پناهجویان می توانند در آلمان حساب بانکی داشته باشند

هرکس که می خواهد در آلمان حساب بانکی باز کند، معمولاْ باید شروط معینی را برآورده کند. او باید محل سکونت مشخص، درآمد منظم و به خصوص کارت شناسایی داشته باشد. شمار قابل توجهی از مردم دارای این شرایط نیستند. آواره ها هم که به هر صورت هیچ کدام از این امکانات را ندارند و نمی توانند حساب بانکی باز کنند. به این ترتیب اغلب یک دور باطل آغاز می گردد: صاحبخانه ها می خواهند کرایه ماهانه را از یک حساب بانکی برداشت کنند، در غیر آن خانه شان را به کرایه نمی دهند. پیداکردن کار بدون داشتن خانه تقریبا غیرممکن است و بدون کار پیدا کردن خانه ممکن نیست. در آلمان تقریبا 700 هزار نفر در این وضعیت به سر می برند. اتحادیه های مصرف کنندگان در آلمان آوارگان را هم به این تعداد اضافه کرده و می گوید که بیش از یک میلیون تن دچار این مشکل هستند.

حکومت آلمان فدرال به این نتیجه رسید که ادامه این وضعیت ممکن نیست و گفت، اشخاصی که حساب بانکی ندارند، نمی توانند در زندگی اجتماعی سهیم شوند. همچنین به عقیده حکومت نداشتن حساب بانکی ادغام مهاجران در جامعه آلمان را با مشکلات جدی روبرو می کند.

کابینه حکومت آلمان فدرال در اواخر ماه اکتبر تصمیم گرفت که قانون «حساب بانکی برای هرکس» را تا حدامکان به تاریخ یکم ماه جون سال 2016 را به اجرا درآورد.

مدرک «تحمل» کافی است

برای این که بانک راجع به فرد متقاضی اطلاعات لازم را دریافت کند، قرار است که آوارگان اسنادی معادل کارت شناسایی دریافت کنند و از آن برای گشایش حساب بانکی استفاده کنند.

قرار است که براساس این قانون جدید، آوارگان پس از ثبت مشخصات شان به عنوان پناهجو بتوانند به بانک مراجعه کنند. پس از اجرایی شدن این قانون بانک ها اجازه رد هیچ مشتری را که می خواهد حساب بانکی باز کند، نخواهند داشت. اما یک محدودیت وجود دارد: همیشه باید در حساب بانکی موجودی نقدی باشد و صاحب آن اجازه مقروض شدن را ندارد.

هراس بانک ها

اتحادیه بانک های آلمان فدرال دسترسی آواره ها به خدمات مالی را درکل امری بدیهی می داند. اما یورگِن فیچِن، رئیس این اتحادیه به خطرات احتمالی اشاره می کند: اگر اشخاصی بدون مشخص بودن کامل هویت شان از حساب های بانکی برای تمویل تروریسم و یا پولشویی سواستفاده کنند، در آن صورت چه می توان کرد؟ فیچن گفت، بانک هایی که در سطح بین المللی فعالیت می کنند، درایالات متحده امریکا در صورت اشتباه در نظارت بر فعالیت های بانکی مشتریان و کوتاهی در کنترول به شدت مسئولیت دارند و ممکن است که در بدترین حالت از بازار امریکا به کنار گذاشته شوند و از شرکت در داد و ستد پولی محروم گردند. او در ادامه گفت که موارد مجازات های مالی به خاطر تخطی از قوانین پولشویی تا به حال کم نبوده است.

در واقعیت امر موسسه فدرال برای خدمات مالی قبلاً با توجه به شمار زیاد پناهجویان ، به مثابه یک اقدام بشردوستانه، مقرارت شدید را جهت شناسایی افرادی که می خواهند حساب بانکی افتتاح کنند، کاهش داده است.زیرا برخی از بانک ها امروز هم به طور داوطلبانه امکان گشایش «حساب بانکی برای هرکس» را فراهم کرده اند.

پایه این اقدام آن ها قانون تعهد داوطلبانه بانک ها است که از سال 1995 اجرایی شده است. اما به ویژه بانک های خصوصی با اشاره به قوانین جلوگیری از پولشویی همیشه حاضر به رعایت این تعهد نبوده اند. قرار است که از سال 2016 همه نهادهای بانکی موظف به تاسیس حساب بانکی برای همگان گردند.

نخستین تجربیات دراین زمینه

تا به حال عمدتا بانک های موسوم «شپار کاسه» هستند که امکان گشایش «حساب برای هرکس» را فراهم کرده اند. مسئولیت این گونه بانک ها را مدیریت های نواحی بر دوش دارند.

«شپارکاسه» در شهر برلین آلمان این نوع حساب ها را «حساب های بانکی شهروندی» می نامد و حتی دو شعبه این بانک در دو بخش برلین به طور ویژه به آوارگان رسیدگی می کند. کارمندانی که به دو زبان انگلیسی و عربی مسلط هستند، در این دو شعبه به مشکلات آوارگان رسیدگی می کنند. از آغاز سال روان میلادی تا به حال بیش از 6 هزار آواره در این دو شعبه حساب باز کرده اند.

یک خانم سخنگوی «شپارکاسه» در جواب سوال دویچه وله گفت که تا به حال چیزی که در آن ظن سوء استفاده از حساب های بانکی باشد، اتفاق نیفتاده است. طبیعی است که شعبات "اشپار کاسه" قوانین مربوط به پولشویی در آلمان و انتقال پول ها را به طور دایمی زیر نظر دارد و در صورت بروز سؤظنی به سارنوالی اطلاع می دهد.

حساب هایی بانکی آوارگان نیز شامل قوانین تحریمی می شود. براین اساس داد و ستد پولی با ایران ممنوع است و در مورد سوریه انتقال پولی در حساب ها نیاز به توجیه قابل قبول و بررسی جداگانه هر کدام از این موارد منوط می گردد.

چشم اندازها برای آینده

براساس قوانین اتحادیه اروپا درباره «دسترسی بدون تبعیض به حساب بانکی» که حکومت آلمان فدرال سعی می کند به تاریخ 1 جون سال 2016 آن را به صورت قانون ملی دربیاورد، دست کم یک بانک در هر کشور عضو اتحادیه اروپا باید امکان گشایش «حساب بانکی برای هرکس» را فراهم کند.

دراین صورت این قانون با تعهد داوطلبانه «شپارکاسه ها» در آلمان همین حالا هم اجرایی شده است.

سارا روگ لیوسکی، گزارشگر مسئول برای جناح پارلمانی حزب سوسیال دموکرات آلمان می گوید: «حساب ابتدایی بانکی برای آوارگان و آن هایی که محل سکونت ثابت ندارند، به وجود خواهد آمد. (فراهم کردن این امکان) برای یک زندگی عادی در آلمان و تحقق ادغام در جامعه لازم است. حالا دیگر واقعاً وقت این کار رسیده است».