تعلیق استفاده از استرازنکا در چند کشور افریقایی

وقتی که در اوایل ماه مارچ بیش از ۱.۷ میلیون دوز واکسین آسترازنکا به جمهوری دموکراتیک کانگو رسید، اتینی لونگوندو، وزیر صحت این کشور برای دریافت آن شخصاً در محل حضور یافت. سازمان ملل متحد به نقل از او گفت: «تطبیق واکسین به ما در محافظت از مردم و نجات جان آن‌ها کمک می‌کند. ما باید اقشار مشخصی از مردم را که به محافظت بیشتر نیاز دارند، به واکسین کردن تشویق کنیم». 

حکومت کانگو اصولاً قصد داشت با استفاده از این محموله ۲۰ درصد از مردم کشوش را واکسین کند، به شمول کارمندان امور صحی، افراد بالای ۵۵ سال، اشخاصی که از بیماری‌های جدی صحی مانند بیماری‌های کلیوی رنج می برند، فشار خون بالا دارند و یا به دیابت مبتلا هستند. 

اما حالا اجرای این پلان به نظر غیرمحتمل می‌آید. حکومت کانگو روز دوشنبه اعلام کرد که تطبیق واکسین کرونا را به صورت موقت تعلیق می‌کند و نگرانی‌ها راجع به عوارض جانبی بالقوه آن را دلیل این کار عنوان کرد.  اتینی لونگوندو، وزیر صحت کانگو به گزارشگران گفت: «ما در انتظار نتایج تحقیقات نهادهای اروپایی و کمیته علمی کشورمان هستیم و بعد تصمیم نهایی را خواهیم گرفت». او در ادامه گفت: «شاید در دو یا سه هفته به نتایج این تحقیقات دست یابیم». 

نگرانی ها از عوارض جانبی مانع تطبیق گسترده واکسین می شود 

جمهوری دموکراتیک کانگو به گروهی از کشورهای افریقایی دیگر پیوسته است که تطبیق آسترازنکا را تعلیق کردند. ماناودوا مالاچی، وزیر صحت کامرون گفت: «شورای علمی پیشنهاد می کند که ما تا زمانی که تحقیقات مقدماتی به پایان نرسیده است، از این واکسین استفاده نکنیم». او افزود که کشورش تا زمانی که نتایج تحقیقات راجع به ایمنی و عوارض جانبی این واکسین نشر شود، همه دوزهای دریافت شده را ذخیره خواهد کرد.

پس از این که گزارش هایی راجع به این نشر شد که تطبیق واکسین آسترازنکا ممکن است به ایجاد لخته خونی خطرناک بیانجامد، آژانس دارویی اروپا و سازمان جهانی صحت در حال حاضر به تحقیق راجع به این گزارش ها مشغول هستند. 

سازمان جهانی صحت خواهان ادامه واکسین شد 

در این میان، سازمان جهانی صحت از کشورهای جهان خواست که در چارچوب استراتژی های تطبیق واکسین به استفاده از آسترازنکا ادامه دهند. 
این سازمان با نشر یک بیانیه در روز چهارشنبه گفت: «در حال حاضر، سازمان جهانی صحت فکر می کند که منافع آسترازنکا بیشتر از خطرات آن است و توصیه می کند که استفاده از آن ادامه پیدا کند». 

با این وجود، سازمان جهانی صحت بر اهمیت تحقیق در مورد عوارض جانبی احتمالی این واکسین تاکید کرد. در ادامه این بیانیه آمده است: «در کمپاین های گسترده واکسین، اطلاع رسانی راجع به عوارض جانبی احتمالی پس از تطبیق واکسین یک جریان عادی است. معنایش این نیست که وقایع گزارش شده به تطبیق واکسین ارتباط دارد. اما تحقیق راجع به آن یک عملکرد مثبت است و نشان می دهد که سیستم نظارت کار می کند و روند کنترول موثر است».   

آیا تعلیق استفاده از آسترازنکا به کارزار واکسین صدمه می زند؟  

با این وجود کارشناسان می گویند که کارزار واکسین در افریقا علیه ویروس کرونا ممکن است به خاطر ادامه بحث راجع به واکسین آسترازنکا صدمه ببیند. در حالی که نهادهای نظارت بر امور طبی و کارشناسان دیگر توصیه می کنند که به تطبیق این واکسین ادامه داده شود. 

سنی کواندا، پاندمی شناس در بنیاد افریقایی صحت عمومی به دویچه وله گفت: «اشخاص زیادی هستند که نسبت به وجود این بیماری ابراز شک و تردید می کنند». او افزود: «آن ها در مورد واکسین نیز همانگونه فکر می کنند. عوارض جانبی برای آن ها حکم یک نعمت الهی را دارد. اگر این کمپاین ها ادامه پیدا کند، چنین افرادی ممکن است تطبیق واکسین را رد کنند، دست کم واکسین آسترازنکا را.»

 
آسترازنکا نخست به عنوان یک پیشرفت غیرمنتظره در مبارزه علیه ویروس کرونا دیده می شد، به خصوص در کشورهای در حال توسعه. این واکسین ارزانتر است و توزیع و تطبیق آن در مقایسه با واکسین بایونتیک/فایزر که باید در دمای بسیار پایین نگهداری شود، آسان تر است. 

۲۵ کشور افریقایی از طریق برنامه کوواکس واکسین آسترازنکا را دریافت کردند. این برنامه به صورت مشترک توسط سازمان جهانی صحت و ائتلاف بین المللی واکسین «گاوی» راه اندازی شده است.  

دانیل پلتس/م. ا. 

میمی میفو، ریلیو کوباکین، سلمون موچی و زاکاری سادو در نوشتن این گزارش سهم داشتند.