انتقاد وزیر ارشاد از ممیزی سلیقه‌ای و برخوردهای ناشایست با ناشران
۱۳۹۲ مهر ۱۶, سه‌شنبه
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد، که روز سه‌شنبه (۱۶ مهر/۸ اکتبر) در مراسم تودیع و معارفه معاونان قدیم و جدید این وزارتخانه سخنرانی می‌کرد از ممیزی‌های غلط که طی سال‌های اخیر از سوی مسئولان وزارت ارشاد نسبت به کتاب‌های ارائه شده از سوی ناشران اعمال شده، انتقاد کرد.
علی جنتی گفت: «متاسفانه در بررسی برخی از کتاب‌هایی که اداره کتاب به آنها مجوز نشر نداده بود، دریافتم بسیاری از ایرادهای وارد شده بر حسب سلیقه بوده است. مثلا رای بر جایگزین کردن کلمه‌ای با کلمه‌ای دیگر.»
وزیر ارشاد افزود: «من فکر می‌کنم اگر قران وحی منزل نبود آن را به ممیزان اداره کتاب می‌سپردیم مجوز انتشار برای آن صادر نمی‌کردند و می‌گفتند برخی از کلمات با عفت عمومی در تناقض است.»
جنتی در ادامه سخنانش تاکید کرد که کتاب‌ها می‌بایست توسط متخصصان و اهالی فن مورد بررسی قرار گیرند نه کسانی که در حوزه‌های مختلف تخصصی ندارند. او افزود: «اگر ارشاد مشکل مالی دارد و ممیزی کتاب را به عهده چند دانشجو می‌گذارد، ما باید مشکلات مالی‌مان را حل کنیم و به جای دانشجو از اساتید مجرب بخواهیم تا در مورد کتاب‌های مختلف اظهارنظر کنند.»
علی جنتی همچنین در پاسخ به نامه سرگشاده‌ای که چند روز پیش تعدادی از نویسندگان و اهالی قلم به او نوشته بودند و در آن تقاضای حذف سانسور و ممیزی را کرده بودند، اظهار داشت: «ما نمی‌توانیم به طور کلی ممیزی را برداریم زیرا موظف به اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی هستیم.»
برخوردهای ناشایست با ناشران
وزیر ارشاد در ادامه اظهارات خود از "برخوردهای ناشایست" مسئولان وزارت ارشاد با ناشران نیز انتقاد کرد و گفت: «نوع برخورد با ناشران در دوره‌های قبلی درست نبوده است. ناشری که کتاب‌هایش در اداره کتاب ممنوع الانتشار اعلام شده چرا باید با او برخورد شود.»
در سال‌های اخیر در مواردی که تعدادشان کم هم نبود، وزارت ارشاد مجوز ناشران را لغو کرده است بدون آن که تخلفی از سوی آنها صورت گرفته باشد. بهانه این برخوردها با ناشران که وزیر کنونی آن را "ناشایست" توصیف می‌کند، ارائه کتاب‌هایی به وزارت ارشاد بوده که مجوز چاپ نگرفته‌اند. مشهورترین این ناشران نشر چشمه بود که زمستان سال گذشته (۱۳۹۱) مجوز آن توسط وزارت ارشاد لغو شد.
چشمه یکی از ناشران معتبر ایران بود که در حوزه‌های مختلف هنر و ادبیات مانند داستان، شعر، نمایشنامه، فیلمنامه، سینما و تحقیقات ادبی فعالیت می‌کرد. شماری از نویسندگان و شاعران مطرح ایران مانند محمدرضا شفیعی کدکنی، فریدون مشیری، هوشنگ ابتهاج، محمود دولت‌آبادی، علی‌اشرف درویشیان، مهرداد بهار، ایرج افشار، احمدرضا احمدی و حمیدرضا صدر با این مؤسسه همکاری می‌کردند.
فرهنگ به فضای باز نیاز دارد
در مراسم تودیع و معارفه معاونین قدیم و جدید وزارت ارشاد، همچنین عباس صالحی، معاون فرهنگی وزیر ارشاد نیز که روز گذشته به این سمت منصوب شد، سخنرانی کرد. او گفت: «فضای بسته فرهنگی، خلاقیت‌ها و مهارت‌های لازم را محقق نمی‌کند. فرهنگ نمی‌تواند در تاریک‌خانه‌ها و محیط‌های گلخانه‌ای گسترش پیدا کند؛ بلکه نیاز به فضای باز و نسیم با طراوت دارد.»
عباس صالحی با اشاره به قلمرو مسئولیت خود به عنوان معاون فرهنگی گفت، حوزه‌ی نشر کتاب، در میان دیگر مباحث مربوط به این معاونت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. او افزود: «کتاب هسته‌ی سخت تمدن‌سازی است و تاملی که پیرامون کتاب شکل می‌گیرد می‌تواند مورد استفاده سایر رسانه‌ها قرار گیرد.»
صالحی در ادامه‌ی سخنانش به لزوم "ایجاد فضاها و بسترهای لازم برای ارتقاء فرهنگ سالم و با نقشه و برنامه" اشاره کرد و افزود: «امکان حضور آزادانه فکرها و خلاقیت‌های متنوع باید در جامعه وجود داشته باشد. عرصه فرهنگ نمی‌تواند و نباید در انحصار گروه یا سلیقه‌های خاص قرار بگیرد.»