گسترش ناامنی، بزرگترین چالش در برابر انتخابات پارلمانی
۱۳۹۷ شهریور ۲۱, چهارشنبه
حکومت افغانستان اندکی بیشتر از یک ماه دیگر انتخابات پارلمانی را برگزار می‌کند. این در حالیست که دامنه جنگ گسترش یافته و طالبان با حملات شان مناطق بیشتری را ناامن کرده‌اند. برگزاری انتخابات شفاف پارلمانی برای حکومت وحدت ملی یک آزمایش است و احزاب سیاسی هشدار داده‌اند که نتیجه یک انتخابات تقلب‌آمیز را نمی‌پذیرند.
در حال حاضر جنگ در ولایات سرپل، سمنگان، کندز، بغلان و جوزجان و فاریاب در شمال، هلمند، پکتیا و پکتیکا در جنوب و ولایات غزنی و میدان وردک در مناطق مرکزی ادامه دارد. طالبان حتا برخی از روستاهای مرکز سرپل را تصرف کرده‌اند.
در روزهای اخیر تلفات نیروهای امنیتی در نتیجه حملات طالبان افزایش یافته و برخی از پایگاه‌های اردو در ولایات شمال افغانستان به دست طالبان افتاده اند. محاصره نیروهای اردوی ملی در بغلان نیز این نگرانی را به وجود آورده که ممکن است تعداد بیشتری از این سربازان تلف شوند.
در چنین وضعیتی کمیسیون انتخابات می‌گوید به منظور تامین امنیت انتخابات هماهنگی بین کمیسیون و نهادهای امنیتی وجود دارد و نهادهای امنیتی تعهد کرده‌اند تا امنیت را در بیش از ۵۰۰۰ مرکز رای دهی که انتخابات در این مناطق برگزار می‌شود، تامین کنند.
ذبیح الله سادات، یک تن از سخنگویان کمیسیون انتخابات به دویچه وله گفت: «به همین منظور در بسیاری ولایات عملیات‌های تصفیوی به راه انداخته شد تا در روز انتخابات ما با مشکلات امنیتی روبرو نشویم.» اما وضعیت کنونی امیدواری چندانی باقی نمی‌گذارد که نیروهای امنیتی قادر به پاکسازی مناطق از وجود طالبان تا زمان برگزاری انتخابات باشند.
نهادهای امنیتی می‌گویند که ۱۲ عملیات نظامی را صرفا به منظور تامین امنیت مراکز انتخابات در چندین ولایت به راه انداخته‌اند.
محمد رادمنش، معاون سخنگوی وزارت دفاع افغانستان به دویچه وله گفت: «عملیات‌های ما به منظور این است که شرایط را برای انتخابات آماده بسازیم.» آقای رادمنش در مورد این که آیا امنیت همه مراکز انتخاباتی تامین خواهد شد یا خیر گفت: «ما تاکنون تعداد زیادی از مراکز را تامین امنیت کرده ایم و مصمم هستیم که در این ارتباط کار ما نتایج مثبت داشته باشد.»
تقلب، نگرانی دیگر
نمایندگان احزاب سیاسی می‌گویند بیشتر از ۴۰ درصد خاک افغانستان یا تحت تصرف طالبان است و یا با تهدیدهای مستقیم و جدی روبرو است که برگزاری انتخابات در این مناطق ناممکن به نظر می‌رسد.
در تازه‌ترین مورد گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی از گسترش جنگ انتقاد کرده و گفته است که ناامنی‌ها در مناطقی گسترش یافته که احزاب معینی در این مناطق رای دارند و می‌توانند به پارلمان نماینده بفرستند. آقای حکمتیار تاکید کرده که انتخابات پارلمانی باید شفاف، سراسری و در وقت معین برگزار شود.
حکمتیار تاکید کرد که با وجود ناامنی‌های گسترده، احزاب سیاسی هیچ برنامه‌ای برای تحریم انتخابات ندارد: «ما خواهان انتخابات هستیم، نه با تاخیر آن موافقیم و نه با نقض آن. می خواهیم انتخابات حتما برگزار شود و به هیچ صورت اجازه نمی‌دهیم که انتخابات نفی شود.»
نادر حساس از حزب افغان ملت به این نظر است که در چنین وضعیتی انتخابات سراسری وجود نخواهد داشت، زیرا مردم در آن سهم گرفته نمی‌توانند و تذکره‌های جعلی در روز انتخابات سرنوشت آرای مردم را تعیین خواهد کرد: «چون حاکمیت وجود ندارد، جنگسالاران نتیجه انتخابات را تعیین می‌کنند و این انتخابات شفاف نخواهد بود.»
احزاب سیاسی تاکید کرده اند در صورتی که انتخابات شفاف نباشد، بجای کمک به دموکراسی، افغانستان را به سوی بحران سوق می‌دهد و نتایج ناگواری در پی خواهد داشت.
آقای حساس گفت: «وقتی انتخابات شفاف نباشد، این انتخابات به نفع برخی از اشخاص مهندسی خواهد شد که در نتیجه این انتخابات قابل قبول احزاب نخواهد بود و افغانستان را به سوی بحران دیگر خواهد برد.»
اما کمیسیون انتخابات می‌گوید میکانیزم‌هایی را روی دست دارد که با تطبیق آن انتخابات پارلمانی شفاف خواهد بود و جلو تقلب در جریان رای دهی و پس از آن گرفته خواهد شد.
انتخاب بین «بد و بدتر»
نهادهای انتخاباتی می‌گویند در صورتی که حکومت بتواند امنیت انتخابات را تامین کند، مردم با خاطر آسوده به پای صندوق‌های رای حاضر خواهند شد، در غیرآن انتخابات در فضای ناامنی چالش‌زا است و ممکن است که پیامدهای ناگواری برای تداوم دموکراسی داشته باشد.
بریالی حقجو، مسؤل برنامه‌های بنیاد انتخابات شفاف به دویچه وله گفت: «نگرانی ما این است که اگر حکومت اراده نداشته باشد، ممکن است ما نتوانیم انتخابات قابل قبول برگزار کنیم. نگرانی اصلی ما ناامنی و انتخابات نیابتی است که نتیجه آن یک انتخابات مملو از تقلب و غیرشفاف خواهد بود.»
نهادهای انتخاباتی می‌گویند در حال حاضر هیچ بدیل دیگری بجای انتخابات وجود ندارد زیرا پارلمان کنونی بیش از سه سال فراتر از دوره قانونی‌اش به فعالیت خود ادامه داده است.
آقای حقجو می‌گوید: «ما فعلا بین بد و بدتر قرار داریم. حکومت، مردم و احزاب سیاسی باید متوجه باشند که بین بد و بدتر، بد را انتخابات کنند. ما بدیل دیگری نداریم و مردم دیگر نمی‌توانند دوام پارلمان کنونی را بپذیرند چون مردم خسته شده‌اند.»
تعویق انتخابات شوراهای ولسوالی
قرار بود انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی در یک روز برگزار شود ولی کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که انتخابات شوراهای ولسوالی به تعویق افتاده است.
دلیل کمیسیون انتخابات برای این تصمیم، نبود نامزدان شوراهای ولسوالی در چندین ولسوالی است. قانون انتخابات هیچ معاش و امتیاز مشخصی برای نمایندگان شوراهای ولسوالی تعیین نکرده به این دلیل کسی مایل به نامزد شدن به عنوان نماینده شورای ولسوالی نیست.
احزاب سیاسی تاکید می‌کنند که برای تشویق مردم برای اشتراک در شوراهای ولسوالی، باید معاش معینی برای این پست در نظر گرفته شود، در غیر آن کسی حاضر نیست تا در انتخابات شوراهای ولسوالی به عنوان نامزد ثبت نام کند.
ح. همراز/ کابل