انتخابات افغانستان - برگ برنده دست کیست؟
۱۳۸۸ مرداد ۲۸, چهارشنبه
آخرین اخباری که از افغانستان به گوش می‌رسد از افزایش خشونت توسط طالبان حکایت دارد. طالبان تهدید کرده که به کمیته‌های برگزاری انتخابات حمله خواهد کرد و انسدادهای خیابانی را با خشونت از میان برخواهد داشت.
در این فضای رعب و وحشت فرصت‌ها چگونه تقسیم خواهد شد و سرنوشت آیند‌ه‌ی افغانستان
در دستان چه کسی رقم خواهد خورد؟
• مصاحبه با دکتر مصطفی دانش
دویچه‌وله: دکتر دانش، شما فضای انتخاباتی افغانستان را در حال حاضر چطور ارزیابی می‌کنید؟
اتفاقاتی که در چند روز اخیر افتاده، حملات انتحاری و بمب‌هایی که منفجر شده وضع بحرانی را به وجود آورده که باعث می‌شود، شماری از مردم از حوزه‌های انتخاباتی دوری کنند و به انتخابات نروند. در ۵ سال پیش بیش از ۷۵ درصد از مردم در انتخابات شرکت کردند،ولی این بار تعداد کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند، میتواند کمتر از ۶۰درصد باشد.
شما شانس کرزای را برای پیروزی مجدد در انتخابات در چه حد می‌بینید؟
طبیعتا شانس کرزای از کاندیداهای دیگر بیشتر است. کرزای در این اواخر با خرید افراد و جذب بخش مهمی از افراد بانفوذ افغانستان، بخصوص افراد با نفوذی در جبهه‌ی متحد افغانستان، به رهبری آقای ربانی، توانسته افراد مهمی از این جبهه را به طرف خود بکشد، به طور مثال محمد فهیم، وزیر سابق وزارت دفاع افغانستان و کسی که میتواند تعداد زیادی از تاجیک‌ها را به طرف کرزای ببرد یا کریم خلیلی که هم‌اکنون معاون خودش است و از ملیت هزاره و رئيس حزب وحدت اسلامی است و می‌دانید که هزاره‌ها بعد از پشتون‌ها و تاجیک‌ها سومین ملیت بزرگ افغانستان هستند.
از طرف دیگر کرزای موفق شده رهبر ملیت‌های ازبک و ترک‌زبان، ژنرال دوستم، را به طرف خودش بکشد و توده‌ی عظیمی از این ملیت‌ها را هم به طرف خودش کشیده و اینها ممکن است به او رأی بدهند و همچنین اشخاص دیگری مانند سید منصور نادری، رهبر فرقه‌ی اسماعیلیه در شمال کشور که یکی از بانفوذترین افراد و سیاست‌مداران افغانستان است.
من احتمال می‌دهم که کرزای در مرحله‌ی اول اکثریت مطلق را در رقابت با رقبایش مانند اشرف غنی احمدزی و عبدالله عبدالله به دست بیاورد.
از میان رقبای کرزای کدام‌یک شانس بیشتری برای پیروزی دارد؟
کرزای شانسش از همه بیشتر است. دومین شخصی که شانس پیروزی‌اش زیاد است،عبدالله عبدالله، وزیر سابق خارجه‌ی افغانستان است. سومین شخص بشردوست، وزیر سابق برنامه‌ریزی افغانستان است و در مرحله‌ی چهارم آقای اشرف غنی است.
ولی اگر انتخابات به دور دوم کشیده شود، یعنی در دور اول هیچ‌کدام از کاندیداها اکثریت مطلق آرا را به دست نیاورد، در دور دوم اکثریت نسبی مطرح است و در این دور شانس عبدالله‌عبدالله بسیار زیاد خواهد بود، برای اینکه با اختلاف و مبارزه‌ی شدیدی که بین دو رهبر پشتون یعنی کرزای و اشرف غنی وجود دارد، شخص سوم یعنی عبدالله عبدالله که از ملیت تاجیک است میتواند اکثریت نسبی را به دست بیاورد.
در برخی از خبرگزاری‌ها خبرهایی راجع به فروش آرای انتخاباتی در افغانستان منتشر شد. با توجه به این خبرها شما تا چه حد به سلامت و صحت انتخابات امیدوار هستید؟
باید به این مطلب اشاره کرد که جامعه‌ی افغانستان هنوز یک جامعه‌ی قبیله‌ای است و رهبران قبایل کنترل مناطق خودشان را در دست دارند و اینکه آرای مردم خریده می‌شود، مسئله‌ای بسیار عادی است. من معتقدم که بخش عظیمی از آراء خریداری می‌شود.
ولی باید به یک مطلب دیگر هم اشاره کرد. بیش از ۴۰ درصد مردم افغانستان پشتون هستند و در جنوب و شرق افغانستان زندگی می‌کنند و در مناطق طالبان و دورا‌فتاده رهبران قبایل یا خانواده‌های بزرگ که بیش از ۵۰۰ تا هزار نفر عضو دارند به حوزه‌های انتخاباتی می‌روند، لیست‌ها را به خانه می‌برند و اسامی تمام خانواده و بخشی از قبیله را در آنها وارد می‌کنند. یعنی رهبر قبلیه تصمیم می‌گیرد و این لیست را پر می‌کند و آن را به حوزه‌ی انتخاباتی پس می‌دهد.
متأسفانه انتخابات آزادی که در غرب صحبت آن را می‌کنیم، در افغانستان وجود ندارد و این در واقع قبایل و رهبران آنها هستند که در بخش عظیمی از افغانستان در تصمیم‌گیری‌ها و انتخابات نفوذ دارند.
مصاحبه‌کننده: فریبا والیات
تحریریه: رضا نیکجو
برای شنیدن مصاحبه می‌توانید بر لینک زیر کلیک کنید.