«امریکایی ها کرزی را دست کم می گیرند»

حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان اعلام کرد که می خواسته با اظهاراتش در روز یکشنبه «به بهبود روابط با امریکا کمک کند، نه این که آن را تخریب کند». در بیانیه کاخ ریاست جمهوری به نقل کرزی گفته می شود: «ما خواهان روابط خوب و دوستی با امریکا هستیم. اما این روابط باید میان دو کشور مستقل باشد».

کرزی روز یکشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی به شدت از امریکایی ها انتقاد کرده و آن ها را متهم کرده بود که با طالبان همدست می باشند. سخنان او، سرزنش و انتقاد سیاستمداران امریکایی و مخالفانش در کابل را به دنبال داشت.

با توجه به این که دوره دوم ریاست جمهوری کرزی در سال آینده به پایان می رسد، چرا او تا این حد تلاش می کند که تصویر یک سیاستمدار مستقل را از خود ارایه نماید؟ دویچه وله در این مورد مصاحبه ای با پروفسور کُنراد شِتَر، کارشناس آلمانی امور افغانستان از شهر بُن آلمان انجام داده است.

کنراد شِتَر: کرزی این کار را به دلایل مختلفی انجام می دهد. دوره دوم ریاست جمهوری او در پایان سال 2014 به اتمام می رسد و او مطمینا می خواهد، جانشین اش را تعیین کند. برخی اوقات در این زمینه نام یکی از برادرانش مطرح می شود. کرزی به هر صورت می خواهد قدرتش را فرای سال 2014 حفظ کرده و گسترش دهد.

دیگر این که انتقاد گاه و بیگاه از امریکایی ها به یک امر عادی برای کرزی تبدیل شده است. او در ده سال گذشته یادگرفته که پیوسته از امریکایی ها فاصله گیرد، نشان دهد که ابزار دست آن ها نیست. این رویه بخشی از هویت کرزی شده است که برایش بسیار مهم می باشد. اما مهمترین مساله حفظ و گسترش قدرت، پس از سال 2014 می باشد.

من دقیقا نمی دانم که چه گزینه هایی این جا مطرح هستند. اما در حال حاضر میان نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری در مورد ایجاد ایتلاف مذاکره می شود. این جا کرزی نقش مهمی ایفا می کند. او سعی می کند برادرش و حامیانش را نیز داخل بازی کند. کرزی علاقه زیادی به این دارد که پس از سال 2014 نیز در صحنه سیاسی، نقش مهمی بازی کند.

این که رییس جمهور افغانستان سخنرانی ضد امریکایی اش را در هلمند ایراد کرد، بی دلیل نبود. کرزی می خواهد به مردم محل بگوید که من این جا حاکم هستم، این من هستم که قدرت را در اختیار دارم. واضح است که او تلاش می کند، قدرت اش را در جنوب افغانستان استحکام بخشد و حمایت مردم این مناطق را به خصوص در برابر  امریکایی ها جلب کند. 

دویچه وله: به نظر شما آیا شباهت هایی میان آخرین سال های حکومت کرزی و نجیب الله در سال های 80 وجود دارد؟

کنراد شِتَر: لحن نجیب الله نیز در سال های آخر حکومت اش علیه شوروی پیوسته تندتر می شد. اما میان این دو یک تفاوت اصلی وجود دارد. کرزی برای باقی ماندن در صحنه سیاست به شدت محتاج امریکایی ها است. نجیب الله اما سعی می کرد از طریق دوستم و دیگر ملیشه ها، استقلال کسب کند. او به مراتب در ایجاد ملیشه و نیروی امنیتی برای خود موفق تر بود. در این بخش پایه قدرت کرزی بسیار ضعیف تر است. او قدرت را به تنهایی در انحصار ندارد، ملیشه از خود ندارد، و یا این که شمار آن ها بسیار کم است. به این دلیل است که کرزی سعی می کند، حمایت شبه نظامیان و مردم جنوب افغانستان را جلب کند.

دویچه وله: گفته های کرزی، انتقادهای برخی سیاستمداران امریکایی را در پی داشت. آیا امریکا واقعا این گفته ها را جدی می گیرد؟

کنراد شِتَر: من فکر می کنم که بسیاری از سیاستمداران امریکایی و اروپایی، حامد کرزی را یک فرد ضعیف و غیرقابل اعتماد می دانند. آن ها می گویند که کرزی امروز یک حرف را می زند و فردا کاری برخلاف آن را انجام می دهد. بسیاری معتقدند که باید از کرزی فاصله گرفته شود.

در صحنه سیاست ایالات متحده، کرزی به عنوان یک بازیگر سیاسی جدی گرفته نمی شود. به خصوص این که امریکایی ها فکر می کنند، انتخابات نزدیک است و ما صرف باید یک سال با کرزی کنار بیاییم.

آن ها گمان می کنند، کرزی با توجه به نزدیک شدن پایان دوره کاری اش دیگر اقدامات سیاسی جدی انجام نمی دهد. اما من فکر می کنم که امریکایی ها کرزی را دست کم می گیرند.

او سیاستمداری است که می داند، چگونه در این عرصه قدرتش را گسترش دهد. کرزی وضعیت را بسیار خوب تحلیل می کند، درک خوبی دارد و می خواهد پایه های قدرتش را برای زمان پس از سال 2014 نیز استحکام بخشد. امریکایی ها او را دست کم می گیرند، و در این زمینه اشتباه می کنند.