آمار متناقض و «مصلحت بینی» اصلاحطلبان در انتخابات
۱۳۸۶ اسفند ۵, یکشنبهستاد ائتلاف اصلاحطلبان با انتشار بیانیهای اعلام کرد، در انتخابات هشتمین دورهی مجلس، تنها در حوزههایی فعالیت خواهند کرد که نامزدان آنها حضور داشته باشند. این بیانیه پس از انتشار آخرین نتایج بررسی شکایت رد صلاحیت شدگان توسط شورای نگهبان منتشر شده است. با این همه هنوز مشخص نیست اصلاحطلبان در چه تعداد از حوزهها امکان رقابت دارند. آماری که شورای نگهبان از وضعیت بررسی صلاحیتها منتشر کرده با آمار وزارت کشور تفاوتهای بسیاری دارد. ستاد انتخابات تعداد تایید صلاحیت شدگان را در مرحله اول ۵۰۰۰ نفر اعلام کرده بود اما شورای نگهبان پس از بررسی شکایتها این تعداد را ۴۵۰۰ نفر اعلام کرده است. آمار این دو نهاد در مورد تعداد کل داوطلبان نیز با هم مغایرت دارد.
سومین بیانیهی ستاد ائتلاف اصلاحطلبان با مقدمهای طولانی آغاز میشود که در آن «قدرت برآمده از خواست و اراده مردم» و «نهادهایی که برپایه رای مردم شکل میگیرند» از ویژگیهای جمهوری اسلامی شمرده شده. ستاد ائتلاف در ادامه به انتخابات مجلس هشتم میپردازد و رد گسترده صلاحیت نامزدان این جناح را «زمینهساز کمرنگ کردن رای مردم و بالمآل محو جمهوریت نظام و بنیانهای مردم سالاری در جمهوری اسلامی» عنوان میکند. اصلاحطلبان یک روز پس از اعلام اسامی تایید صلاحیت شدگان از سوی شورای نگهبان، مینویسند اکنون «ما ماندیم و حدود دو سوم کرسی انتخاباتی که در آن نامزدی برایمان نمانده است.» در این بیانیه با اشاره به ۱۹۰ کرسی که نمایندگانش پیش از رای گیری تعیین شدهاند، آمده است «شاید احساسات جریحهدار شده و نیز فشار برخی دوستان و دلسوزان ایجاب میکرد که یکسره از عرصه کنار بکشیم.»
انتخابات غیررقابتی و «مصلحت بینی مومنانه»
ائتلاف اصلاحطلبان که ظاهرا سی گروه و حزب این جناح را نمایندگی میکند، به رغم تردیدها و مخالفتهای برخی اعضا و گروهها، سرانجام تصمیم گرفت، به دلیل آنچه «مصلحت بینی مومنانه و دلسوزی برای انقلاب و ملت» عنوان میکند تا حد امکان در انتخابات مشارکت کند. ستاد ائتلاف عصر شنبه رسما اعلام آمادگی کرده «در حوزههای اندکی که امکان رقابت فراهم آمده است در صحنه حضور داشته باشد.» به رغم اظهارات صریح اصلاحطلبان، شورای نگهبان ادعای غیررقابتی بودن اکثر حوزهها را تکذیب میکند. سخنگوی این شورا، عباسعلی کدخدایی در نشست هفتگی خود اظهار داشته «براساس آماری که داریم و رسانهها ارایه کردهاند خوشبختانه در اکثر حوزهها و شاید تمامی حوزهها رقابت وجود دارد.» پنج شنبهی گذشته نیز دبیر اجرایی جبههی متحد اصولگرایان اطلاحطلبان را به مظلومنمایی متهم کرد و مدعی شد کاندیداهای آنان در تمام حوزهها مشخص است.
شورای نگهبان تا روز جمعه، سوم اسفند، فرصت داشت به شکایت نامزدانی که صلاحیتشان از سوی هیئتهای اجرایی تایید نشده رسیدگی کند. این شورا در ده روزی که مشغول بررسی شکایتها بود در چند نوبت اسامی تعدادی از تایید صلاحیتشدگان را به وزارت کشور اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری فارس شورای نگهبان که در سه مرحلهی قبلی صلاحیت بیش از یک هزار نفر را تایید کرده بود روز جمعه نیز اسامی ۴۷۰ نفر را به این فهرست افزود. صبح شنبه سخنگوی شورا نتایج کامل بررسی صلاحیتها را به اطلاع افکار عمومی رساند. به گفتهی کدخدایی نهایتا صلاحیت ۴۵۰۰ نامزد انتخاباتی تایید شده، ٣١٠ نفر انصراف دادند، و ٥٦٩ نفر شکایت نکردهاند.
تفاوت آمار شورای نگهبان و وزارت کشور
آماری که شورای نگهبان در مورد تعداد نامزدان و بررسی صلاحیتها ارائه داده، با آمار قبلی وزارت کشور تفاوتهایی دارد و در مواردی نیز ابهامآفرین است. سخنگوی شورا تعداد کل ثبتنامگنندگان را ۷ هزار و ۵۹۷ نفر اعلام میکند، اما در بیانیهی هشتم ستاد انتخابات که یک روز پس از پایان مهلت ثبتنام، ۲۲ دی، منتشر شد این تعداد ۷۱۶۸ نفر ذکر شده. احتمال میرود تعدادی از نامزدان پس از تکمیل مدارکشان به این فهرست افزوده شده باشند. با اینجال وزیر کشور مصطفی پور محمدی نیز تعداد کل نامزدان را ۷۲۰۰ نفر اعلام کرده است. وزیر کشور ششم بهمن ماه پس از پایان یافتن بررسی صلاحیتها توسط هیئتهای اجرایی در یک برنامه تلویزیونی تعداد کسانی که صلاحیتشان تایید نشده را ۲۲۰۰ نفر اعلام کرد.
تایید صلاحیت شدگان کمتر شدهاند
ستاد انتخابات وزارت کشور در دهمین اطلاعیه خود اعلام میکند پس از اتمام کار هیئتهای اجرای در اول بهمن ماه صلاحیت حدود ۵۰۰۰ نفر از نامزدان تایید شده که ۶۹ درصد کل ثبتنامکنندگان بودهاند. اکنون و در حالی که اخبار منتشر شده از تایید صلاحیت چند صد نفر پس از بررسی شورای نگهبان حکایت دارد، آمار شورا نشان میدهد مجموع کسانی که صلاحیتشان تایید شده، ۵۰۰ نفر کمتر از زمان آغاز بررسیها، و تعداد تایید نشدگان دقیقا همان ۲۲۰۰ نفری است که قبلا بوده. به رغم ابهامهای موجود صبح امروز، یکشنبه پنجم اسفند رئیس مجلس خبرگان، در سومین نشست این دورهی مجلس اظهار داشته «از حرکت شورای محترم نگهبان که شرایط ملتهب روزهای اول در خصوص بررسی صلاحیتها را تعدیل کرد و عملا نشان داد که از رهبری اطاعت میکند، تشکر میکنم.» به گزارش ایرنا علی اکبر هاشمی رفسنجانی ابراز امیدواری میکند «با تکمیل این حرکت شاهد یک انتخابات رقابتی که برای همه انگیزه ایجاد میکند، باشیم.»
عصر روز یکشنبه، پنجم اسفند رسول منتجبنيا، قائم مقام حزب اعتماد ملي به خبرگزاری فارس گفته است این حزب میتواند در ۱۶۰ حوزه کاندیدا معرفی کند. حزب اعتماد ملی که جناح "معتدل" اصلاحطلبان محسوب میود پیش از بررسیهای شورای نگهبان تنها امکان رقابت در ۸۰ حوزه را داشته است.