انفجار قیمت دلار و یورو در ایران

خبرگزاری کار ایران، نیمروز چهارشنبه (۷ مهر) نوشت:«بازار ایران که این روزها به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی و رکود حاکم بر صنایع، روزگار نه‌چندان خوشی را سپری می‌کند، با افزایش غیرمنتظره نرخ دلار، بار دیگر بیماری خود را به مسئولان اقتصادی کشور گوشزد کرد.»

ناتوانی بانک مرکزی

به گزارش ایلنا، نرخ ارزهای خارجی از روز یکشنبه (۴ مهر) سیر صعودی می‌پیماید. نیمروز چهارشنبه (۷ مهر)، نرخ فروش دلار آمریکائی ۱۰۰ تومان افزایش یافت و به ۱۲۴۰ تومان رسید. نرخ فروش یورو نیز با ۱۴۰ تومان افزایش به ۱۶۲۰ تومان رسید. نوسانات روزانه بهای ارز در ایران معمولاَ رقمی یک رقمی است و معمولاَ یک تا ده تومان را شامل می‌شود.

خبرگزاری کار هشدار می‌دهد که به نظر می‌رسد روند اخیر تا مرز انفجار ادامه یابد.

دلیل افزایش ناگهانی و شدید نرخ ارزهای خارجی چیست؟ خبرگزاری کار بانک مرکزی را مقصر می‌داند و می‌نویسد که به عقیده کارشناسان، عدم تزریق ارز از سوی بانک مرکزی، سبب این نوسانات شده است.

اما کارشناسان تحریم اقتصادی و بی‌انگیزه شدن سرمایه گذاران از ورود به بازارهای موازی را نیز موثر می‌دانند.

نقش اعتصاب طلافروشان

روزنامه جهان صنعت، نوسانات بهای ارز خارجی را با اعتصاب بازارهای طلافروشان ایران مرتبط می‌داند و می‌نویسد:«نابسامانی‌های بازار طلا، در اعتراض به اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده، به جائی رسیده که نه تنها نرخی برای خرید و فروش سکه در بازار وجود ندارد، بلکه صرافی‌ها و سکه فروش‌ها، سکه‌ای برای فروش ندارند و از سوی دیگر قیمت دلار را به شدت افزایش داده‌اند.»

جهان صنعت ادامه می‌دهد:«گویا نمی‌توان برای ثبات بازار ارز کاری کرد. زیرا تا این لحظه بانک مرکزی اقدامی انجام نداده است.»

خیابان استانبول در تهران، به دلیل استقرار بیشتر صرافی‌ها، به "قلب بازار ارز" معروف شده است. درباره وضعیت صرافی‌ها، جهان صنعت می‌نویسد:«خرید و فروش ارز در این مرکز متوقف شده است و صرافی‌ها نگران ادامه این وضعیت هستند.»

تاثیر ورق‌پاره شورای امنیت

صرافان خیابان استانبول، بخشی از افزایش تصاعدی نرخ ارزها را، ناشی از نوسانات بازار جهانی می‌دانند، اما آن‌ها تاکید می‌کنند که دست کم ۳۰ درصد نوسانات داخلی، ربطی به بازارهای جهانی ندارد و به اعتصاب بازارهای طلافروشان و همچنین اختلال در نقل و انتقال ارز از دوبی به ایران بر می‌گردد. به گفته صرافان، تاکنون اغلب حواله‌های ارزی از طریق دوبی انجام می‌شده و به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، این کار اکنون به دشواری انجام می‌گیرد. همین موضوع باعث کاهش ارزهای خارجی در بازار ایران شده است.

دوبی، در اجرای قطعنامه شماره ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد، تنگناهائی را علیه بانک‌های ایرانی اعمال کرده و دامنه‌آن را همواره گسترش می‌دهد. صرافان می‌گویند نخستین اثر شرکت دوبی در تحریم‌های بانکی، کاهش حجم انواع ارز خارجی به ویژه پول رایج این کشور ( درهم) در بازار ایران است. محمود احمدی‌نژاد بارها گفته است که قطعنامه‌های شورای امنیت ورق‌پاره ای‌بیش نیستند.

ارزهای کمیاب و نایاب

گزارش نشریات اقتصادی ایران حاکی از آن است که در حال حاضر حجم دلار و یورو در بازار ایران ۵۰ درصد نسبت به ماه‌های گذشته کاهش یافته و ارزهای متفرقه‌ای مانند دلار استرالیا و کانادا و فرانک سویس، که متقاضیان کمتری دارد، بسیار کمیاب است. از سوی دیگر، قیمت فروش سکه بهار آزادی تا ظهر چهارشنبه به ۳۷۰ هزار تومان رسیده است.

یکی از نتایج افزایش شدید نرخ طلا و ارزهای خارجی، رکود شدید کار صرافان است. زیرا متقاضیان ارز، از خرید ارزهای خارجی خودداری می‌کنند. آنان امیدوارند که بانک مرکزی، با تزریق ارزهای خارجی به بازار، قیمت‌ها را بکشند. اما به نظر کارشناسان، سکوت بانک مرکزی، نشان می‌دهد که این نهاد هم، به دلیل کاهش منابع درآمد ارزی، ناتوان مانده است.

محمود بهمنی مدیرکل بانک مرکزی به تازگی اعلام کرده بود که این بانک در تعیین نرخ ارز دخالت زیادی ندارد و بازار آن را تعیین می‌کند. به گفته بهمنی، بانک مرکزی تنها وظیفه هدایت بازار ارز را به عهده دارد. اما در این زمینه نیز کاری نکرده است.

جواد طالعی

تحریریه: فرید وحیدی