اصلاح‌طلبان و مسئله‌‌ى سلامت انتخابات در ايران
۱۳۸۵ آذر ۲۶, یکشنبه
حامى آقاى قاليباف هم نگران از چگونگى شمارش آراى مردم هستند.
دو روز پس از پايان رأي‌گيرى براى انتخابات شوراهاى شهر و روستا، نحوه شمارش آراء در تهران همچنان با ابهامات بسيارى روبروست. تا آنجا كه اكنون نه تنها ائتلاف اصلاح‌طلبان كه بخش عمده‌اى از اصول‌گرايان نيز نگران سلامت انتخابات در تهران هستند و نسبت به نحوه شمارش آراء اعتراض دارند. به همين منظور كانديداهاى ائتلاف اصلاح‌طلبان نيز يك روز پس از انتخابات در برابر فرماندارى تهران تجمع كردند تا اعتراض خود نسبت به عدم حضور نمايندگان‌شان در مراحل شمارش آراء را اعلام كنند.
ائتلاف اصلاح‌طلبان با اعلام اين نظر كه «سخنان ضد و نقيض مجريان و ناظران انتخابات، فضا را به شدت پرترديد كرده» از مقامات وزارت كشور خواسته است كه «اعتماد مردم را براى حضور در انتخابات آتى سلب نكنيد». سخنگوى حزب اعتدال و توسعه نيز اعلام كرده كه «يكدستى هيأت‌هاى نظارت و اجرايى نگران‌كننده است» و يك عضو جبهه مشاركت هم ابراز اميدوارى كرده است كه «به رأى مردم خيانت نشود». در ادامه اين اعتراضات آقاى حسن بيادى از اصول‌گرايان طرفدار شهردار تهران نيز با انتقاد از روند شمارش آراء توسط وزارت كشور گفته است كه عدم اطلاع‌رسانى درخصوص نتيجه انتخابات شوراها در تهران بی‌سابقه است.
پيش‌بينى اين اتفاقات اما باعث شده بود كه بيش از اين نيز بخشى از اصلاح‌طلبان از ترديد خود براى شركت در انتخابات سخن بگويند. آقاى عباس عبدى يكى از چهره‌هايى بود كه در تحليل‌هاى خود پيش از انتخاب شوراها ضمن اشاره به عدم موثر بودن انتخابات، عدم سلامت آن را يكى از دلايل عدم شركت خود در انتخابات خوانده بود. آقاى عبدى اما دو هفته پيش از انتخابات، اعلام كرده بود كه ديگر هيچ مطلبى درخصوص «انتخابات و اصلاح‌طلبان» نخواهد نوشت تا از سوى دوستان سابقش متهم به تبليغ عدم شركت نشود. او اما اكنون با پايان انتخابات، يادداشتى كه يك روز قبل از انتخابات نوشته بود، را در سايت خود گذاشته است. در اين يادداشت پيش‌بينى شده است كه: «در اين انتخابات هر دو ويژگى پراكندگى آراء و شركت كم مي‌تواند موجب بروز خدشه در سلامت [انتخابات] باشد.»
آقاى عبدى در يادداشت ديگرى نيز نوشته است: «دوستان اصلاح‌طلب تأكيد خود را به نتيجه انتخابات و پيروزى متمركز می‌كنند و معتقدند كه براى رسيدن به نتيجه مورد نظر آنان بايد در انتخابات شركت كرد، ولى چون اين نتيجه از يك سو مورد پسند بسيارى از شركت كنندگان نيست و از سوى ديگر هم حاصل نمی‌شود، لذا پس از هر انتخاباتی، يأس و نااميدى بيشترى در مجموعه نيروها حاصل می‌شود.»
اما آنچنانكه گفته شد، اين ديدگاه پيشتر از سوى بسيارى ديگر از كارشناسان اصلاح‌طلب در ايران نيز مورد بحث قرار گرفته بود. آقاى "مراد ثقفی" يكى از روشنفكران ايرانى و سردبير فصلنامه «گفت‌وگو» نيز يكى از چهره‌هايى است كه طى مقاله‌ها و گفت‌وگوهايى باب بحث در اين خصوص را گشوده بود. او گفته است كه «تضعيف انتخابات به منزله محل حل و فصل منازعات سياسى در كشور، يكى از مشخصه‌هاى صحنه سياسى كشور پس از انتخابات مجلس هفتم و نهمين دور انتخابات رياست‌جمهورى است».
آقاى ثقفى همچنين معتقد است كه شكست برنامه اصلاحات آقاى خاتمی، به مفهوم آن است كه اصلاحات را نمي‌توان صرفاً از طريق انتخابات و نتيجه آن پيگيرى كرد و اگر زمانى نيز چنين اميدى وجود داشت، با يكدست شدن حاكميت، اعتماد به انتخابات ديگر چندان وجهى ندارد. آقاى ثقفى بدين‌ترتيب در برابر آن دسته از اصلاح‌طلبانى كه تمام تلاش‌شان را مصروف انتخابات و نتيجه آن می‌سازند، پيشنهاد كرده است كه در كوتاه‌مدت يك «دفتر هماهنگى نيروهاى دموكراتيك در ايران» شكل بگيرد تا اين دفتر، برنامه اصلاحات را به صورت جزئى و از پايين بنويسد و بر مبناى آن به جلو حركت كند.
اما آقاى عبدى نيز به نوعى ديگر معتقد است كه اصلاح‌طلبان در شرايط فعلى پيش از انديشيدن به انتخابات، بهتر است كه برنامه‌هاى اصلاحى مشخص خود را بر مبناى توافق درونى اعلام كنند و شعارهاى انتخاباتی‌شان را نيز معطوف به يك برنامه مشخص اصلاح‌طلبانه و تضمين‌هاى لازم براى آن، نمايند. او معتقد است كه اين، تنها راه خروج اصلاح‌طلبان از بن‌بست و تضمينى براى پيروزي‌هاى آينده آنها خواهدبود.
بدين‌ترتيب اكنون به نظر مي‌رسد كه اصلاح‌طلبان چه بتوانند نمايندگانى از خود را به درون شوراى شهر تهران بفرستند و چه در اين مسير ناموفق بمانند، به تأمل بيشترى درخصوص مواجهه خود با مسئله انتخابات احتياج دارند. آنچنانكه برخى تحليلگران اصلاح‌طلب معتقدند، پرسش اصلی‌اى كه در برابر سياستمداران اصلاح‌طلب قرار دارد چنين است: «اگر پيش‌برد اصلاحات در چارچوب شرايط و قوانين موجود در ايران ممكن است، چگونه می‌توان وجود راهى براى ورود به قدرت را تضمين كرد و در صورت ورود به قدرت نيز چه تضمين‌هايى براى كارآيى سياست‌هاى اصلاح‌طلبانه وجود دارد؟»
رضا خجسته رحيمى، براى دويچه‌وله از تهران