آمار بیماران روانی در ایران به ۲۵ درصد رسیده است

دکتر احمد جلیلی، رئیس منتخب انجمن علمی روانپزشکان در ایران، در مصاحبه روز یکشنبه (۴ اسفند / ۲۳ فوریه) با سایت "فرارو" آمار جدید بیماران روانی در ایران را ۲۵ درصد افراد بزرگسال ذکر کرده است.

پیش از او دکتر رضا میرسپاسی، رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران، گفته بود که اختلالات روانی در ایران رتبه بالایی از بار بیماری‌ها را در بر دارد. او از حدود ۲۰ تا ۲۳ درصد افراد بزرگسال (۱۵ تا ۶۴ سال) مبتلا به بیماری روانی یاد کرده بود.

اما دکتر احمد جلیلی آمار ۲۰ تا ۲۳ درصدی بیماران روانی را مربوط به سال گذشته خواند و گفت بنا بر آمارگیری‌ای که به صورت تحقیق میدانی و برمبنای پرسشنامه در تهران و شهرستان‌ها شده، شمار بیماران روانی افزایش یافته و به ۲۵ درصد رسیده است.

گسترش مفهوم "بیمار روانی" در قرن بیستم

دکتر جلیلی گفت کسانی که از آنان به عنوان "بیمار روانی" نام برده می‌شود دارای عارضه‌هایی هستند چون اضطراب، افسردگی، وسواس، اختلالات شخصیتی، صرع و اختلالات شدید روانپزشکی چون اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی.

وی افزود تا اواخر قرن ۱۹ و در ایران تا ۵۰ سال پیش، فکر می‌کردند که بیمار روانی کسی است که دچار اختلالات شدید روان‌پریشی باشد. در نتیجه برای مردم "بیماران روانی" کسانی بودند که دچار هذیان، توهم، قطع رابطه با واقعیت، اختلال رفتار، تهاجم و گوشه‌گیری بودند. اما به گفته دکتر جلیلی، این دسته از بیماران تنها یک دهم جمعیت یک کشور را تشکیل می‌دهند و از این گروه با نام "بیمار روحی" یاد می‌شود.

دکتر جلیلی به "فرارو" گفت، از اوایل قرن بیستم بیماری‌های روانی طیف گسترده‌تری از بیماری‌ها را در برگرفت که مردم به طور معمول آن‌ها را بیماری روانی نمی‌دانند، مثل اضطراب، افسردگی، اختلال خواب، عصبانیت، اختلال اشتها، وسواس، خستگی و اختلال‌های شخصیتی.

رئيس منتخب انجمن علمی روانپزشکان ایران آمار بیماران روانی در ایران را در حد طبیعی دانست و گفت این آمار در کشورهای مختلف بنا به شرایط مختلف ۷ تا ۸ درصد بالا یا پایین می‌شود.

علت و اثر بیماری روانی

احمد جلیلی بیماری روانی را "مسئله‌ای بیولوژیک" تعریف کرد که شرایط محیطی چون زندگی در کلان‌شهرهای پر رفت و آمد چون تهران، آلودگی هوا و مشکلات اقتصادی آن را افزایش می‌دهد. او افزود که البته نمی‌توان گفت در نتیجه آمار بیماران روانی در روستاهای دورافتاده کمتر است، چون ممکن است روستاییان چنین مناطقی بر اثر محرومیت و کمبود امکانات آمار بیشتری در این عرصه داشته باشند. جلیلی در مصاحبه خود به فشارهای مختلف اجتماعی و سیاسی در ایران که به گفته بسیاری از روانشناسان و روانپزشکان در کنار فشارهای اقتصادی از دلایل مهم بیماری‌های روانی هستند اشاره‌ای نکرده است.

جلیلی در پاسخ به پرسش خبرنگار فرارو درباره تاثیر بیماری روانی بر زندگی مردم گفت که درمان نکردن این بیماری‌ها به زندگی عادی افراد آسیب می‌زند و از کیفیت زندگی آنان می‌کاهد.

او همچنین تاکید کرد که در ایران بدان توجه نمی‌شود و در برنامه‌ریزی‌ها و پوشش بیمه‌ای از آن غفلت می‌شود که بیماری‌های روانی موجب بروز بیماری‌های جسمی چون سرطان، بیماری قلبی و گوارشی، فشار خون و دیابت می‌شود که هم مردم را در رنج نگاه می‌دارند و هم در نهایت به اقتصاد کشور آسیب می‌زنند.

پیش از این نیز انتقادهایی از عدم توجه مسئولان وزارت بهداشت به لزوم ارائه خدمات روانپزشکی بیشتر مطرح شده است. از جمله در تیر ماه گذشته (ژوئيه) فاطمه رخشانی، معاون بهداشتی وزارت بهداشت، در مصاحبه با خبرگزاری فارس اشاره کرده بود به اینکه درصد بالایی از بیماری‌ها در ایران را بیماری روانی تشکیل می‌دهد. طبق آماری نیز که عباسعلی ناصحی، مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت، عرضه کرده بود، میزان بیماری‌های روانی میان زنان حدود ۶ درصد بیشتر از مردان است.