چگونه ارزش‌های گاندی در هندوستان از یاد رفته اند؟
۱۳۹۸ مهر ۱۰, چهارشنبه
مهاتما گاندی در آخرین روز حیاتش در باغ حویلی یکی از دوستانش قرار دیدار با نماینده های اقشار مختلف و پیروان ادیان گوناگون را داشت؛ اما این دیدار آخرین لحظه عمر وی را رقم زد، زیرا یک تن از هندوهای افراطی پس از بوسیدن پای گاندی، به سینه اش شلیک نمود و به این ترتیب مهاتما گاندی به عمر ۷۸ سالگی درگذشت. مهاتما گاندی در یک مبارزه مسالمت آمیز علیه استعمار بریتانیا مؤفق گردید تا کشورش را از چنگ استعمار آزاد نماید.
اکنون حدود ۷۰ سال پس از کشته شدن گاندی، یک تن از خادمان بنای یادبود گاندی در دهلی جدید به خبرگزاری آلمان گفته است که بیشترین افرادی که از این بنا دیدار می نمایند، خارجی ها اند. او با لحن شکایت آمیزی افزود که گاندی که به تاریخ دوم اکتوبر ۱۸۶۹ متولد شده بود، اکنون در نزد هموطنان خودش فراموش شده است.
به گفته او اکنون هندوستان به یک جامعه مصرفی مبدل شده است و مردی که الهامبخش مارتین لوتر کینگ در ایالات متحده، نلسون ماندیلا رهبر ضد آپارتایت در افریقای جنوبی و دالای لاما در تبت بود، دیگر از یاد رفته است.
با وصف آن، شمار محدودی از هندی ها نیز به محل یادبود گاندی سفر می کنند تا به فرزندان خود از «پدر ملت» بگویند و این بنا را به آنان نشان بدهند. یکی از آنان، آنند جوجارو است که از بنگلور به این محل سفر کرده است. او گفت: «فکر می کنم هیچ کسی به یاد ندارد که او چه قربانی ای داده است».
شمار زیادی از روشنفکران هندی نیز به این باور اند که اهمیت گاندی در هندوستان روز تا روز کمرنگ می شود. به گفته شیف ویسوانتان، یک تن از جامعه شناسان هندی از دهلی جدید، گاندی مبلغ همزیستی مسالمت آمیز در اجتماع بود؛ ارزشی که اکنون در تضاد با برنامه های حکومت ناسیونالیست هندو به رهبری نخست وزیر نارندرا مودی قرار می گیرد.
اما با آنهم امروز چهارشنبه از۱۵۰ سالگی تولد گاندی در هندوستان به طور گسترده تجلیل صورت می گیرد. او هنوز هم به شکلی از اشکال در هند پدیدار است. در تصاویر نقش شده در بانک نوت های هندوستان تصاویر گاندی همه روزه با لبخندی به ۱،۳ میلیارد جمعیت این کشور نگاه می کند. اکثر جاده های هندوستان به نام او مسمی شده اند. حتی در کوچکترین روستای هندوستان رد پای گاندی، مرد ضعیف الجثه ای با عینک های دایره یی را می توان دید.
گاندی خود این عینک ها را به عنوان نمادی برای بهبود بهداشت در هندوستان انتخاب کرده بود و براساس اظهارات خودش در آن زمان، او با همین عینک ها زمینه ایجاد بیش از ۹۰ میلیون تشناب با امکانات بهتر بهداشتی را در کشور مهیا نموده بود.
شیف ویسوانتان از دهلی جدید افزود: «حکومت هندوستان از تصاویر گاندی به عنوان ابزار استفاده می کند تا کمپاین های خود را اعتبار ببخشد.»
اما الاگان انامالای، مدیر موزیم گاندی در دهلی جدید گفت: «حکومت می تواند گاندی را دوست داشته باشد و یا از او متنفر باشد، اما نمی تواند او را نادیده بگیرد.»
با آنهم به گفته انامالای، بسیاری جوانان هندوستان از اهمیت گاندی چیزی نمی دانند. او افزود: «از اکثر شاگردان مکتب که پرسیده ام، گفته اند که او فقط لباس سفید می پوشید و مخالف توسعه مدرن بود.»
گاندی در زمان قبل از صنعتی شدن هندوستان حامی سیستم غیرمتمرکز بود و بر روش خودکفایی اقتصادی تأکید داشت.
حتی اکثر شهروندان هندی از پایین ترین طبقه اجتماعی این کشور که در گذشته ها به آنان «نجس یا غیر قابل لمس» می گفتند و هنوز هم مثل گذشته ها از موقعیت پایین اجتماعی برخوردار اند، طرفدار برنامه ها و ارزش های مطرح شده توسط گاندی نیستند. زیرا با آنکه گاندی از حقوق آنان دفاع می کرد، ولی کلاً مخالف سیستم طبقاتی نبود.
اکنون هفتاد سال بعد از قتل گاندی، اکثر پیروان او هنوز هم از راه و روش مبارزه مسالمت آمیز او به عنوان یک الگو پیروی می کنند.
آنان چندین روز پیهم روزه گرفته و راهپیمایی می کنند و یا هم تا نصف بدن خویش در آب ایستاده و بر نظافت آب رودخانه گنگا تأکید می کنند. این افراد از حقوق آنانی که مجبور اند برای اشتغال راه های دوری را بپیمانند مبارزه می کنند و با استفاده از راه و روش گاندی در برابر فساد ایستادگی می نمایند.
پیروان گاندی و همچنان هواداران دیگر او هنوز هم معتقد اند که راه و روش گاندی در حال حاضر نیز مثل گذشته ها از اهمیت خاص برخوردار است. راجموهن گاندی، یک تن از مؤرخان هندوستان و نواسه گاندی نیز اخیراً در مجله «اندیا تودی» نوشت: «در جهان پسا واقعیت ما، جهانی که دونالد ترامپ سرخط خبرها را می سازد، با اقلیت های مواجه با تهدید برخورد بد صورت می گیرد و تهدیدها علیه جهان نادیده گرفته می شود، گاندی ای که هفتاد سال قبل به قتل رسیده است، می تواند به عنوان مدافع حقوق اقلیت ها و جهان ما، نمادِ آرامش دهنده باشد.»
nf/af (dpa)