بودجه ۹۳؛ افزایش وابستگی به درآمدهای نفتی
۱۳۹۲ آذر ۱۸, دوشنبه
روز یک‌شنبه (۱۷ آذر ۹۲/ ۸ دسامبر) حسن روحانی لایحه بودجه کل کشور در سال ۱۳۹۳ را به عنوان اولین بودجه دولت یازدهم به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا روحانی در نخستین نطق بودجه خود در صحن علنی مجلس اشتغال را مهمترین مسأله آینده اقتصاد و رکود تورمی را مهمترین مسأله فعلی اقتصاد ایران عنوان کرد.
محمد باقر نوبخت، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور روز دوشنبه، ۱۸ آذر در جمع خبرنگاران حاضر شد و به تشریح ابعاد مختلف لایحه بودجه ۹۳ پرداخت. شماری از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز به جنبه‌های مختلف این لایحه پرداخته‌اند.
پیش‌بینی نفت ۱۰۳ دلاری
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس، رجب رحمانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه ضمن انتقاد از تشدید وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی احتمال می‌دهد قیمت پیش‌بینی شده ۱۰۳ دلار برای هر بشکه نفت نیز قابل دستیابی نباشد. بهای نفت اکنون اندکی کمتر از ۱۰۰ دلار است.
محمدباقر نوبخت می‌گوید: «میزان درآمدهای پیش‌بینی شده در حوزه واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رشد ۶/ ۱۳درصدی داشته است. این دارایی‌های سرمایه‌ای که بخش عمده آن را نفت تشکیل می‌دهد درآمدی در حدود ۷۹ هزار میلیارد تومان در سال ۹۳ را به خود اختصاص داده است.»
نوبخت می‌افزاید، ایران با وجود تحریم‌ها همچنان برای فروش نفت با مشکلات زیادی روبروست اما با لغو تحریم‌ها در مورد پتروشیمی امکان افزایش درآمد در این حوزه فراهم شده است.
معاون رئیس جمهور همچنین گفت: «برخی نسبت به افزایش سهم نفت [در بودجه ۹۳] انتقاد دارند اما این مسئله از آنجایی نشات می گیرد که ضمن کاهش میزان واگذاری‌ها با لغو بخشی از تحریم‌ها فروش و درآمد نفتی بیشتر شده و از سوی دیگر درآمد قابل ملاحظه از بخش پتروشیمی برای دولت ایجاد خواهد شد.»
درآمدهای مالیاتی و گمرکی در ابهام
در مورد دیگر درآمدهای پیش‌بینی شده در سال آینده نیز تردیدهایی وجود دارد. هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه اعتقاد دارد هیچ بخش از درآمدهای پیش‌بینی شده در بودجه سال جاری محقق نمی‌شود و احتمال می‌رود این وضعیت در سال آینده نیز تکرار شود.
در بودجه سال ۹۳ درآمد حاصل از مالیات و حقوق گمرکی ۶۶ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است. قوامی به سایت مجلس گفت، با توجه به رکود تورمی حاکم بر اقتصاد کشور تحقق چنین درآمدی واقع‌بینانه نیست.
کل درآمدهای مالیاتی و گمرکی دولت در سال ۹۱، ۴۵ هزار میلیارد تومان بوده است و این میزان برای سال جاری ۵۵ هزار میلیارد پیش‌بینی شده است.
به گفته‌ی قوامی پیش‌بینی می‌شود امسال ۴ هزار میلیارد تومان از ۱۱ هزار میلیاردی که انتظار می‌رود از عوارض گمرکی نصیب دولت شود محقق نشود. رئیس کل گمرک ایران هفته پیش وضعیت گمرک را فاجعه‌بار خوانده بود.
نوبخت در تشریح این بخش از لایحه بودجه خاطر نشان کرد که سازمان امور مالیاتی هنوز به بسیاری از منابعی که باید از آنها مالیات دریافت کند دسترسی ندارد. او می‌گوید دولت با الگو گرفتن از سیستم مالیاتی کشورهایی مانند فرانسه قصد دارد به این سازمان برای افزایش درآمد یاری رساند.
افزایش شدید بودجه نهادهای نظامی
مطابق گزارش‌های دولت، بودجه عمومی سال ۹۳ نسبت به امسال ۳ / ۷ درصد کاهش داشته اما بودجه شرکت‌ها و دستگاه‌های دولتی نزدیک به ۱۰ درصد افزایش داشته‌اند.
خبرگزاری مهر در گزارشی که دوشنبه، ۱۸ آذر منتشر شد فهرستی از نهادها و دستگاه‌هایی که بودجه آنها افزایش چشمگیری داشته ارائه کرده است.
بنابر این گزارش بودجه نهادهایی از جمله ارتش، سپاه، نیروی انتظامی، مجلس، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، صدا و سیما، و وزارت خارجه به طور متوسط ۳۰ درصد بیشتر از بودجه سال جاری پیش‌بینی شده است.
خبرگزاری مهر نوشت: «سه نهاد نظامی یعنی ارتش، سپاه و نیروی انتظامی بیشترین افزایش میزان بودجه را در بین نهادهای ذکر شده به خود اختصاص داده‌اند.»
بودجه‌ای که دولت روحانی برای مجلس در سال ۹۳ پیشنهاد کرده یک و نیم برابر بودجه‌ای است که دولت دهم برای سال ۹۲ پیشنهاد کرده بود. مجلس در بررسی لایحه بودجه ۹۲ رقم پیشنهادی دولت دهم را دوبرابر کرد.
کسری بودجه، میراث دولت قبلی
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور روز دوشنبه، ۱۸ آذر به خبرنگاران گفت: «ما در بودجه سال آینده به هیچ عنوان کسری نداریم و لایحه را بدون کسری به مجلس تقدیم کردیم و هیچ نکته مبهم و پنهانی در آن وجود ندارد.»
هادی قوامی برخلاف این ادعا به پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس می‌گوید، کسری‌های پنهان و آشکار بودجه ۹۳ دولت را از رسیدن به اهدافش بازمی‌دارد.
به نظر می‌رسد اگر تمام درآمدهای مورد انتظار دولت نیز در سال ۹۳ محقق شود دست‌کم کسری بودجه امسال به سال آینده منتقل خواهد شد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت، بودجه ۹۲علی‌رغم اصلاحیه با ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان کسری مواجه است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در یکی از تازه‌ترین گزارش‌های خود اعلام کرد که دو دولت محمود احمدی‌نژاد در مجموع ۱۸۳ هزار میلیارد تومان بدهی برای دولت روحانی بر جا گذاشته است.
حسن هاشمی وزیر بهداشت یک‌شنبه شب، ۱۷ آذر در یک گفتگوی تلویزیونی به نمونه‌ای از این کسری بودجه اشاره کرد و گفت این وزارتخانه در سال جاری با ۳۵۰۰ میلیارد تومان کمبود منابع روبروست.