یافته های کمیسیون حقوق بشر در مورد حادثه قضیه شدن افغان ها

همزمان با سفر هیئت ایرانی به کابل برای بررسی حادثه غرق شدن شهروندان افغان در رودخانه هریرود، کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گزارش تازه ای را در باره چگونگی غرق شدن این شهروندان افغان منتشر کرده است.

یافته های این کمیسیون نشان می دهد که شماری از شهروندان افغان که از روی «ناگزیری» به گونه غیرقانونی از مرز عبور کرده و وارد ایران شده بودند، با «برخورد غیرانسانی» نیروهای نظامی دولت ایران مواجه شده اند. در گزارش آمده است که این حادثه در نقطه مرزی افغانستان و ایران در دهانه ذولفقار روی داده است.

ایران همواره وقوع این حادثه در حریم خود را تکذیب کرده است، اما بربنیاد یافته های کمیسیون مستقل حقوق بشر، این کارگران پس از این که وارد خاک ایران شده اند، توسط نیروهای مرزی ایران مجبور شده اند که بدون امکاناتی چون «قایق، جلیقه نجات و امکانات دیگر» از رود خانه هریرود عبور کنند و شماری از آنان در رودخانه غرق شده اند. سن قربانیان و نجات یافتگان این رویداد از ۱۲ تا ۴۰ ساله عنوان شده است. 

بر اساس گزارش این کمیسیون، نیروهای مرزی ایران نخست این شهروندان افغان را بازداشت کرده و به مرکز فرماندهی «پاسگاه مرزی ابراهیم خانی» برده اند و آنان را با سایر مهاجرین افغان یکجا کرده اند، که شمار مجموعی شان به ۵۵ تن می رسیده است. سپس مشخصات هر یک را ثبت و آنها را زندانی کرده اند.

یافته های کمیسیون حاکی است که فردای آن روز نیروهای ایرانی آنها را لت و کوب کرده و مجبور به جمع آوری علف های اطراف پاسگاه نموده و بعداً آن ها را با پول خود شان به کنار رودخانه هریرود انتقال داده اند.

 در ادامه گزارش کمیسیون آمده است که نیروهای مرزی ایران به این کارگران دستور داده‌اند‌از رودخانه عبور کنند: «وقتی آنها به دلیل هراس از غرق شدن ‌خواسته‌اند برگردند، نیروهای ایرانی بر آنها هشت تا نه مرمی فیر کرده‌اند و گفته‌اند، اگر برگردند آنان را ‌با فیر مرمی خواهند کشت. آنها ناگزیر دوباره وارد رودخانه شده‌اند.»

تقاضای پرداخت غرامت و محاکمه عاملان

کمیسیون مستقل حقوق بشر از حکومت افغانستان می خواهد تا این قضیه را به گونه جدی و همه جانبه بر مبنای قوانین بین المللی پیگیری کند تا عاملان به محاکمه کشانده شده و به خانواده های قربانیان غرامت پرداخت گردد.

این کمیسیون از سازمان ملل متحد و جامعه جهانی نیز خواسته است تا از روند بررسی این قضیه و رسیدگی به آن توسط دولت افغانستان و ایران نظارت کنند تا عدالت به گونه درست و کامل تامین شود.

ماه گذشته تصاویر شماری از کارگران افغان در رسانه های اجتماعی نشر شد که ادعا داشتند نزدیک به ۵۰ تن از شهروندان افغان که به گونه غیرقانونی قصد رفتن به ایران را داشتند از سوی مرزبانان ایرانی گرفتار شدند و پس از شکنجه و لت و کوب به دریای هریرود انداخته شدند.

 روز سه شنبه این هفته هئیتی برای بررسی این ادعای از ایران به افغانستان رسید. بر بنیاد بررسی کمیته حقیقت یاب افغانستان از میان ۴۶ کارگر افغان که وارد خاک ایران شده بودند، جسد ۱۲ تن پیدا شده است، ۱۷ تن تاهنوز لادرک هستند و ۱۷ تن دیگر نجات یافته اند.