افزایش تقاضا برای خودروهای الپیجی سوز در ایران
۱۳۹۸ بهمن ۱۴, دوشنبه
بیژن زنگنه وزیر نفت ایران گفته است : «هر چه الپیجی عرضه می‌کنیم به عنوان سوخت خودروها مصرف میشود. بسیاری از مالکان خودروهای گاز سوز این روزها با گران شدن بنزین به سراغ کپسول‌های الپیجی رفته و از آن به عنوان سوخت خودرو استفاده می‌کنند. یعنی اگر یک کپسول را ۱۵ هزار تومان هم بخرند باز هم قیمتش معادل بنزین لیتری ۱۵۰۰ تومان میشود. الان اکثر مصارف الپیجی صرف سوخت خودروها میشود. ما الان حداقلی را تضمین کردیم که این الپیجی دست مردم برسد بعدش برای خودروها اگر لازم شد مصرف شود.»
الپیجی یکی از محصولات جانبی صنعت نفت است که شامل پروپان، پروپلین، بوتان و بوتیلن است.
در دهه هفتاد شمسی دولت ایران با مشوق‌هایی سعی داشت مردم به استفاده از خودروهای الپیجی سوز تمایل پیدا کنند. این استراتژی برای کاهش آلودگی هوا بود اما در دهه هشتاد شمسی این استراتژی تغییر کرد و ایران سعی کرد گاز طبیعی سیانجی را جایگزین الپیجی کند؛ چرا که صادرات الپیجی ساده‌تر بود و گاز طبیعی با وجود صادارت سخت امکان استفاده ساده‌تری در ایران به عنوان سوخت خودرو داشت.
با این سیاست به‌تدریج جایگاه‌های عرضه سیانجی گسترش یافت و جایگاه‌های عرضه الپیجی جمع آوری شد و مراکز فنی که به‌صورت علمی خودروها را الپیجی سوز می‌کردند هم تعطیل شدند.
حالا اما با افزایش قیمت بنزین بسیاری با روش‌های غیراستاندارد در ایران در نبود مراکز فنی مجاز، سعی در الپیجی سوز کردن خودروهای خود دارند. به دلیل نبود جایگاه استاندارد عرضه این سوخت، مردم سعی می‌کنند با استفاده از کپسول های گاز خانگی انتقال سوخت را انجام دهند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این در حالی است که در اروپا در کنار بنزین و گازوئیل در برخی جایگاه‌ها، سوخت گاز الپیجی یا سیانجی هم عرضه میشود.
گاز طبیعی فشرده یا سیانجی سوختی است که بیشتر به عنوان جایگزینی برای بنزین، گازوئیل و گاز مایع به کار می‌‌رود.
سیانجی نسبت به این سه سوخت آلودگی کمتری ایجاد میکند. همچنین ایمنی بیشتری در هنگام نشت دارد چون گاز از هوا سبک‌تر است و به سرعت پراکنده میشود.
اما این سوخت معایبی هم دارد. چگالی انرژی سیانجی ۴۲ درصد گاز طبیعی مایع‌شده و ۲۵ درصد گازوئیل است. یعنی سیانجی در حجم مساوی یک‌چهارم گازوییل انرژی تولید میکند.
یکی از مشکلات خودروهای سیانجی سوز در برابر الپیجی سوز پیمایش کمتر است.
خودرو سیانجی سوز با مخزن پر می‌توانند در حدود ۱۵۰ کیلومتر پیمایش داشته باشند. این در حالی است که خودرو الپیجی سوز بیش از ۴۰۰ کیلومتر با یک مخزن پر پیمایش دارد.
از طرفی افت قدرت در خودروهای بنزینی که سیانجی سوز شده‌اند بیشتر از خودروهای بنزینی است که با سوخت الپیجی، دوگانه سوز شده‌اند.
به دلیل افت قدرت، شتاب ایجاد شده توسط سیانجی کمتر از نصف شتاب ایجاد شده توسط الپیجی است. به همین دلیل خودروهای الپیجی سوز مسیرهای دارای شیب را بهتر طی می‌کنند.
از طرفی وزن مخزن سیانجی به دلیل فشار بالای سوخت حدود ۶۰ کیلوگرم است این مانند این است که گویی همیشه یک سرنشین اضافه سوار بر خودرو است حال آنکه وزن مخزن خالی الپیجی یک پنجم وزن مخزن سوخت سیانجی است.
میزان خوردگی قطعات در سوخت سیانجی بیشتر از الپیجی است اگر موتور خاص سیانجی طراحی شده باشد این موضوع چشمگیر نیست اما اگر موتور بنزینی، سیانجی سوز شود میزان خرابی پس از مدتی بسیار بیشتر از الپیجی خود را نشان می‌دهد.
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
هزینه الپیجی سوز شدن خودروها هم در جهان کمتر از سوخت سیانجی است از طرفی جایگاه عرضه این سوخت هم پیچیدگی فنی کمتری نسبت به جایگاه سوخت سیانجی دارد.
از مزایای استفاده از گاز طبیعی در مقایسه با بنزین می‌توان به آلایندگی کمتر، عدد اکتان بالا (۱۳۰)، افزایش راندمان ۱۵ درصدی و در کشوری چون ایران فراوانی و قیمت مناسب آن نام برد.
خروجی اگزوز خودروهایی که با گاز طبیعی کار می‌کنند در حالت ایده آل تنها بخار آب و دی اکسید کربن است.
بنزین ۱۸ برابر آلایندگی بیشتری نسبت به گاز طبیعی دارد.
البته خودروهای پایه گازسوز آلایندگی کمتری نسبت به بنزین دارند ولی خودروهای دوگانه دستی به علت احتراق ناقص آلایندگی بیشتری نسبت به بنزین دارند زیرا موتور بر پایه بنزین طراحی شده است و با سیانجی سوز شدن احتراق ناقض انجام میشود.
در ایران هم به جز یک موتور با نام ای‌اف هفت ، باقی موتورها بر اساس بنزین طراحی شده‌اند و بر این اساس نمی‌توان آنها را در حالت گاز سوز خودروهای پاک‌تری دانست.
با وجود قیمت سوخت، هم اکنون بسیاری از مردم در ایران به دنبال تبدیل خودروهای بنزینی خود به الپیجی سوز هستند. به دلیل زیان کمتر وارد شده به موتور و مزایای بیشتر الپیجی نسبت به سیانجی تمایل استفاده از سوخت الپیجی بسیار بیشتر از سیانجی است اما مشکل آنجاست که این کار به صورت علمی در ایران انجام نمی‌شود و سوخت‌گیری غیر استاندارد هم می‌تواند در بسیاری از موارد خطر آفرین باشد.