چالش های کشور چند قومی عراق برای اردوی آلمان

تخلیه وسایل جنگی، شفافیت ساختارهای رهبری، وضعیت لوژیستیکی و خدمات صحی، همه در جمله نکات مهمی است که حکومت آلمان می خواهد در کورس های آموزشی برای اردوی عراق عملی کند. سازمان پیشمرگه کردها در شمال عراق نیز با مربیان اردوی آلمان فدرال همکاری می کنند.

در کنار سهم گیری در مبارزه علیه گروه "دولت اسلامی" یا داعش، حالا باید تقویت اردوی عراق درمرکز ماموریت اردوی آلمان در این کشور قرار گیرد.

در این مورد به صورت مشخص، مثلاً از "راه اندازی کورس های آموزشی تخصصی و تدابیر برای توسعه توانایی های نیروهای جنگی و امنیتی عراق با تمرکز بر نیروی مرکزی نظامی" نام برده می شود.

هدف: تقویت نیروی نظامی عراق در کل

ارزولا فون دیر لاین وزیر دفاع آلمان فدرال در دیدارش از عراق در آغاز ماه فبروری، بر موضوع لوژیستکی و خدمات صحی نیز تاکید کرد. افزون بر آن باید اردوی آلمان در توسعه ساختارهای شفاف رهبری  نیروهای امنیتی عراق نیز نقش مشوره دهی را بازی کند.

فون دیر لاین گفت که هم کردها و هم حکومت مرکزی در بغداد پیش از همه خواستار کمک آلمان در پیاده کردن اصلاحات در وزارت های امنیتی شده اند.

وزیر دفاع آلمان افزود که در بخش تدارکات نیز تقاضای کمک وجود دارد. او افزود که به این دلیل، کمک کردن طولانی مدت به عراق برای داشتن نیروهای امنیتی وفادار که توانایی انجام وظیفه را داشته باشند، از عناصر ثبات بخش است. او تاکید کرد که «در این رابطه آلمان می خواهد سهم خود را ادا کند.»

همکاری با کردها

سندی که در کابینه تصویب شده است، به معنای تغییر  قابل ملاحظه در مقایسه با حضور تا به حال اردوی آلمان در منطقه است. با وجود آنکه آلمان بازهم می خواهد با هواپیماهای اکتشافی تورنادو و سوخت گیری هوایی، در همکاری با ائتلاف بین المللی در مبارزه علیه ملیشه های تروریستی "دولت اسلامی" یا داعش سهم بگیرد. اما  ماموریت آموزشی برای  مبارزان پیشمرگه در منطقه خودمختار کردستان در شمال عراق، قرار است در ۳۰ جون پایان یابد.

این مساله تا هنوز در مورد ماموریت جدید آلمان روشن نیست که تا چه میزانی اردوی این کشور در آینده نیز در منطقه شمال کردها فعال خواهد بود. از یک طرف از یک "توازن مناسب میان حکومت مرکزی و منطقه کردستان عراق" سخن می رود. از جانب دیگر چنانچه تلویزیون دولتی آلمان "ای آر دی" گزارش داده است، جمله بعدی در سند تصویب شده ماموریت جدید، این هدف را تا حدی تغییر می دهد. این عبارت چنین جمله بندی شده است: "اتخاذ تدابیر برای توسعه توانایی ها در عراق مرکزی، واضحاً در مرکز توجه قرار دارد."

اما این موضوع حتماً یک تناقض نیست. در پایان ماه سپتمبر سال ۲۰۱۷، مسعود بارزانی، رئیس پیشین منطقه خودمختار کردستان، یک همه پرسی را در مورد استقلال راه اندازی کرد که از نظر حقوقی الزام آور نبود. با وجود آنکه حدود ۹۰ درصد جمعیت کردستان به طرفداری از استقلال رای دادند، اما از نظر محکمه حکومت مرکزی عراق، این رای گیری مخالف قانون اساسی بود. بعد از آن محکمه نتایج همه پرسی را بی اعتبار اعلام کرد. بارزانی در اول نوامبر از مقام اش کناره گیری کرد.

در ماه اکتبر اردوی آلمان فدرال آموزش پیشمرگه را به مدت کوتاهی متوقف کرد.

برخورد محتاطانه کردها

هنر فورتیگ، مدیر انستیتوت مطالعات خاورمیانه در هامبورگ در گفتگو با دویچه وله در مورد وضعیت کردها بعد از همه پرسی توضیح داد: "از زمان شکست اقدامات بارزانی برای استقلال، وضعیت تا این حد متشنج شد که از جانب کردها، دیگر هیچ خواست مستقیمی برای آینده نزدیک قابل تشخیص نیست که بعد از این تلاش نافرجام، حالا خود شان را از دولت ملی عراق جدا کنند."

فورتیگ می افزاید که کردها حالا قبل از همه می خواهند حقوق خودمختاری شان را که خیلی قابل توجه است و تا کنون اعتبار داشته است، حفظ کنند: "آنها پارلمان خود را دارند، در واقع بر خود حکومت می کنند و کم بیش نیز به صورت قانونی، از صادرات نفت خود شان سود می برند؛ آنها سربازان مرزی خود شان را دارند و پیشمرگه، چیزی مانند اردوی خاص خود را دارند. آنها می خواهند چنین وضعیتی را دست کم حفظ کنند و یا قدم به قدم آن را گسترش دهند."

 در همین حال ماموریت حکومت آلمان، پیشمرگه را به صراحت به عنوان بخشی از "نیروهای  نظامی و امنیتی عراقی" تعریف می کند. از نگاه صوری این تعریف مناسب است، گرچه مبارزان کردی از سال ها به این سو، هیچ معاشی از حکومت مرکزی دریافت نکرده اند.

فون دیر لاین وزیر دفاع آلمان فدرال در دیدارش از عراق در آغاز ماه فبروری، توضیح داد که اردوی آلمان "نقش پُل" را میان بغداد و اربیل به عهده می گیرد.

Knipp/hm/af