افزایش انتقاد از گرانی و سیاست‌های اقتصادی دولت
۱۳۹۱ تیر ۷, چهارشنبه
نارضایتی عمومی از گرانی بالا گرفته و طیف منتقدان و معترضان به سیاست‌های اقتصادی دولت هر روز گسترده‌تر می‌شود. مسئولان دولتی در هر فرصتی وعده‌ی کاهش قیمت‌ها در روزها و هفته‌های آینده را می‌دهند. رئیس مجلس، علی لاریجانی از بی‌تدبیری دولت برای مهار گرانی انتقاد می‌کند و برخی کارشناسان اقدام‌های شتابزده مسئولان را عامل تشدید بحران معرفی می‌کنند.
انتقاد لاریجانی از بی‌تدبیری دولت
رئیس مجلس، علی لاریجانی در نشست علنی روز چهارشنبه، ۷ تیر سیاست‌های اقتصادی دولت را از دلایل بروز مشکل گرانی در کشور عنوان کرد. به گزارش خبرگزاری مهر لاریجانی گفت «مشکل گرانی که این روزها در مایحتاج مردم نظیر نان، شیر، گوشت و مسکن بروز کرده است، جدا از خصومت دشمنان خارجی، از کاستی تدبیر درونی رنج می‌برد.»
لاریجانی بی‌توجهی دولت به اجرای دقیق قانون موسوم به هدفمندی یارانه‌ها را یکی از علت‌های نابسامانی اوضاع اقتصادی کشور عنوان می‌کند: «وقتی مجلس در بحث هدفمندی یارانه‌ها اصرار داشت که ۳۰ درصد درآمد، به تولید کشور کمک شود یا با شیب ملایم این مسیر طی شود یک سلیقه تاکتیکی نبود.» او می‌گوید، این تصمیم گرفته شد که تولیدکنندگان دامی و کشاورزی و صنعت با وضعیت فعلی مواجه نشوند.
در انتظار راه حل مناسب
لاریجانی اعتقاد دارد، مهمترین مسئله‌ای که مجلس و کمیسیون‌ها و مرکز پژوهش‌ها باید به عنوان اولویت ملی در نظر بگیرند تمرکز بر ساماندهی وضع اقتصادی و کمک به دولت در تصمیم گیری به قاعده است.
به گزارش خبرگزاری مهر همزمان با این اظهارات، نایب رئیس مجلس محمدرضا باهنر تلویحا اعتراف می‌کند که نشست‌های مشترک مجلس و دولت تاکنون به یافتن یک راه حل اساسی برای برطرف کردن مشکلات منجر نشده است. او در گفتگویی با روزنامه‌ی "تهران امروز" که هفتم تیرماه منتشر شد گفت، برای بهبود وضعیت اقتصادی و حل مسئله گرانی تاكنون جلسات متعدد بین مجلس و دولت برگزار شده و حتی برای برخی مشكلات نیز راه حل‌های كوتاه مدت در نظر گرفته شده است.
نایب رئیس مجلس در ادامه می‌افزاید، به‌طور مثال برای بهبود وضعیت گرانی محصولات لبنی راه‌حل‌هایی پیشنهاد شده كه به‌صورت مقطعی مشكل این بخش را حل كند تا راه‌حل مناسب‌تر و ماندگار‌تری پیشنهاد شود.
واردات مرغ برای کنترل قیمت
دو سیاست محوری دولت برای مهار قیمت‌ها افزایش واردات کالاهای اساسی و برخورد پلیسی با توزیع‌کنندگان و فروشندگان بوده است که به اعتقاد کارشناسان نتیجه‌ی معکوس داشته. با افزایش شدید بهای مرغ نعمت‌الله تركی معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران اعلام کرد با تشدید بازرسی‌ها با فروشندگانی که مرغ را به بهایی بیش از هر کیلو ۵ هزار تومان عرضه کنند به شدت برخورد خواهد شد.
خبرگزاری ایسنا ششم تیرماه از قول نعمت‌الله ترکی نوشت، واردات مرغ به کشور آغاز شده و به زودی به قیمت هر کیلو ۴۶۵۰ تومان به بازار عرضه می‌شود. اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران در واکنش به این خبر با انتشار بیانیه‌ای پیامدهای واردات مرغ را جبران‌ناپذیر خواند و خواستار افزایش قیمت‌ها به کیلویی ۵۴۰۰ تومان شد.
«رنج شدید تولید کننده و مصرف کننده»
یک روز پیش از انتشار خبر واردات مرغ، جمیل علیزاده شایق دبیر انجمن برنج ایران نیز اعلام کرد تا پایان تیرماه وزارت صنعت، معدن و تجارت با حداقل سود برنج وارداتی را در بازار عرضه خواهد کرد و بهای این کالا ده درصد کاهش خواهد یافت. بسیاری از کارشناسان دولت را متهم می‌کنند که با واردات بی‌رویه مواد غذایی و کالاهای مصرفی ضربه شدیدی به تولید داخلی زده و موجب از میان رفتن هزاران فرصت شغلی شده است.
محمدرضا باهنر می‌گوید «ضمن رنج شدید مصرف‌كننده از افزایش قیمت‌ها بخش تولید نیز دچار مشكل شده و برخی از تولید‌كننده‌ها بیان می‌كنند كه قیمت تمام شده تولیدات‌شان بیش از كالای نهایی برای مصرف‌كننده است.» به اعتقاد او بخشی از مشکلات اقتصادی کنونی به اجرای نادرست قانون هدفمندی یارانه‌ها و تاثیر آن در افزایش نقدینگی مربوط می‌شود: «به طور مثال بخشی از بودجه كه باید به بخش تولید تزریق می‌شد به بخش مصرفی تزریق شده است.»
اتهام حامیان دولت به مکارم شیرازی
افزایش شدید قیمت‌ها با اعتراض برخی از مراجع تقلید در قم نیز روبرو شده است. ناصر مکارم شیرازی می‌گوید روزانه دو هزار نامه و ایمیل به دفترش می‌رسد که در آنها نگرانی‌های مختلف مردم از جمله در مورد گرانی منعکس شده است. او ۲۵ خرداد در دیدار با علی لاریجانی گفت، عمده نگرانی مردم از گرانی، در گرانی نان ظاهر شده است و باید برای مقابله با این گرانی‌ها فکری کرد.
سایت "ندای درون" که به حامیان دولت تعلق دارد مدعی است چنین اظهاراتی موجب دامن زدن به گرانی می‌شود و افزایش بهای لبنیات درست یک روز پس از سخنان مکارم شیرازی صورت گرفته است. گزارش‌های رسمی بانک مرکزی از بهای کالاهای اساسی در هفته‌ها و ماه‌های گذشته روند رو به افزایش قیمت‌ها را آشکارا نشان می‌دهد.
مطابق تازه‌ترین آمار بانک مرکزی بهای مرغ در یک ماه گذشته ۱۶ درصد و در یک سال اخیر ۸۵ درصد افزایش داشته است. بر اساس این آمار بهای سبزی‌های تازه در هفته‌ی منتهی به دوم تیرماه نسبت به سال پیش نزدیک به ۱۰۰ درصد گران‌تر شده است.
پرداختن به معلول به جای یافتن علت
نایب رئیس مجلس می‌گوید «نمی‌توانیم سرمان را زیر برف بكنیم و بگوییم خبری نیست. این مشكلات و افزایش قیمت در كشور رخ داده است و باید هرطور كه می‌شود كنترل شود.»
یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران اتکای شدید بودجه به درآمدهای نفتی و ضعف تولید داخلی را از علت‌های گرانی عنوان می‌کند و می‌گوید «در كنار این مسائل یک سری مسائل ساختاری نیز وجود دارد كه در كنار عواملی از قبیل فضای كسب و كار، روابط خارجی كشور با سایر كشورها و حوزه‌هایی از جمله تحریم، موجب ایجاد پدیده گرانی می‌شود.»
آل‌اسحاق در یادداشتی که چهارشنبه ۷ تیر در روزنامه "تهران امروز" منتشر شد نوشت، در صورتی كه برای حل مشكل گرانی به سراغ تولیدكننده، فروشنده، كسبه، عرضه كننده و ... برویم، با این مشكل به‌صورت عقلایی برخورد نكردیم نكردیم و این درست همانند این است كه به جای مواجهه با علت، با معلول آن برخورد كرده‌ایم.
رئیس اتاق بازرگانی تهران می‌گوید «ریشه مشكلات اقتصادی را باید با علت‌های آن پیدا كرد. گرانی ریشه در بودجه نفت ما دارد. عدم هماهنگی تولید و عرضه و تقاضا دلیل واضح دیگری است.»