آسمانخراشی که دولت آمریکا به آن مشکوک است

دادگاه فدرال آمریکا مالکان آسمان‌خراش شماره ۶۵۰ در خیابان پنجم منهتن نیویورک را درباره اتهام مبادلات مالی ناقض تحریم‌های آمریکا با دولت ایران و به طور مشخص بانک ملی ایران مجرم شناخته است.

به گزارش آسوشیتدپرس دولت آمریکا در سال ۲۰۰۸ شکایتی را در این زمینه به دادگاه فدرال این کشور تسلیم کرده بود و حالا "کاترین فارست" قاضی این دادگاه اعلام کرده که مالک بخش اعظم سهام این آسمان‌خراش، یعنی بنیاد علوی، اطلاع داشته است که دو سهام‌دار کوچک‌تر این ساختمان، شرکت‌های صوری متعلق به بانک ملی ایران هستند.

بنا بر نظر قاضی دادگاه، شرکتی به نام "آسا" (ASSA) که سهامدار دیگر این ساختمان در کنار بنیاد علوی است، پوششی بوده برای مبادلات مالی با بانک ملی ایران. خانم فارست گفته است: «مدارک غیر قابل انکاری وجود دارد که نشان می‌دهد "آسا" توسط بانک ملی اداره و کنترل می‌شود و بانک ملی نیز در مالکیت دولت ایران است».

بنیاد علوی در دفاعیات خود خواسته بود تا هیأت منصفه دراین باره نظر دهد که آیا اعضای بنیاد علوی می‌دانسته‌اند که در فاصله سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۸ دو سهامدار دیگر این ساختمان وابسته به دولت ایران هستند؟ ارائه خدمات مالی به ایران از سال ۱۹۹۵ غیرقانونی اعلام شده است. اما خواسته بنیاد علوی از سوی قاضی رد شد.

قاضی دادگاه اظهار داشته که بسیاری از اعضای بنیاد علوی در خارج از ایران که مسلما در جریان تاسیس آسا به عنوان شرکتی وابسته به بانک ملی ایران در سال ۱۹۸۹ بوده‌اند، بعد از سال ۱۹۹۵ نیز به همکاری با بنیاد علوی ادامه داده‌اند.

به گفته قاضی فارست، مبنای دفاعیات اعضای بنیاد علوی بر یک "فراموشی جمعی" استوار بوده و به گفته او هیچ قاضی منطقی‌ای نمی‌تواند به چنین "فراموشی غیر عادی" باور داشته باشد.

اعضای بنیاد علوی در ایمیلی که درباره نظر قاضی ارسال کرده‌اند نوشته‌اند: «بنیاد برای محاکمه آماده بود و حالا مایوس شده از این که دادگاه قبل از هیأت منصفه نظر خود را اعلام کرده است». این حکم البته قابل تجدید نظر است.

ساختمانی که شاه خرید

ساختمان بنیاد علوی در سال ۱۹۷۰ میلادی (۱۳۴۹ خورشیدی) توسط محمدرضا شاه پهلوی، پادشاه وقت ایران خریداری شد و در اختیار بنیاد پهلوی قرار گرفت. این ساختمان پس از انقلاب اسلامی به بنیاد علوی واگذار شد که موسسه‌ای غیر انتفاعی در آمریکا بود و هدف از تاسیس آن "تبلیغ فرهنگ اسلامی و زبان، ادبیات و تمدن فارسی از طریق کمک‌های مالی خیریه و انسان‌دوستانه در قالب برنامه‌های آموزشی، مذهبی و فرهنگی" اعلام شد.

درآمد حاصل از اجاره این ساختمان در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۷ که به ادعای دولت آمریکا به بانک ملی ایران داده شده، نزدیک به ۳۹ میلیون دلار بوده است.