آمریکا خیال تخلیه‌ی نظامی عراق را ندارد
۱۳۸۷ مرداد ۱۰, پنجشنبه
شورای امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامه‌ی ۱۴۸۳ خود در تاریخ ۲۲ مه ۲۰۰۳، به نیروهای نظامی آمریکا و متحدان آن، برپایه‌ی حقوق‌بین‌المللی، رسما مقام قدرت اشغالگر را با همه‌ی وظایف حقوقی منتج از آن اعطا کرد. بدین ترتیب، دخالت نظامی در عراق، از سوی شورای امنیت، با عطف به ماسبق حقانیت یافت. البته چنین موقعیتی را نمی‌توان با "نمایندگی" از جانب سازمان ملل برابر دانست، ولی واشنگتن علاقه دارد آن را چنین وانمود سازد.
آمریکا تمدید مکرر حضور نظامی خود در عراق را پذیرش بین‌المللی این مساله تعبیرمی‌کند. آخرین تمدید مهلت در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۰۷ انجام گرفت و در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۰۸ پایان می‌یابد. اینکه آیا این مهلت یک بار دیگر تمدید خواهد شد، جای پرسش است. هر چه باشد، همه‌ی اهداف اولیه برآورده شده‌اند: سرنگونی صدام حسین و نابودی جنگ‌افزار کشتار جمعی (گرچه چنین جنگ‌افزاری اصلا وجود نداشت). از همین رو، واشنگتن اکنون تلاش می‌کند که با عراق به موافقتنامه‌ای برای استقرار نیروهای نظامی دست‌یابد. ولی این تلاش تاکنون ناموفق بوده است.
واشنگتن و بغداد می‌خواستند تا ۳۱ ژوییه به موافقتنامه‌ای دست‌یابند که می‌بایست مناسبات متقابل در گستره‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی را تنظیم کند. ولی توافقاتی که میان جرج دبلیو بوش، رییس‌جمهوری آمریکا و نوری‌المالکی، نخست‌وزیر عراق در ماه نوامبر گذشته به دست آمد، از قوه به فعل درنمی‌آید، زیرا هنوز بر سر جزییات موافقتنامه توافق حاصل نشده است. اختلاف‌نظر نه تنها در سطوح رسمی میان عراق و آمریکا، بلکه در میان خود عراقی‌ها و نیز در واشنگتن وجود دارد.
نظرات گوناگون در کنگره آمریکا
در کنگره‌ی آمریکا، بحث شدیدی درباره‌ی میزان تعهدات آمریکا در چنین مذاکراتی در جریان است. محافلی چنین استدلال می‌کنند که چنین موافقنامه‌ای با یک پیمان بین‌المللی برابر است و موافقت کنگره برای عقد آن ضروریست. محافل دیگر بوش را محق می‌دانند که چنین موافقتنامه‌ای را بدون مشورت با کنگره منعقد سازد. در عراق این انتقاد وجود دارد که تا کنون پارلمان در مذاکرات مربوطه سهیم نبوده است. از آنجا که انتخابات عراق در راه است، دولت نوری‌المالکی خود را زیر فشار فزاینده‌ی داخلی می‌بیند و می‌خواهد با چنین موافقنامه‌ای، چشم‌اندازی برای خروج نیروهای آمریکایی بگشاید.
البته دولت عراق یک برنامه‌ی زمانی تثبیت شده برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق را رد می‌کند، زیرا از افزایش دوباره‌ی خشونت‌ها در کشور بیمناک است. ولی ایالات متحده‌ی آمریکا در مذاکرات تاکنونی، حتا به اشاره نیز از تخلیه‌ی عراق سخن نگفته است. بیشتر عکس آن صادق است: نشانه‌های این امر افزایش می‌یابد که واشنگتن درصدد است، موقعیت خود را در عراق تثبیت کند.
تا پایان مهلت "نمایندگی" سازمان ملل، پنج ماه بیشتر نمانده و واشنگتن باید تلاش کند، تمدید این مهلت را از طریق شورای امنیت به کرسی نشاند. زیرا هر قدر هم رفتار آمریکا در عراق خودسرانه باشد، به نظر می‌رسد که کاخ سفید بدون دست‌کم اندکی حقانیت بین‌المللی برای این ماموریت، احساس خوشایندی ندارد.