استراتژی رهبری جمهوری اسلامی برای لغو تحریم‌ها
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۱, دوشنبه
پس از آن‌که در فروردین ماه (آوریل) جمهوری اسلامی ایران و کشورهای ۵+۱ (پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل به علاوه‌ی آلمان) اعلام کردند که گفت‌وگوها بر سر پرونده هسته‌ای ایران در ترکیه "مثبت و سازنده" بوده است، مقرر شد که دور بعدی این مذاکرات سوم خرداد (۲۳مه) در بغداد دنبال شود.
پس از مذاکرات استانبول، مقام‌های مختلف جمهوری اسلامی تاکید می‌کنند که لغو تحریم‌ها برای به سرانجام رسیدن گفت‌وگوها اهمیت ویژه‌ای دارد.
بیشتر بخوانید: نیمی از نفتکش‌های ایران به انبار نفت تبدیل شده‌اند
سخنگوی وزارت‌خارجه ایران روز پنجم اردیبهشت (۲۴آوریل) اعلام کرد: «آن چیزی که می‌تواند گامی مثبت در مسیر درستی برای ادامه‌ی همکاری و گفت‌وگو در نشست‌های بعدی باشد، این است که تحریم‌های غیرقانونی کنار گذاشته شود.»
از سوی دیگر غلامعلی حداد عادل، مشاورعالی رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه ۱۱ اردیبهشت (۳۰آوریل) به خبرگزاری مهر گفت: «قطع تحریم‌های غیرمنطقی انتظار قطعی ملت ایران از گروه ۵+۱ در مذاکرات بغداد است.»
وی در همین حال افزود: «ناکارآمدی این تحریم‌ها به سران غرب هم اثبات شده است و طرف مقابل باید برای حسن نیت خود اقدامی اعتمادساز انجام دهد.»
در این روزها می‌توان گزارش‌های بسیاری را در رسانه‌های وابسته به حکومت ایران یافت که تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا را بی‌اثر معرفی می‌کنند و آن‌ها را "غیرمنطقی و غیرقانونی" می‌خوانند.
اما آیا درخواست ایران برای لغو تحریم‌های بین‌المللی تنها برای "اعتمادسازی" است؟ کارشناسان معتقدند شرایط اقتصادی ایران نشان می‌دهد که ایران در تلاش است با متقاعد کردن غرب برای توقف و کاهش تحریم‌ها به وضعیت آشفته اقتصادی، سر و سامانی بدهد.
تلاش برای "معامله" با غرب
به نظر می‌رسد سیاست کنونی مسئولان جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای با کشورهای غربی، که بر تلاش برای توقف و یا لغو تحریم‌ها استوار شده، توسط رهبر جمهوری اسلامی در دستور کار قرار گرفته است.
همزمان با آغاز مذاکرات استانبول، روزنامه‌ی کیهان که نظرات آیت‌الله خامنه‌ای را منتشر می‌کند، در سرمقاله‌ای به قلم حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این روزنامه نوشت: «اگر مذاکره، ترجمه دیگری از "معامله" باشد که هست و در آن سخن از "دادن"ها و "گرفتن"ها در میان باشد- که دقیقا چنین است- ایران اسلامی همه اقداماتی که می‌توان نام "اعتمادسازی" بر آن نهاد را بی کم و کاست و در مقیاسی بسیار فراتر از قانون انجام داده است.»
شریعتمداری افزود :«در مذاکرات امروز، "سقف" انتظاری که آمریکا و متحدانش می‌توانند از ایران اسلامی داشته باشند، صرف‌نظر کردن ایران از غرامت‌خواهی است و "کف انتظار" جمهوری اسلامی ایران از ۵+۱، جلب اعتماد ایران است که لغو تمامی قطعنامه‌های غیرقانونی و تحریم‌ها گام اول آن است.»
بیشتر بخوانید: حراج نفت ایران، چاره‌ای برای تحریم؟
اگر طرح موضوع "غرامت‌خواهی" ایران در پرونده‌ی فعالیت‌های هسته‌ای این کشور بیشتر به "طنز" شبیه است، اما به استناد سخنان غلامعلی حداد عادل، مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی، ایران در بیان مهمترین خواسته‌ی خود یعنی توقف و لغو تحریم‌های بین‌المللی، جدی و مصمم است.
اما کشورهای غربی به این درخواست ایران چندان روی خوشی نشان نداده‌اند. هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا با رد درخواست ایران مبنی بر لغو تحریم‌های بین‌المللی گفت:«این تحریم‌ها و فشار بر ایران با وجود از سرگیری مذاکره‌ی نمایندگان جمهوری اسلامی با گروه ۱+۵ همچنان برقرار خواهند ماند.»
یلی سوندال، وزیر خارجه دانمارک که کشورش ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را برعهده دارد نیز، تاکید کرد که تا زمانی که ایران گام‌هایی درجهت متقاعد کردن جامعه بین‌المللی نسبت به صلح‌آمیزبودن برنامه‌های اتمی‌اش برندارد، تغییری در تحریم‌ها علیه این کشور روی نخواهد داد.
اگر مذاکرات بغداد به نتیجه مطلوبی منتهی نشود، جمهوری اسلامی در چند ماه آینده با تحریم نفتی از سوی اتحادیه اروپا روبرو خواهد شد. کارشناسان سیاسی معتقدند این احتمال وجود دارد که تلاش تهران در مذاکرات، در راستای توقف این تحریم‌ها و جلوگیری از تصویب محدودیت‌های بیشتر باشد.