پیامد قتل های زنجیره ای بر روند صلح حکومت افغانستان‏

در مدت دو هفته اخیر احمدولی کرزی در قندهار به قتل رسید و جان محمد خان مشاور ارشد رییس جمهور کرزی و والی پیشین ارزگان در کابل کشته شدند.

تحلیلگران این دو شخصیت را «بازوهای توانای» رییس جمهور کرزی در قندهار و ارزگان عنوان کرده اند.

محمد اسماعیل قاسم یار، مشاور روابط بین المللی شورای عالی صلح روز پنج‌شنبه (30 سرطان 1390) در گفتگو با صدای آلمان گفت، قتل های زنجیره ای اخیر اعتماد مردم بر پروسه صلح را تضعیف می‌کند. اوگفت: «هرگاه مردم افغانستان این پروسه صلح را تایید نکنند و دل شان به درد بیاید، پشتیبانی خود را از ما کم می‌کنند و وقتی که شورای عالی صلح حمایت مردم را نداشته باشد هیچ کاری از دست آن برآمده نمی‌تواند».

آقای قاسم یار تاکید کرد که پروسه صلح باید مورد تایید مردم افغانستان قرار گیرد، اما حملاتی که اخیرا بر فعالان سیاسی و بزرگان قومی انجام شد، این پروسه را صدمه می زند.

درهمین حال شاه حسین مرتضوی، روزنامه نگار و تحلیلگر مسایل سیاسی می‌گوید، عملکرد طالبان در یک سال اخیر گویای آن است که «تمام تلاش های صلح یک جانبه است و هر صدایی که بلند شده صرفا از جانب حکومت و طالبان تاکنون هیچ نشانه ای از صلح طلبی در آنها دیده نشده است. و به نظر من با قتل احمد ولی و جان محمد خان احتمالا پایان پروسه صلح را از جانب دولت نیز ما شاهد خواهیم بود.»

ادامه بازی بزرگ

آقای قاسم یار اوضاع کنونی افغانستان را «پیچیده و سردرگم» می‌خواند زیرا به گفته او کشورهای همسایه افغانستان براساس منافع خود شان عمل می‌کنند و جامعه جهانی نیز آجندای مشخص خودشان را دارند.

مشاور روابط بین المللی شورای عالی صلح به این باور است که بازی بزرگ در افغانستان هنوز هم ادامه دارد و تنها بازی گران آن عوض شده است؛ در حالی‌که مردم افغانستان قربانی تضاد منافع کشورهای همسایه شده اند.

ولی به نظر آقای مرتضوی آدرس های چندگانه برای مصالحه در افغانستان خود به سردرگمی پروسه صلح افزوده است. او می‌گوید هم اکنون شورای عالی صلح، کمیسیون تحکیم صلح، مذاکرات امریکایی ها با طالبان و تلاش برخی از نمایندگان پارلمان برای مصالحه، سبب شده تا هیچ یک از این تلاش ها به نتایج ملموسی دست نیابد.

نقش پاکستان در تخریب مصالحه

حکومت افغانستان در چند ماه اخیر بیشترین تلاش های خودرا برای نزدیک شدن با پاکستان به منظور موفقیت پروسه صلح انجام داد، اما آقای قاسم یار می‌گوید، در حالی‌که افغانستان دست دوستی به سوی پاکستان دراز کرده است، ولی همکاری های صادقانه برای قطع خونریزی ها وجود ندارد.

قاسم یار می‌گوید "آی اس آی" پاکستان کامیابی خودرا در ناکامی صلح و همچنین قوت خود را در ضعف افغانستان جستجو می‌کند. به همین دلیل تلاش های صلح نتایج ملموسی نداشته است. او می افزاید: «من در رابطه به اقدامات پاکستان برای صلح محتاطانه خوشبین هستم؛ به این دلیل که توجه به گذشته نشان می دهد که خیلی از وعده های گذشته پا درهوا مانده است.»

این در حالیست که افغانستان و پاکستان اخیرا کمیسیون مشترک صلح را با اشتراک عالی ترین مقامات حکومتی تشکیل دادند.

اما وزیر داخله افغانستان روز سه شنبه به نمایندگان پارلمان گفت، تماس های تلفنی قاتلان مشاور رییس جمهور کرزی نشان می‌دهد که آن‌ها پیش از حمله تماس هایی با افرادی در پاکستان داشته اند.

آقای مرتضوی می‌گوید حلقاتی در پاکستان وجود دارند که همزمان با نزدیک شدن طالبان با حکومت افغانستان، اقداماتی را برای تخریب تلاش های صلح انجام می‌دهند. مرتضوی معتقد است «جریان هایی که در پاکستان از طالبان به عنوان ابزار استفاده می‌کنند. این‌ها هروقتی که احساس می‌کنند روابط طالبان با حکومت نزدیک می‌شود، قطعا با حمله های انتحاری و با قتل چهره های متنفذ کوشش می‌کنند که فاصله ها عمیق تر شود.»

مرتضوی می‌گوید برخی از حلقات تندرو طالبان هیچ باوری به صلح، دموکراسی و مذاکره ندارند، به این منظور آن‌ها تمام تلاش شان را برای سرنگونی نظام کنونی انجام می دهند.

حسین سیرت، کابل

ویراستار: سید روح الله یاسر