آمریکا در پی تشکیل ائتلافی تازه از عراق و عربستان علیه ایران
۱۳۹۶ مهر ۳۰, یکشنبه
رکس تیلرسون، وزیر خارجه ایالات متحده، در اولین ایستگاه از سفری ۶روزه به خاورمیانه روز شنبه (۲۱ اکتبر) وارد ریاض پایتخت عربستان شد.
به طور رسمی هدف دیدار تیلرسون آشتی دادن قطر با ۴ کشور عربی ذکر شده است که روابط سیاسی و اقتصادی خود را با آن قطع کرده‌اند.
کشورهای عربستان سعودی، امارات متحده، بحرین و مصر از اوایل ماه ژوئن تمام روابط سیاسی و اقتصادی خود را با قطر قطع کردند. آنها این کشور را به حمایت از نیروهای افراطی و تروریستی متهم می‌کنند؛ چیزی که قطر همواره رد کرده است.
بیشتر بخوانید: امارات: قطر باید بین ما و ایران یکی را انتخاب کند
آمریکا از این که میان متحدان‌اش خصومتی شدید آن هم در منطقه‌ای تنش‌آلود پدید آمده، سخت ناخرسند است و بارها تلاش کرده قطر را با سایر کشورهای عربی آشتی دهد، اما این تلاش تا کنون ثمری نداشته است.
بیشتر بخوانید: تیلرسون: تمایل جدی برای حل بحران قطر وجود ندارد
جبهه‌ای متحد علیه ایران؟
اتهام دیگری که ۴ کشور عربی به قطر وارد می‌کنند این است که این کشور با جمهوری اسلامی ایران "روابطی بیش از حد دوستانه" برقرار کرده است، درحالی‌که عربستان سعودی ایران را دشمن اصلی خود می‌داند.
به اعتقاد ناظران سیاسی مأموریت مهم تیلرسون در عربستان، بسیج نیروهای متحد آمریکا علیه ایران است، به ویژه جلب همکاری عراق که دولت شیعه آن روابطی نزدیک با زمامداران ایران دارد.
تیلرسون همچنین به دنبال فعال کردن دیپلماسی آمریکا در خاورمیانه است، زیرا در سال‌های گذشته نفوذ آمریکا در این منطقه به شدت تضعیف شده است. از سویی ایران با نفوذ در عراق و سوریه، جوی ضدآمریکایی پدید آورده و از طرف دیگر گروه تروریستی "خلافت اسلامی" (داعش) با گسترش عملیات‌اش در دو کشور یادشده، به نفوذ آمریکا آسیب زده است.
به دعوت مقامات عربستان سعودی، حیدر عبادی، نخست وزیر عراق وارد این کشور شده و قصد دارد روز یکشنبه با وزیر خارجه آمریکا دیدار و گفت‌وگو کند.
در اوضاع بغرنج و تنش‌آلود خاورمیانه، آمریکا می‌کوشد دولت عراق را به همکاری با عربستان ترغیب کند. در همین راستا عربستان به تازگی تلاش کرده از روابط خود با بغداد تنش‌زدایی کند. روز چهارشنبه پس از ۲۷ سال برای نخستین بار یک هواپیمای تجارتی از عربستان به بغداد رفت.
در همین رابطه آمریکا قصد دارد توجه پادشاهی عربستان را به طرح‌های عمرانی برای بازسازی و توسعه عراق جلب کند.
به نظر کارشناسان مشکلات سیاسی و فرهنگی زیادی همچنان بر سر راه دوستی عراق و عربستان قرار دارند. از سال ۱۹۹۰ که صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق، کویت را تصرف کرد، عربستان و عراق روابط دیپلماتیک قابل‌توجهی نداشته‌اند.
دیپلمات‌های آمریکایی تشکیل جبهه‌ای از عراق و عربستان را برای مقابله با نفوذ ایران و دسترسی نیروهای ایرانی به دریای مدیترانه ضروری می‌دانند.
بیشتر بخوانید: فراز و نشیب تازه در مناسبات ایران و عربستان
به تازگی مقامات اسرائیل، از این بابت که جمهوری اسلامی می‌کوشد با حمایت از رژیم سوریه و با نفوذ در لبنان از طریق نیروهای حزب‌الله، به سواحل مدیترانه برسد، ابراز نگرانی کردند. از نظر دیپلمات‌های آمریکایی جدا کردن عراق از ایران و نزدیک کردن این کشور به عربستان سعودی، مؤثرترین راه برای جلوگیری از نفوذ ایران است.