اشتاین‌مایر: چگونه مانع از ساختن بمب اتمی توسط ایران می‌شویم
۱۳۹۴ فروردین ۱۷, دوشنبه
مقاله فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان، در روزنامه آلمانی "فرانکفورتر آلگماینه" در روز شنبه (۴ آوریل/۱۵ فروردین)، دو روز پس از انتشار بیانیه مشترک ایران و گروه ۱+۵ در لوزان، منتشر شده است.
وزیر امور خارجه آلمان در مقاله خود نخست به اهمیت حل مناقشه بر سر برنامه اتمی ایران برای سیاست جهان اشاره می‌کند. او می‌نویسد که آلمان و کشورهای دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل یک هفته تمام در هتلی در لوزان سوئیس درباره برنامه اتمی ایران بحث کردند و او به خاطر ندارد که وزرای امور خارجه پرنفوذترین کشورهای دنیا هیچگاه این اندازه طولانی‌مدت با یکدیگر در یک جا حضور داشته و این‌قدر فشرده در حال مذاکره درباره یک موضوع بوده باشند.
به گفته اشتاین‌مایر، این امر نشانگر جایگاهی است که توافق حاصل شده میان گروه ۱+۵ و ایران در لوزان دارد. او می‌نویسد: «ما مشترکا نشان دادیم که ممکن است این امر طول بکشد و زحمت زیادی داشته باشد، اما در دشوارترین کشمکش‌ها هم می‌توان از طریق مذاکره به راه حل‌سیاسی دست یافت. کوشش ما برای خلع سلاح و ممانعت از گسترش سلاح‌های کشتار جمعی بس ارزشمند است و این تلاش در لوزان موفقیتی مهم به بار آورد.»
وزیر امور خارجه آلمان اشاره می‌کند به اینکه این روزها دیپلماسی شانس چندانی برای تاثیرگذاری در منطقه بحرانی و پرکشمکش خاورمیانه ندارد. او می‌گوید که مذاکرات با ایران بیش از یک دهه بدون موفقیتی در خور توجه در جریان بود و بدین خاطر حل مسالمت‌آمیز مناقشه ۱۲ ساله بر سر برنامه اتمی ایران در پی مذاکرات شبانه‌روزی سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا، فرانسه باضافه چین، روسیه و آمریکا با ایران در لوزان نه تنها برای منطقه بلکه برای همه جهان حائز اهمیت بسیار است.
مذاکره بر سر جزئيات باقی مانده است
اشتاین مایر می‌نویسد که کشورهای مذاکره‌کننده با ایران هنوز به هدف نهایی خود نرسیده‌اند، بلکه باید بر پایه توافق صورت گرفته در لوزان تا پایان ماه ژوئن بر سر جزئیات توافقی نهایی مذاکره کنند. او می‌افزاید: «اما از هم اکنون روشن است که رئوس سیاسی‌ای که ما بر سر آن به توافق رسیدیم، به طور موثر، پایدار و قابل کنترل باعث می‌شود که ایران نتواند به سلاح اتمی دست یابد. این هدفی است که ما دنبال می‌کنیم. این معیاری است که هر گونه توافقی باید با آن سنجیده بشود. یقین داریم که با توافق انجام شده در لوزان می‌توانیم به آن برسیم.»
وزیر امور خارجه آلمان سپس به مواردی می‌پردازد که بر سر آن توافق صورت گرفته است: «برنامه اتمی ایران بشدت محدود می‌شود. بیش از دو سوم سانتریفوژهای ایران که برای غنی‌سازی اورانیوم قابل استفاده هستند در درازمدت از دور خارج می‌شوند. ۹۵ درصد ذخیره اورانیوم غنی‌شده باید نابود یا صادر شود. ایران می‌تواند برای سال‌ها تنها به طور محدود به تحقیق درباره سانتریفوژ بپردازد به گونه‌ای که افزایش ناگهانی ظرفیت غنی‌سازی ایران برای سال‌ها و بیش از یک دهه ناممکن خواهد بود. ساخت راکتور تحقیقاتی اراک و تاسیسات غنی‌سازی زیرزمینی در فردو زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تغییر خواهد یافت به طوری که در آنجا نیز دیگر خطر تولید و تکثیر [سلاح اتمی] وجود نداشته باشد.»
"نمی‌توان بر پایه اعتماد کامل به ایران عمل کرد"
اشتاین مایر می‌افزاید که مجموعه‌ای از محدودیت‌ها و کنترل‌ها این اطمینان را به دست می‌دهد که ایران حتی اگر به توافق به دست آمده عمل نکند به چندین سال، دست کم ۱۲ ماه، نیاز داشته باشد تا بتواند به قدر کافی مواد برای ساخت بمب اتمی تولید کند. او برای مقایسه اشاره می‌کند که پیش از قرارداد موقتی ماه نوامبر ۲۰۱۳ ایران با وجود تحریم‌های شدید چندساله تنها چند ماه لازم داشت تا موفق به ساخت بمب اتم بشود.
اشتاین مایر می‌نویسد که نه تنها فعالیت‌های اتمی مخفیانه ایران در گذشته، بلکه سخنان غیر قابل قبول سیاستمداران تندرو در این کشور علیه اسرائيل و نیز نقش گاه خطرناک ایران در کشمکش‌های دیگر کشورهای منطقه، از سوریه گرفته تا عراق و یمن، جایی برای آن نمی‌گذارند تا بتوان بر پایه اعتماد کامل به ایران عمل کرد.
امکان به کار گرفتن اهرم تحریم در آینده
وزیر امور خارجه آلمان در ادامه مقاله خود به استفاده از اهرم‌های نظارت و تحریم برای جلوگیری از گسترش فعالیت هسته‌ای ایران می‌پردازد: «بدین جهت ما توانستیم و می‌توانیم تنها توافقی را بپذیریم که اعتماد به ایران جزو شرایط آن نباشد. برعکس: ما با رئوس سیاسی تعیین شده اطمینان حاصل می‌کنیم که نظارت‌هایی فشرده‌تر و وسیع‌تر از قبل وجود خواهد داشت؛ در برخی موارد برای همیشه، یعنی بدون محدودیت زمانی، و برای مدت ۲۵ سال در سیستم خاص نظارتی به لحاظ تاریخی بی‌مانند که پاسخی است به آنچه ایران در گذشته انجام داده و موجب سلب اعتماد شده است.» بازرسی‌های سرزده از تمام تاسیسات و نظارت دائم بر فعالیت‌های اتمی در ایران بوسیله فن‌آوری مدرن از جمله اهرم‌های نظارت بر فعالیت‌های اتمی ایران خواهد بود.
همچنین "اهرم تحریم" از دست قدرت‌های جهانی خارج نخواهد شد. به گفته اشتاین‌مایر، ایران را با اهرم تحریم توانستند پای میز مذاکره بکشانند و در آینده تحریم‌ها گام به گام و با شرایطی سخت رفع خواهند شد و در صورت نقض توافق از سوی ایران می‌توانند فورا دوباره برقرار شوند.
پاسخ به مخالفان توافق با ایران
وزیر امور خارجه آلمان اشاره می‌کند به اینکه "برخی" هر گونه توافق با ایران را در اساس رد می‌کنند. او سپس می‌پرسد: «باید از کسی که این گونه استدلال می‌کند، پرسید که چه بدیلی به جز راه حل نظامی می‌تواند عرضه کند.» به نظر اشتاین‌مایر، تحریم‌های شدیدتر و حمله‌های نظامی نمی‌توانند حتی به میزان کم مانعی را بوجود بیاورند که توافق لوزان برای دستیابی ایران به سلاح اتمی ایجاد کرده است.
اشتاین‌مایر در پایان مقاله خود بار دیگر تاکید می‌کند، این امکان که دیپلماسی بتواند در خاورمیانه شانسی برای نشان دادن خود داشته باشد کم است و شانس اینکه دیپلماسی بتواند به موفقیتی دست یابد حتی بسیار نادر است. او معتقد است که تاریخی بودن توافقی که در لوزان صورت گرفته بستگی به آن دارد که توافق نهایی و جامع نیز تا پایان ماه ژوئن امضا شود و سپس نکاتی که بر سر آن توافق شده در عمل اجرا گردد.
اشتاین مایر می‌گوید یقین دارد که عملی شدن چنین توافقی نه تنها کلید حل مناقشه اتمی با ایران خواهد بود بلکه مانع رقابت تسلیحاتی میان کشورهای منطقه خواهد شد.
وزیر امور خارجه آلمان در ادامه می‌افزاید: «مسئله ایران می‌تواند اولین و تنها کشمکش در خاورمیانه باشد که غرب در چند سال اخیر موفق به حل آن شده است؛ و این موفقیت امید می‌دهد که چشم‌اندازی برای رفع بحران‌ها و کشمکش‌های خطرناک دیگر در خاورمیانه فراهم آید.»