کمپاین‌های مردمی جمع‌آوری کمک برای زلزله‌زدگان هرات
۱۴۰۲ مهر ۱۹, چهارشنبه
عبالرشید که در ایران مهاجر است، تصاویر مردمی را تماشا می‌کند که با دستان خالی تلاش میکنند کودکی را از آغوش مادرش در زیر آوار زلزله بیرون بکشند.
او در عالم مهاجرت با چشمانی اشک‌بار این ویدیوها و عکس‌ها را تماشا می‌کند و کاری از دستش برنمی‌آید. چند دست لباس را داخل بکس گذاشته و تصمیم می‌گیرد به هرات برود و به هموطنان زلزله‌زده اش کمک کند؛ اما خانمش در مقابلش ایستاده شده و به او می‌گوید: «رویت را خدا ببیند، نرو... آنجا کاری از دست تو برنمی‌آید. اینجا باش و تلاش کن برای مردم آسیب دیده کاری بکنی.»
عبدالرشید عظیمی که زمانی از فیلمسازان مطرح هرات بود و پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان به ایران مهاجر شد، بسیار دلش می‌خواهد این روزها در کنار مردم آسیب دیده می‌بود: «کاش می‌شد آنجا باشم و فیلمی بسازم تا تاریخ یادش بماند که چطور جامعه جهانی ما را در این شرایط نادیده گرفت و در درد و غم ما شریک نشد.» او می‌افزاید: «نسل آینده باید بداند که طالبان به عنوان حاکمان مسئول که به زور قدرت را تصرف کردند، چه تبعیضی را در مقابل مردم هرات روا داشتند و در این شرایط بحرانی هیچ کمکی برای آنان نرساندند.»
مرتبط: طالبان آمار قربانیان زلزله در هرات را اصلاح کردند
او بالاخره تصمیم می‌گیرد با دوستانش در ایران و سراسر جهان تماس بگیرد و کمک‌های مردمی را برای رساندن به آسیب دیدگان سازمان دهی‌کند: «با تعدادی از دوستان اعلامیه‌هایی را در شبکه‌های اجتماعی نشر کرده و روند جمع‌آوری کمک به زلزله‌زده‌ها را شروع کردیم. می‌خواهیم پس از یک هفته جمع‌آوری کمک، در یک روند شفاف و عادلانه به آسیب پذیران هرات برسانیم.»
انتقاد از بی توجهی حاکمان
این فاجعه طبیعی در زمان بسیار دشواری دامنگیر افغان‌ها شده است. از یک طرف افغانستان از بحران اقتصادی رنج می‌برد و حکومت به رسمیت شناخته شده در عرصه بینالمللی ندارد، از سوی دیگر توجه جهان به بحران‌های دیگری جلب شده است.
ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی رئيس‌الوزرای طالبان از مناطق زلزله‌زده دیدن کرده و وعده بازسازی این مناطق را داده است، اما معلوم نیست اداره طالبان چه مبلغی را برای کمک‌های عاجل اختصاص داده است.
مرتبط: زمین‌لرزه‌ای شدید بار دیگر هرات را لرزاند
خالد یکی از کاربران افغان در فیس‌بوک نوشت: «وقتش رسیده که هوشیار شویم و خودمان برای کمک به هموطنان خود دست به کار شویم. مقامات فعلی در این شرایط بحرانی با مردم غزه همدردی میکنند و مردم هرات را فراموش کرده اند، از جامعه جهانی چه انتظاری دارید؟»
در عرصه بینالمللی، ملل متحد، اتحادیه اروپا، آلمان و برخی کشورهای دیگر کمکهایی را به زلزله‌زدگان وعده داده اند و محموله‌های کمکی برخی کشورهای منطقه به محل رسیده است.
کارزارهای زیادی برای گردآوری کمک‌های مردمی به زلزله زدگان در داخل و بیرون از افغانستان آغاز گردیده است. این کارزارها بیشتر به گونه‌آنلاین صورت می گیرد و افزون به پول نقد، وسایل مورد نیاز نیز گردآوری میشود.
برخی از مهاجران افغان مقیم ایران در سه شهر تهران، مشهد و کرمانشاه کارزار گردآوری کمک برای آسیب دیدگان زمین‌لرزه ولایت هرات را راه اندازی کردند.
عبدالرشید عظیمی و دوستانش یکی از این گروه‌ها هستند: «افغان‌ها در سراسر جهان مهاجر شده اند و حالا وقتش می‌باشد که با گردآوری کمک به مردم نیازمندشان یاری رسانند؛ اما باید این روند شفاف باشد و در نهایت طالبان و افراد سودجو از آن سوء استفاده نکنند.»
علی احمد فرهنگ، یک تن دیگر از گردآورندگان این کمکها می‌گوید: «ما گروهی از دانشجویان و مهاجرین افغان در مشهد، تهران و کرمانشاه تصمیم بر این گرفتم تا پروسه جمع‌آوری کمک آنلاین را تسریع ببخشم تا هرچه زودتر و به طور شفاف، این پول‌ها را انتقال بدهیم و به افراد آسیب دیده برسانیم.» او می‌افزاید که طی روزهایی گذشته مبلغ ۵۰ میلیون تومان و یک هزار یورو گردآوری شده و قرار است، روند گردآوری کمکها تا روز جمعه هفته جاری ادامه داشته باشد.
احمد ضیا نوری، یک تن دیگر از اعضای این کارزار نیز از همه مهاجران افغان در سراسر جهان می‌خواهد تا در روند گردآوری کمک به آسیب دیدگان زمین لرزه هرات سهیم شوند: «حالا وقت همکاری است، وقت کمک است، وقت این است که در کنار مردم خود و ملت خود باشیم و دست یک دیگر را در این شرایط بگیریم.»
بحرانی بزرگ و ضعف مدیریتی
ضعیف اداره طالبان در رسیدگی به این وضعیت از نشر آمار معلوم میشود. مقام‌های طالبان در روزهای نخست شمار قربانیان را تا ۲۵۰۰ کشته اعلام کرده بودند، اما امروز وزارت صحت اداره طالبان این ارقام را تصحیح کرد و گفت که بیش از ۱۰۰۰ نفر کشته شده اند.
محمد احسان سروریار، کارشناس امور مدیریت بحران گفت: «بحران عمیق تر از آن است که اداره حاکم بیان می‌کند. بالاتر از ۲۵۰۰ مجروح روی دست داریم... کمکهایی که میشود، باید با مدیریت نهادهایی معتبر منسجم شود. در ابتدا باید زخمی شدگان این رویداد درمان شده و برای آوارگان سرپناه تامین شود.»
امدادرسانی رضاکارانه
چند روز پس از زلزله مرگبار در هرات، نهادهای ملی و بینالمللی صدها میلیون افغانی به آسیب دیدگان زمین لرزه وعده کمک کرده اند؛ اما هنوز هم باشندگان ولسوالی زنده‌جان که بیشترین آسیب را دیده اند، از کمبود شدید نیروهای امدادرسان و نیازمندی‌های اساسی مانند آب آشامیدنی، مواد خوراکی، پوشاک و سرپناه شاکی اند.
مرتبط: نجات یافته زلزله: عزیزان ما در جلو چشمان ما جان باختند
باشندگان شهر هرات که برای کمک به مردم روستاهای کاملا ویران شده به ولسوالی‌ها رفته اند نیز از نبود امکانات به شدت انتقاد میکنند. صادق یکی از این امدادگران می‌گوید: «ما فقط با تلی از خاک روبرو شدیم... فقط بیل و کلنگ به همراه آوردیم... از اقارب روستاییان اطلاع حاصل می‌کنیم که مثلا در این خانه ویران شده ۱۰ نفر زندگی می‌کردند. حتی یک سگ ردیاب یا یک لودر را اینجا نیاورده اند.»
یک مرد کهنسال که با دستانش خشت‌های آوارها را کنار می‌زند، می‌گوید: «من ۱۱ نفر از عزیزانم به شمول پسر، عروس و نواسه‌هایم را با همین دستان خالی بیرون کشیده و دفن کردم... حالا هم به دنبال دیگر مسلمانانی می‌گردم که زیر خاک هستند. خدا مهربان است، شاید حداقل یکی را زنده بیرون کشیدم.»
مردم مجبور شدند صدها جنازه را در گورهای دسته‌جمعی دفن کنند. جوانی که روی یکی از این قبرها نشسته و گریه می‌کند، می‌گوید: «من تمام چهار عضو خانواده ام را از دست دادم. حالا در این دنیا تنها ماندم و زندگی دیگر برایم رنگ و بویی ندارد.»
هنوز هم شماری زیاد از باشندگان هرات از ترس وقوع احتمالی پس لرزه‌ها، شب و روز را در فضای آزاد سپری میکنند. هر چند در مناطق زلزله زده خیمه‌های اندکی از سوی برخی سازمان‌های بین المللی به مردم کمک شده، اما بسیاری‌ها هنوز هم سقف شان آسمان و فرش شان زمین است.