احیای برجام؛ پایان دور هشتم مذاکره و آغاز رایزنی بر سر متون
۱۴۰۰ آذر ۱۸, پنجشنبه
دور هشتم گفت‌وگوهای کمیسیون مشترک برجام در وین، تنها یک ساعت به طول انجامید و به گفته میخاییل اولیانف، نماینده روسیه "کوتاه و سازنده" بود. او در توییتی نوشته است: «حاضران به شماری از وجوه مشترک در مواضع پرداختند، ازجمله در رابطه با لزوم نهایی کردن سریع و موفق مذاکرات وین.»
انریکه مورا، هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به خبرنگاران اعلام کرد: « قصد ما احیای برجام است و احساس کردم که همه هیات‌ها امروز با عزم و اراده تازه‌ای برای دستیابی به توافق به نشست آمده‌اند.»
مورا در کنفرانس خبری تاکید کرد که دیدگاه‌های مختلفی در خصوص روند مذاکرات هست و تلاش برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌ها نیز ادامه دارد. او گفت که مهم‌ترین فاکتور در مذاکرات، غلبه بر اختلافات است: «پرونده موضوعات مفتوح باید بسته شود و ما برای همیشه زمان نداریم.»
هماهنگ‌کننده مذاکرات وین اضافه کرد که هر چه زمان بیشتری می‌گذرد، ضرورت و فوریت دستیابی به توافق تشدید می‌شود. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیشتر در مکالمه تلفنی با وزیر خارجه جمهوری اسلامی یادآوری کرده بود که برای احیای توافق هسته‌ای باید سریع‌تر عمل کرد.
علی باقری، معاون وزارت خارجه و سرپرست هیات مذاکره جمهوری اسلامی پس از پایان نشست در جمع خبرنگاران داخلی گفت: «ایران برای ورود به مذاکرات جدی اراده جدی دارد و در مورد دستیابی به توافق اگر زمینه‌های لازم فراهم شود هیچ مانعی نمی‌بیند.»
او در توییتی نیز نوشت: «روز کاری را با میزبانی یک ملاقات مفید و سازنده با مذاکره‌کنندگان ارشد روسیه و چین آغاز کردم. همچنین در آستانه کمیسیون مشترک دیداری هم با انریکه مورا داشتم. ایران به تعامل جدی ادامه داده و مصمم به دستیابی به توافق خوبی است که حقوق و منافع ملت‌مان را تأمین نماید.»
پس از توقف دور هفتم مذاکرات، دیپلمات‌های غربی از پیشنهادها و متون ارائه شده تهران ابراز نگرانی و شگفتی کرده بودند. وزارت خارجه فرانسه از جمله مطالبات ایران را "فاقد مبنای منطقی" خواند و آلمان نیز این خواست‌ها را قابل پذیرش ندانست.
باقری در باره کاهش شکاف‌ها به خبرنگاران گفت: «همین که طرفین اراده جدی برای استمرار گفت‌وگوها دارند، نشان‌گر این است که می‌خواهند مواضع به هم نزدیک شود.» او در جواب این پرسش که ایران پاسخ‌های مورد نظر خود را در وین گرفت، گفت: «این باید در جلسه کارگروه‌ها بیان شود.»
قرار شده گفت‌وگوها در خصوص متون در سطوح مختلف ادامه یابند.
هیات ایرانی تا زمان لازم در وین می‌ماند
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران پیشتر و بعد از تماس تلفنی با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود که هیات جمهوری اسلامی برای رسیدن به توافق و رایزنی با ۱+۴ تا هر زمان که لازم باشد در وین می‌ماند.
سه کشور اروپایی و آمریکا گفته‌اند که بررسی متون پیشنهادی ایران "زمان‌بر" است و در این مدت برنامه هسته‌ای ایران به سمت ابعاد غیرقابل کنترل پیش خواهد رفت. خبرگزاری ایسنا در یادداشتی می‌نویسد این کشورها اگر نگران زمان هستند، خودشان می‌توانند متونی را متقابلا پینهاد دهند یا از آمریکا بخواهند پیشنهادهای ایران مبنی بر لغو تحریم‌ها را به نحو همه جانبه، کامل و موثر بپذیرد تا تهران بتواند از مزایای برجام به نحو مطلو بهره‌مند شود.
این در حالی است که شمار زیادی از قانون‌گذاران و سیاستمداران آمریکایی نگرانند لغو یا کاهش تحریم‌های ایران باعث رشد فعالیت گروه‌های تروریستی و رادیکال تحت حمایت ایران در منطقه شود. بر همین اساس، کمیته مطالعاتی کنگره آمریکا ماده‌ای در "قانون مجوز دفاع ملی" (NDAA) گنجانده که دولت بایدن را مکلف می‌کند در باره نحوه استفاده ایران از عواید لغو احتمالی تحریم‌ها، شفاف‌سازی کند و ضمن نظارت تام به این روند، به قانون‌گذاران در این زمینه گزارش دهد.
دیپلمات‌های آمریکایی گفته‌اند اگر دور جدید ماکرات ناکام بماند، واشنگتن و تروئیکای اروپا احتمالا تا پایان دسامبر جلسه‌ای اضطراری در شورای حکام تشکیل می‌دهند تا قطعنامه‌ای علیه تهران تصویب شود. در این صورت، تحریم‌های بیشتری در انتظار جمهوری اسلامی خواهد بود.