شمار قربانیان ایرانی در منا: ۱۶۹ کشته، ۲۹۸ مفقود و ۴۶ مجروح
۱۳۹۴ مهر ۵, یکشنبه
منابع عربستان سعودی می‌گویند ۷۱۷ نفر در حادثه مرگبار حج کشته و حدود ۸۵۰ نفر زخمی شدند. اما منابع ایرانی تعداد زائران کشته‌شده در منا را نزدیک به ۲ هزار نفر اعلام می‌کنند. دولت عربستان دستور داده این حادثه به‌طور دقیق بررسی شود.
روز یکشنبه (۵ مهر/ ۲۷ سپتامبر) سازمان حج و زیارت تعداد جان‌باختگان حادثه منا را ۱۶۹ نفر اعلام کرد. سعید اوحدی، رییس سازمان حج و زیارت روز یکشنبه (۵ مهر/ ۲۷ سپتامبر) گفت، تعداد زائران جان‌باخته ایرانی حادثه منا تا ساعت ۱۹ روز یکشنبه به ۱۶۹ نفر افزایش یافته است. اوحدی همچنین خبر داد که تعداد مفقودان نیز تا همین ساعت ۲۹۸ نفر است. پیش از این او تعداد کشته‌شدگان را ۱۵۵ نفر اعلام کرده بود. . هنوز ۴۶ ایرانی در بیمارستان‌های این عربستان بستری هستند.
رییس سازمان حج و زیارت تعداد زائران ایرانی را که به کاروان‌های خود مراجعه نکرده بودند، ۳۰۷ نفر اعلام کرده بود که ۸ تن از آنان مشخص شده که در بیمارستان‌ها بستری هستند. دو خبرنگار شبکه خبر، وابسته به رادیوتلویزیون دولتی ایران، سفیر سابق ایران در لبنان و یک کارشناس مسائل خاورمیانه جزو مفقودشدگان هستند.
در میان زائران حج، ایران بیشترین تعداد کشته و زخمی در حادثه منا را دارد. از کشور مراکش نیز نزدیک ۹۰ زائر کشته شده‌اند. از کشور مالی ۳۰ نفر و از ترکیه ۱۸ نفر کشته شده‌اند.
احضار دوباره کاردار عربستان
به دنبال حادثه منا دولت ایران سه روز عزای عمومی اعلام کرد. کاردار سفارت عربستان سعودی نیز به وزارت خارجه احضار شد. به گفته حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر امور خارجه ایران، در این احضار از کاردار عربستان خواسته شد تا دولت عربستان در اولین فرصت همکاری‌های لازم را برای انتقال کشته‌شدگان به کشور و انتقال و درمان مجروحین در مراکز درمانی صورت دهد.
کاردار عربستان در تهران روز جمعه نیز برای بار دوم به وزارت امور خارجه احضار شد. امیرعبداللهیان درباره این احضار گفت، همکاران ما در بخش کنسولی، کاردار سفارت عربستان را احضار کردند و هدف اصلی این بود که تعیین وضعیت مفقودان و انتقال پیکر جان‌باختگان و مجروحان این حادثه به کشور تسریع شود.
علاوه بر این دو احضار، به گفته امیرعبداللهیان دیداری نیز بین سرپرست حجاج ایرانی با نماینده ولیعهد عربستان در روز جمعه انجام شد و در پی این دیدار لیستی از مفقودان زائران ایرانی در اختیار مقامات سعودی قرار داده شد تا آنها در شناسایی این مفقودان همکاری کنند.
امیرعبداللهیان همچنین از سفر هیات ایرانی به ریاست علی جنتی، وزیر ارشاد به عربستان سعودی خبرداد که بعد از ظهر روز شنبه انجام می‌شود. معاون وزیر امور خارجه ایران ابراز امیدورای کرد که مقام‌های عربستان حداکثر همکاری را با این هیات داشته باشند.
اتهام‌های متقابل ایران و عربستان
حادثه پرتلفات مراسم حج روز پنجشنبه (۲ مهر/ ۲۴ سپتامبر) هم‌زمان با روز عید قربان و هنگام حرکت زائران برای "رمی جمرات" در منا بر اثر ازدحام جمعیت رخ داد. گفته می‌شود ازدحام و تنش ناگهانی در یکی از چهارراه‌ها موجب ایجاد سراسیمگی در میان جمعیت انبوه شد و شمار زیادی از زائران زیر دست‌وپا ماندند.
مقام‌های ایران دولت عربستان سعودی را به "بی‌کفایتی" و "سوء مدیریت" در سازماندهی مناسک حج متهم و آنها را مسئول فاجعه منا معرفی می‌کنند. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه گفت، «دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل کند. مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته که عامل این فاجعه بوده نباید از نظر دور بماند.»
امامی کاشانی، امام جمعه موقت تهران ادعای مقام‌های عربستان درباره نقش بی‌نظمی حجاج و گرمای هوا در این حادثه را "دروغ" خواند و گفت این فاجعه به علت "لایق نبودن مدیریت حج" رخ داده است.
اما رسانه‌های عربستان سعودی این اتهام‌ها را رد می‌کنند و رفتار حجاج ایرانی را علت اصلی بروز فاجعه و کشته‌شدن بیش از ۷۰۰ زائر می‌دانند.
وب‌سایت خبری "السبق" به نقل از شاهدان عینی که نامی از آنها نبرده، نوشته است که زائران ایرانی بر خلاف مقررات تعیین‌شده در مسیری معکوس حرکت کرده و در برخورد با جمعیت، موجب ازدحام و تنش شدند.
ویدئوی عبور خودروی شاهزاده "کذب" بود
رسانه‌های ایران در انبوه گزارش‌های خود درباره آنچه که آنها "ناتوانی سعودی‌ها در مدیریت حج" می‌نامیدند به بسته شدن یکی از مسیرهای عبور حجاج در پی عبور خودروی یکی از شاهزاد‌ه‌های سعودی نیز اشاره کرده و نوشته بودند که ازدحام ایجاد شده نتیجه عبور این شاهزاده بوده است.
اما خبرگزاری ایرانی "ابنا" روز شنبه نوشت، این فیلم مربوط به روز حادثه نبوده و کار رسانه‌های ایران اشتباه بوده است.
به نوشته این خبرگزاری، شتابزدگی برخی از رسانه‌های ایرانی منجر به نشر فیلم کذبی در رابطه با فاجعه دردناک منا شد. برخی از رسانه‌های داخلی و برون‌مرزی، ویدئویی را با عنوان "عبور کاروان پسر پادشاه عربستان از منا پیش از حادثه مرگبار مرگ حجاج" منتشر کردند.
این خبرگزاری ادامه داد: «اما این فیلم، سه سال پیش با عنوان "عبور کاروان امیر خالد فیصل امیر منطقه مکه از منا" در سایت یوتیوب نشر پیدا کرده بود.»