وضعیت ولسوالی بلخاب ولایت سرپل چگونه است؟
۱۴۰۱ تیر ۷, سه‌شنبه
طالبان به تاریخ ۲۲ جون بر علیه فرمانده ناراضی شان مولوی مهدی مجاهد در ولسوالی بلخاب حمله نظامی کردند. مولوی مهدی در نتیجه نارضایتی از طالبان به زادگاه خود رفته و خواست طالبان برای رفتن به کابل را رد کرده بود.
به دلیل اختلال در شبکه‌های مخابراتی در ولسوالی بلخاب، دست یافتن به معلومات دست اول از این منطقه دشوار است. یک متنفذ محلی که از این ولسوالی خارج شده، گفت که به صورت مقطعی ارتباطات تلفنی فعال می‌شود و از محل معلومات می‌گیرد.
یک تن از ساکنان دیگر بلخاب که او نیز در خارج از این ولسوالی به سر می‌برد، به شرط افشا نشدن نامش به دویچه وله گفت که طالبان با ورود به منطقه قم کوتل ولسوالی بلخاب ۵ تن از کارگران یک مرغداری را «اعدام» کردند.
او گفت: «مردم بلخاب غالبا در کوه‌ها پناه برده اند. از منطقه براوشان کسی برای آب و نان آمده بوده و طالبان او را رگبار کردند.»
این باشنده محل افزود: «فعلاً تلاشی خانه به خانه جریان دارد و اموالی را که به درد شان می‌خورد با خود می‌برند. جز یگان پیرمرد یا پیر زن کسی دیگری در قریه باقی نمانده است.»
یک متنفذ محلی از ولسوالی بلخاب که در حال حاضر در بیرون از این ولسوالی به سر می‌برد، به شرط افشا نشدن نامش گفت که تاکنون ۱۴ تن از غیرنظامیانی که توسط طالبان کشته شده اند، دفن شده اند.
او گفت جسد سه نفر امروز سه شنبه، ۲۸ جون، پیدا شده و در قبرستان «قلعه گگ» دفن شده و اجساد چهار نفر دیگر در روز ۲۶ جون در همین قبرستان دفن شده بودند. به گفته این باشنده محل اجساد سه نفر دیگر در قبرستان «سنگ بریده» دفن شده اند. اجساد دو نفر دیگر روز دوشنبه دفن خاک شده و دو نفر دیگر نیز در روزهای گذشته در قبرستان چایله دفن شده اند.
به گفته این باشنده ولسوالی بلخاب هنوز شمار دقیق کشته شده‌ها معلوم نیست. او گفت که اکثر کشته شده ها چوپان‌ها و دهقانانی بوده که مصروف کار بوده اند. او گفت: «بسیاری‌ها ناپدید هستند و مرده و زنده شان معلوم نیست.»
وضعیت منطقه
این باشندگان محل می‌گویند که هزاران نفر به کوه‌های اطراف بلخاب آواره اند. راه‌های مواصلاتی این ولسوالی مسدود اند و هزاران نظامی طالبان در این ولسوالی و مسیرهای آن جابجا شده اند. یکی از این منابع گفت که طالبان موترهای را که در ولسوالی‌های سرپل رفت و آمد می‌کنند تلاشی می‌کنند و از آن‌ها می پرسند «بلخابی داری یا نه.»
این باشندگان محل گفتند که مولوی مهدی مجاهد با حدود ۲۰۰ تن از افراد خود به سمت کوه‌های این منطقه رفته اند. او گفت در حالی حاضر هیچ جنگی در داخل بلخاب جریان ندارد، ولی طالبان به خشونت ادامه می‌دهند: «طالبان اگر جوانان را ببینند، آن‌ها را تیرباران می‌کنند.»
پاسخ طالبان
طالبان در ابتدا حتی حمله نظامی علیه این فرمانده ناراضی و حالا تلفات ملکی را رد کرده اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان در واکنش به یک گزارش سازمان عفو بین‌الملل در این رابطه گفته است: «هیچ تلفات و زیان ملکی در بلخاب سرپل نداریم.»
طالبان تلاش می‌کنند وضعیت سرپل را عادی نشان دهند. تلویزیون ملی که تحت کنترول طالبان است، از برگشت دوباره مردم بلخاب به خانه‌های شان خبر داده است. یک باشنده این ولسوالی در گفتگو با تلویزیون ملی گفته است: «اینجا هیچ کاری نشده، یک نفر هم بینی‌اش خون نشده، حالا آمده ایم و به طرف خانه و زندگی خود می‌رویم.» معلوم نیست این اظهارات تحت چه شرایطی ابراز شده و تائید مستقلانه اظهارات نیز ممکن نیست.
نگرانی نهادهای مدافع حقوق بشر
حتی پیش از این که جنگ در این منطقه شروع شود، تلاش‌های سیاسی توسط برخی افراد به راه افتاده بود تا این کشیدگی به جنگ نکشد. با توجه به این که مولوی مهدی از قوم هزاره است، این نگرانی وجود داشت که این جنگ رنگ قومی به خود بگیرد و احساسات قومی را برانگیزاند. اما این تلاش‌ها نتیجه نداد و سرانجام طالبان هزاران نیرو را به جنگ با فرمانده ناراضی خود فرستادند.
دیده‌بان حقوق بشر از وضعیت در ولسوالی بلخاب ابراز نگرانی کرده است. پاتریسیا گوسمن، مسئول بخش آسیایی دیده بان حقوق بشر در رشته توییت‌هایی نوشته است که طالبان چندین بازداشتی را در این ولسوالی بدون تاخیر اعدام کرده اند. او خواستار توقف مجازات گروهی مردم از سوی طالبان شده و نوشته است: «طالبان باید تمام این گونه مجازات‌های دسته جمعی و سایر جنایات جنگی را متوقف کنند و نیروهای خود را پاسخگو سازند.»
سازمان عفو بین الملل نیز گفته است که طالبان به عنوان حاکمان بالفعل افغانستان اجازه دهند که نیازمندی‌های اولیه زندگی به بلخاب برسد و آزادی معلومات در منطقه وجود داشته باشد.