اسرائیل؛ "آزادی" وبازگشت شهروندان به زندگی عادی به شرط واکسن
۱۳۹۹ اسفند ۴, دوشنبهیکی از شهروندان اسرائیلی ساکن نتانیا، شهری ساحلی در شمال تلاویو، میگوید پس از یک سال که همکارانش را تنها به صورت آنلاین میدیده، دیروز آنها را حضوری در یک جلسه کاری مانند دوران پیش از کرونا دیده است. این وکیل اسرائیلی به نام شوشانا ادامه میدهد: «به یکباره اجازه داریم کارهایی را انجام دهیم که مدتها غیرممکن بودند.» او از برنامه سفری که با شوهرش به آن فکر میکنند و به طور خلاصه از به دست آوردن دوباره "آزادی برنامهریزی" در زندگی سخن میگوید.
این وکیل مانند ۸۰ درصد از شهروندان اسرائیلی بالای ۵۰ سال، هفتههاست که واکسن کرونا را دریافت کرده است. هیچ کشوری در جهان چنین سریع مانند اسرائیل شهروندان خود را واکسینه نکرد. این کشور شهروندان خود را برای دریافت واکسن به چند گروه تقسیم کرد: اول از همه افراد بالای ۶۰ سال، گروههای پرخطر و کادر درمان. پس از آنها نوبت به گروههای سنی بعدی رسید. هفتههاست که همه گروههای سنی بالاتر از ۱۶ سال در اسرائیل واکسن فایزر/ بایونتک را دریافت کردهاند.
گزارشهای مثبت از واکسیناسیون گسترده
نتایج نشان میدهند که این واکسن و واکسیناسیون گسترده، اثربخش بوده است. نرخ ابتلا به کرونا به شدت پایین آمده و بیمارستانها از کاهش چشمگیر موارد شدید بیماران بستری خبر میدهند. کسانی که اکنون به دلیل ابتلا به کرونا به بیمارستان آورده میشوند، تا حد زیادی واکسینه نشدهاند. یک شهروند اسرائیلی ۳۲ ساله باردار که در هفته ۳۰ ام بارداری بود روز شنبه گذشته (۲۰ فوریه) در اثر بیماری کوید ۱۹ درگذشت. این زن که طبق گزارش رسانهها ۴ فرزند داشته، هیچ سابقه بیماری نداشته است. تلاشها برای نجات جنین او نیز بینتیجه ماند.
مطالعات تازه در مورد اثربخشی بالای ۹۰ درصدی واکسن فایزر نشان میدهند که هر کدام از دو میلیون و هشتصد هزار نفر اسرائیلی که دو نوبت واکسنشان را دریافت کردهاند، به خوبی در برابر این بیماری ایمن شدهاند. تحقیقات مرکز درمانی شیبا در اسرائیل حاکی از آن است که دو هفته پس از دریافت دوز اول، افراد واکسینه شده تا ۸۵ درصد ایمنی در برابر بیماری داشتهاند. اینکه این ایمنی تا چه زمانی دوام دارد، معلوم نیست. نویسندگان تحقیق شیبا هیچ توصیهای در مورد چشمپوشی از دریافت دوز دوم واکسن نمیکنند.
دفترچه سبز، مجوز استفاده از برخی امکانات
حالا با خروج آرام از محدودیتهای شدید وضعشده برای مقابله با کرونا، اسرائیل استراتژی دوجانبهای را دنبال میکند: از یک سو برای کسانی که دو دوز واکسن را دریافت کردهاند و کسانی که پیشتر به کرونا مبتلا شدهاند، از روز یکشنبه (۲۱ فوریه) امکان استفاده از برخی امکانات و حضور در برخی اماکن مهیا شده است. اما کسانی که واکسن را هنوز دریافت نکردهاند، مجاز به استفاده از این امکانات نیستند. برای ورود به این اماکن باید از کارتی که به دفترچه سبز موسوم است، استفاده کرد. این دفترچه یا بهتر بگوییم گذرنامه سبز را شهروندان واکسینه شده اسرائیلی میتوانند دانلود یا از طریق اپلیکیشن به آن دسترسی پیدا کنند.
دفترچه سبز به دارنده مجوز ورود به سالنهای ورزشی، استخرهای عمومی و رویدادهای فرهنگی و ورزشی را میدهد. هتلها هم اجازه دارند شهروندان واکسینه شده را بپذیرند. شرکت هواپیمایی اسرایر هم از روز سه شنبه گذشته (۱۶ فوریه) روزانه یک پرواز به دارندگان دفترچه سبز، به مقصد ایلات، شهر توریستی بندری اسرائیل، ارائه میکند. این مجوز به کسانی داده میشود که هفتمین روز از دریافت دومین دوز واکسن را گذراندهاند یا پیشتر به کووید ۱۹ مبتلا شده و درمان یافتهاند.
بازگشت برخی آزادیها اما به شروطی
یکی از دلایل صدور این دفترچه از جمله تشویق و ترغیب کسانی است که هنوز تمایلی برای دریافت واکسن از خود نشان ندادهاند.
اما برای آن دسته از شهروندان که هنوز واکسینه نشدهاند هم اسرائیل گشایشهایی در محدودیتها در نظر گرفته است. از روز یکشنبه (۲۱ فوریه) فروشگاهها، مراکز خرید، نمایشگاهها و کتابفروشیها دوباره اجازه ازسرگیری فعالیتهایشان را دارند. دانشآموزان پایههای تحصیلی مشخصی هم میتوانند دوباره به کلاسهای درس حضوری بازگردند البته با رعایت پروتکلهای بهداشتی و محفوظ بودن حق لغو کلاسهای حضوری در صورت لزوم از سوی دولت. به محض اینکه در منطقهای وضعیت قرمز گزارش شود، همه فروشگاهها و مدارس مجبور به تعطیل کردن بیدرنگ فعالیت خود هستند.
آزادی اسرا در ازای دریافت واکسن؟
واکسن اما در مسائل حساس سیاست خارجی اسرائیل هم گویا نقش مهمی بازی میکند. در روزهای گذشته گمانهزنیهایی در این مورد وجود داشته است. روزنامه اتریشی "در اشتاندارد" در این باره مینویسد، در یک نشست فوق سری دستگاههای امنیتی اسرائیل روز سه شنبه گذشته بر پایه گزارشهای رسمی بر سر یک "مأموریت حساس انساندوستانه در سوریه" بحث و تبادل نظر شده است. با استناد به گزارشهای منتشر شده، موضوع بر سر استرداد یک زن اسرائیلی بوده که "به اشتباه" از مرز گذر کرده و به سوریه رفته است و در سوریه بازداشت شده است. این گزارش ادامه میدهد که سوریه در برابر آزادی این زن، دو شهروند سوری اسیر در اسرائیل را بازپس گرفته.
تا اینجا مسئله خیلی پیچیده به نظر نمیرسد اما کمی بعد با درز اطلاعات به بیرون از سوی محافل نزدیک به دستگاههای امنیتی گفته شد که بهایی که اسرائیل برای بازگشت موفقیتآمیز زن جوان پرداخته به صورتی است که در حال حاضر بسیار باارزش است. گفته میشود که بهای این آزادی ارسال واکسن به سوریه بوده است. بنا بر این گزارشها در مذاکره و توافقی که مسکو در آن نقش داشته، قرار شده که اسرائیل تأمین مالی ارسال شمار مشخصی واکسن روسی را به رژیم اسد بر عهده بگیرد. این توافق از سوی منابع رسمی نه تأیید میشود و نه رد. نتانیاهو روز یکشنبه (۲۱ فوریه) در پاسخی در این مورد تنها به گفتن این جمله بسنده کرد که: یقینا هیچ دوز واکسن درنظرگرفته شده برای اسرائیل به سوریه بخشیده نمیشود.