشکده واشنگتن، به نتیجه این مذاکرات چندان خوشبین نیست.

وی در گفتگو با دویچه وله گفت: «تی تی پی درخواست کرده است و فکر نمی‌کنم پاکستان این درخواست را بپذیرد.» او در ادامه اظهار داشته است که از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد که تحریک طالبان پاکستان قصد داشته باشد امتیازی بدهد، اما حتی در صورت حصول توافق نیز بعید است که این توافق بر سر جای خود باقی بماند. در گذشته شاهد بودیم که با وجود چنین توافقاتی، تحریک طالبان پاکستان بار دیگر دست به خشونت زده است.« کوگلمن می افزاید که همچنین نمی‌توان تصور کرد که اسلام آباد تصمیم ادغام (فاتا) را تغییر دهد، زیرا اگر این اتفاق بیفتد، پیروزی بزرگی برای تحریک طالبان پاکستان محسوب می‌شود.

او می‌گوید: «از طریق حکومت داری ضعیف و تصمیمات ضعیف حکومت، گروه های مسلح فرصت بزرگی برای افزایش قدرت و اجرای خواسته ها و ایده های خود خواهند داشت و من فکر میکنم اسلام آباد هرگز برای این کار آماده نخواهد بود.»