پومپئوموافقتنامه را امضاء نمی کند؛ موقف طالبان چه است؟

در حالی که زلمی خلیلزاد نماینده ویژه ایالات متحده امریکا برای صلح افغانستان، پس از پایان دور نهم گفتگو های صلح در دوحه، سرگرم گفتگو و بحث با مقام ها و سیاستگران افغانستان است و موافقتنامه میان امریکا و طالبان انتظار امضای ترامپ را می کشد، خلیلزاد گفته است که در اصول با طالبان روی امضای این سند توافق کرده اند.

 به گفته او با امضای این پیمان، نیروهای امریکایی به گونه تدریجی و مشروط از افغانستان بیرون خواهند شد و درعوض طالبان در برابر تروریسم اقدام خواهند کرد؛ سپس گفتگو های صلح بین الافغانی را آغاز نموده و یک آتش بس را خواهند پذیرفت.

مجله تایم از زبان برخی از مقام های بلند پایه حکومتی نگاشته است که قرار بود که مارک اِسپر، وزیر دفاع امریکا به روز سوم ماه سپتمبر با دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا در باره این تفاهمنامه میان امریکا و طالبان دیدار کند. هرگاه رئیس جمهور ترامپ این تفاهم نامه را تائید کند، در جریان ۱۳۵ روز نزدیک به ۵۴۰۰ سرباز امریکایی از افغانستان بیرون خواهند شد.

 اما منابع نزدیک به گفتگو کنندگان  درباره این توافقنامه به تایمز گفته اند که برخی نکات مهم  در این سند به ویژه ادامه حضور نیروهای امریکایی در برابر تروریسم، ادامه حکومت تحت حمایت امریکا در کابل و حتی پایان جنگ، تضمین نشده اند. از همین رو، گمان می رود که مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا از امضای این سند خود داری کرده است.

چهار مقام امریکایی ، افغان و اروپایی به مجله تایمز گفته اند که اگرچه، طالبان خواسته اند که پومپئوتوافقنامه را با امارت اسلامی افغانستان - نامی که طالبان برای خود از آن کار می گیرند - امضاء کند، اما این مقام امریکایی از امضای این پیمان خود داری کرده است.

پس از پخش این گزارش تایم، مارکن اورتگوس، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در ایمیلی عنوانی ای مجله تایم نگاشته است که هرگاه این تفاهمنامه از سوی رئیس جمهور و دیگر جناح ها تایید شود، وزیر امور خارجه امریکا نیز آن را امضاء خواهد کرد.در بخشی از این ایمیل آمده است:« تاکنون هیچ توافقنامه ای برای امضاء وجود ندارد، هرزمانی که چنین سندی به میان بیاید که به شمول رئیس جمهور ترامپ تمام جوانب آن را تائید کنند، در صورتی که نیاز به امضاء وزیر امور خارجه باشد، پس او امضاء خواهد کرد.»  مقام های افغان به تایم گفته اند که هرگاه پومپئو این سند را امضاء نکند، خلیلزاد خود امضاء خواهد کرد و یا هم امریکا و طالبان یک اعلامیه مشترک به نشر خواهند رساند. تاکنون  نمایندگان ایالات متحده امریکا و طالبان در باره این که آخرین اقدامات شان چه خواهد بود، چیزی نگفته اند.

موقف طالبان

نهمین دور گفتگو های صلح میان نمایندگان ایالات متحده امریکا و طالبان با یک سردرگمی به پایان رسید. با آنکه خلیلزاد نماینده امریکا چندین بار سفرش را به کابل به تآخیر انداخت؛ زیرا او می خواست آخرین مصوده تفاهمنامه احتمالی، را با خود به کابل ببرد. اما چنین به نظرمی رسد که پس از سفر خلیلزاد نیز بحث بر محور بعضی از موضوعات هنوز هم تکمیل نشده اند؛ زیرا پس از سفر خلیلزاد به کابل، شماری از دیگر هئیت مذاکره کننده امریکایی گفتگو ها را با طالبان ادامه دادند.سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر به دویچه وله گفت که تاکنون در مورد خود داری مایک پومپئو  از امضای تفاهمنامه، به گونه رسمی اطلاعی ندارند:« به طور رسمی تاکنون به ما چیزی گفته نشده است، از طریق رسانه ها خبر شدیم تا زمانی که به ما رسمی چیزی گفته نشود، ما در آن باره موضعیگیری رسمی نداریم.» طالبان در جریان گفتگو های صلح در قطر تا پایان این گفتگو ها حملات شان را در افغانستان ادامه داده اند. همین امروز پنجشنبه در یک انفجار که مسؤلیت آن را طالبان گرفتند، دست کم ده غیرنظامی در کابل کشته شدند و ۴۲تن دیگر زخم برداشتند.

آیا در امریکا دید گاه واحد در باره افغانستان وجود دارد؟

از زمانی که در دور نهم گفتگو های صلح میان نمایندگان امریکا و طالبان، این گفتگوها به مراحل اخیرآن رسیده اند، نگرانی ها در باره توافقنامه احتمالی میان این دو طرف نیز رو به افزایش است. بسیاری مقام های پیشین و برحال امریکایی این پیمان را به ضرر امریکا می دانند، اما برخی از مقام های دیگربه شمول رئیس جمهور ترامپ و زلمی خلیلزاد طرفدار خروج نیرو های امریکایی از افغانستان هستند.

 تمیم عاصی، معاون پیشین وزارت دفاع افغانستان دریک گفتگو به دویچه وله گفت که تمام مسائل مربوط به افغانستان از دفتر زلمی خلیلزاد اداره می شوند:« با آمدن خلیلزاد، مسؤلیت تمام مسایلِ مرتبط به سیاست  افغانستان از نقطه نظر امریکا به دفتر خلیلزاد متمرکز شده است.» اما این کار به این مفهوم نیست که مخالفان تفاهمنامه امریکا با طالبان تغییر دیدگاه بدهند.کسانی که این توافقنامه را مغایر منافع واشنگتن و کابل می دانند ، همچنان صدای اعتراض شان بلند است.

 به گفته این مقام پیشین افغانستان ، در هر صورت توافق امریکا با طالبان باعث ایجاد مشکلات زیادی خواهد شد. عاصی اضافه کرد هرگاه حکومت افغانستان این سند میان امریکا و طالبان را رد کند، روند گفتگو های صلح طولانی شده و ماه ها را در بر خواهد گرفت و یا هرگاه واشنگتن با وجود مخالفت حکومت افغانستان، این سند را با طالبان امضاء کند پیامد های منفی به دنبال خواهد داشت. عاصی افزود به همین سبب است که پومپئو نمی خواهد تا نامش در میان امضاء کنندگان این سند باشد:« پومپئو می خواهد که خود را در انتخابات آینده ریاست جمهوری امریکا نامزد کند. او به این باور ندارد که این تفاهمنامه به یک صلح دایمی در افغانستان بیانجامد. بنابراین نمی خواهد که شهرت و نام وی با این موضوع مرتبط خوانده شود.

مسعود جهش، شکیلا ابراهیم خیل