نیروهای امنیتی افغانستان و چالش انتقال مسوولیت ها

برای نیروهای امنیتی افغانستان که اندکی بیش از ده سال از تشکیل آن می گذرد و قبلاً با ده ها عملیات در برابر طالبان و سایر گروه های مسلح درگیر بوده اند، آخرین مرحله واگذاری مسوولیت ها یک نقطه عطف به شمار می رود.

نزدیک به 350 هزار نیروی امنیتی افغانستان در 400 ولسوالی 34 ولایت افغانستان حضور دارند اما نگرانی ها از ناحیه توانایی این نیروها علیه شورشیان وجود دارد.

در حالی که شمار این نیروها در چشمرس قرار می گیرد، کیفیت آنها قابل بحث می باشد.

اردوی افغانستان بیشتر با سلاح های سبک مجهز است و دارای مشخصات یک اردوی پیاده نظام (زمینی) می باشد. این اردو نمی تواند از فرار سربازان جلب شده به خوبی جلوگیری کند. تنها 28 درصد نیروهای اردو توانایی خواندن و نوشتن دارند.

اردوی افغانستان همچنان فاقد حمایت هوایی، تسهیلات انتقال افراد جهت برخورداری از خدمات طبی و وسایط نقلیه می باشد. نیروهای امنیتی افغانستان عمدتاً متکی به حمایت های لوجیستیکی و استخباراتی خارجی می باشد. رسماً گفته می شود که نیروهای هوایی تا سال 2017 نخواهند توانست با توانایی کامل اجراآت کنند.

مقام های ناتو گفته اند که غیرمحتمل است افغانستان بتواند تجهیزاتی را به دست آورد که وزارت دفاع این کشور از جامعه بین المللی تقاضا نموده است. یک مقام ارشد ناتو که نخواست نام اش برده شود، گفت: «به جت های جنگی اف- 16، تانک ها و توپخانه ضرورت نیست». به گفته او، افغان ها ظرفیت نگهداری این سلاح ها را ندارند.

جنرال جوزف دانفورد، فرمانده نیروهای آیساف زیرفرماندهی ناتو در اخیر هفته به خبرنگاران گفت ایالات متحده امریکا هاوان های کهنه و غیردقیق نوع 86 ملی متری افغانستان را با هاوان های نوع 60 ملی متری تعویض می کند که «استعمال و نگهداری آن آسان بوده و کاملاً دقیق می باشد».

جنرال دانفورد افزود: «برای تداوم کار این نوع تجهیزات ضروری می باشند. با این هاوان ها نیروهای افغان همواره هنگام جنگیدن در برابر طالبان امتیاز دارند».

مقام های نظامی ایالات متحده امریکا و ناتو تاکید می کنند که اهمیت نگهداری روحیه و ثبات بیشتر از پیروزی نظامی بر شورشیان می باشد. فرمانده نیروهای ناتو می گوید: «قصد، شکست دشمن نیست، بلکه تداوم نیروهای افغان می باشد».

یک مقام ارشد افغانستان گفت در حالی که «پیشرفت قابل ملاحظه در بخش امنیتی وجود ندارد»، اما درک این نکته مهم است که نیروهای کشور به طور فزاینده ای با چالش های دشواری مقابله نموده اند.

داکتر رنگین دادفرسپنتا، مشاور امنیت ملی افغانستان گفت: «انتقال مسوولیت های امنیتی اولیه در مناطقی صورت گرفته است که حضور حکومت بسیار قوی بوده است. در مناطقی که حالا انتقال صورت می گیرد، این امر بسیار دشوار است».

سپنتا گفت در حالیکه نیروهای افغانستان تجهیزات ندارند، اما امتیازات تاکتیکی و روحیه بلند دارند. او به خبرگزاری آلمان گفت: «ما معتقدیم که این مهارت های تخنیکی و تجهیزات نیستند که به جنگ پایان می دهند، بلکه روحیه و آمادگی مردمی که از کشور شان دفاع می کنند، به این امر منجر می شود».

فرمانده نیروهای ناتو گفت توانایی دیگر نیروهای امنیتی افغانستان جمع آوری اطلاعات است: «استخبارات نظامی آنها بسیار خوب نیست، اما استخبارات انسانی آنها در بین مردم نهایت خوب است که در جنگیدن با شورشگری مهم می باشد».

با وجود این روحیه و جمع آوری استخبارات، امسال خشونت ها افزایش یافته است. طالبان و سایر گروه های مسلح چندین بار حمله های سازمان یافته را راه اندازی کرده اند. از ماه می به این سو، چهار بار اهدافی در کابل هدف حمله قرار گرفته است.

هفته گذشته شورشیان میدان هوایی بین المللی کابل را مورد حمله قرار دادند که در عین زمان یک پایگاه ناتو می باشد و ستره محکمه نیز مورد حمله قرار گرفت.

طبق گزارش ملل متحد در شش ماه اول سال 2013 تلفات افراد ملکی نزدیک به 24 درصد نسبت به عین دوران در سال گذشته بلند رفته است. بسیاری تحلیلگران می گویند امسال خشونت ها مانند سال 2011 افزایش می یابد که بعد از 2001 و تهاجم نظامی ایالات متحده امریکا مرگبار ترین سال بوده است.

فرمانده ناتو اما این حملات را زیاد جدی نمی گیرد: «هرگاه با دقت تحلیل کنیم، آنها نتوانسته اند برد استراتژیک داشته باشند. آنها شاید چند موفقیت تاکتیکی داشته اند، اما هرگز در حد یک مساله درازمدت و یا استراتژیک مهم نبوده است».

به گفته جنرال دانفورد، همه مناطق شهری محفوظ اند و در کنترول کامل نیروهای افغانستان باقی مانده اند: «در مناطق روستایی شاید ناامنی وجود داشته باشد. با این هم چنین چیزی اهمیت ندارد، زیرا نزدیک به 80 درصد جمعیت در درون یا اطراف شهرهای بزرگ زندگی می کنند».

جوزف دانفورد گفت شورشیان شاید نزدیک به 40 درصد 400 ولسوالی را کنترول کنند، حتا در همین مناطق شهرها و شهرک را در تصرف شان ندارند.

یک افسر ارشد غربی دیگر گفت: «در برخی مناطق شورشیان از حمایت جماعت محلی برخوردار است، با این هم بنا بر محاسبه ما، فقط 10 درصد و یا کمتر جمعیت افغانستان از شورشیان حمایت می کنند».

ناتو پیش از آنکه در اخیر سال 2014 ماموریت جنگی اش را پایان دهد، 18 ماه وقت دارد تا روی یک نیروی امنیتی ملی پایدار افغانستان کار کند. فرمانده ناتو گفت: «بردن جنگ در سال جاری مهم است. این تابستان آزمایشی است برای ظرفیت نیروهای افغانستان جهت تداوم عملیات جنگی در آینده».