بیم و امید اصلاح‌طلبان از ترکیب کابینه جدید روحانی
۱۳۹۶ تیر ۲۳, جمعه
بحث و گمانه‌زنی در باره ترکیب دولت جدید حسن روحانی همچنان داغ است و جناح‌ها و طیف‌های مختلف به بیان انتظارات خود از کابینه جدید می‌پردازند.
مراسم تحلیف حسن روحانی قرار است یک ماه دیگر، یعنی در روز ۱۴ مرداد انجام شود. حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهوری قبلا به خبرگزاری ایرنا گفته است که «روحانی تلاش دارد در روز برگزاری مراسم تحلیف، فهرست وزرا و برنامه دولت را به مجلس بدهد تا مجلس هر چه زودتر نسبت به بررسی وزرای پیشنهادی اقدام کند و دولت جدید در اسرع وقت شکل بگیرد.»
بحث‌های جاری بر سر ضرورت متفاوت‌بودن ترکیب کابینه آینده تا حدود زیادی به ضعف‌ها، ناکارایی‌ها، کهولت، فقدان حضور زنان و نمایندگان اقلیت در دولت و عدم انسجام کابینه کنونی برمی‌گردد. به خصوص اصلاح‌طلبانی که در فراکسیون امید مجلس یا شورای عالی مشورتی اصلاح‌طلبان گرد آمده‌اند به بیان ملاحظات و ضرورت‌ها در تعیین ترکیب کابینه جدید مشغولند.
بیشتر بخوانید: وعده روحانی برای "جذب جوانان" و "بهره‌گیری از توان زنان"
محمود صادقی، عضو سرشناس فراکسیون امید بر عدم انسجام در کابینه کنونی انگشت گذاشته و ضرورت تغییر دو سوم کابینه را مطرح کرده است. یک نظر سنجی در فراکسیون امید نیز این نتیجه را به دست داده است که ۵۰ درصد کابینه باید تغییر کند. به نظر می‌رسد تنها وزرایی که برای بقای در کابینه از حمایت اصلاح‌طلبان برخوردارند، وزرای خارجه، بهداشت، نفت و ارتباطات باشند.
جدل بر سر اظهارات محمدرضا عارف
محمدرضا عارف، رئیس شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، انتظارات این نیرو از روحانی برای تغییر در کابینه را سهم‌خواهی ندانسته ولی با تاکید بر این که "پیروزی روحانی در انتخابات اردیبهشت مدیون اصلاح‌طلبان است"، خواهان آن شده که او در "آستانه تشکیل دولت دوازدهم همراهی و هماهنگی با فراکسیون امید" داشته باشد و "با شورای عالی اصلاح‌طلبان مشورت کند."
بیشتر بخوانید: حمایت اصلاح‌طلبان از روحانی، افزایش تشتت میان اصولگرایان
یک نماینده اصولگرا و نیز مشاور حسن روحانی به این اظهارات عارف واکنش منفی نشان داده‌اند. غلامعلی جعفرزاده، نماینده رشت در مجلس که به جناح اصولگرای همسو با علی لاریجانی نزدیک است، پیروزی روحانی در انتخابات اخیر را ثمره فعالیت‌ها و سخنرانی‌های خود او دانسته و مدیون‌بودن او به اصلاح‌طلبان را اهانت به رئیس‌جمهور تلقی کرده است. حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی نیز توئیت عارف با مضمونی مشابه را سهم‌خواهی زیرپوستی خوانده و عارف را تلویحا متهم کرده است که به اسم یک جریان برای خود سهم‌خواهی می‌کند.
لزوم تغییر در حوزه سیاست و اقتصاد
بیشترین تاکیدهای اصلاح‌طلبان بر لزوم تغییر در کابینه، به حوزه‌های اقتصاد و سیاست برمی‌گردد. عبدالله ناصری عضو شورای عالی مشورتی اصلاح‌طلبان در همین رابطه به ایرنا گفته است: «با توجه به گشایش‌هایی که در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی در حال شکل‌گیری است، روحانی باید تغییراتی را در بخش اقتصادی دولت ایجاد کند. درمجموع بخش اقتصادی دولت باید سامانی دیگر پیدا کند، زیرا دولت باید در این چهار سال، کارهای اقتصادی بزرگی انجام و رکود را پایان دهد. نقطه ثقل دیگر کابینه دوازدهم بخش سیاسی آن است».
ناصری صراحتا از ضرورت کناررفتن وزیر کشور صحبت کرده و با اشاره عدم هماهنگی بسیاری از استانداران و فرمانداران با دولت، بر خالی بودن معاونت سیاسی این وزارتخانه نیز تاکید کرده که در یک سال گذشته "دغدغه‌ای در وزیر کشور ایجاد نکرده است." او اشکال دیگر این وزیر را به انتخابات ریاست جمهوری اخیر مربوط می‌داند: «٢٩ اردیبهشت میزان کفایت اجرایی شخص آقای وزیر کشور را نشان داد. معتقدم حدود دو تا سه میلیون رأی روحانی به‌خاطر این بی‌تدبیری وزارت کشور به‌عنوان مجری برگزاری انتخابات کاهش پیدا کرد.»
بیشتر بخوانید: چند میلیون رأی اخذ نشده و افزایش انتقادها به وزارت کشور
به گفته ناصری، علاوه بر وزارت کشور در حوزه کارکرد سیاسی، بخش امنیتی دولت یعنی وزارت اطلاعات و دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی نیز باید برای تغییر مدنظر قرار گیرند.
اصولگرایان هم خواست‌های خود را دارند
در حالی که دغدغه‌های طیف‌های غیراصولگرا در مورد وزیران اقتصادی، عمدتا به ناکارایی آنها به بهبود وضعیت اقتصادی کشور در دوران پسابرجام و ضعف در تعامل با اقتصاد جهان برمی‌گردد، بخش‌هایی از اصولگرایان از منظر تحقق‌نیافتن "اقتصاد مقاومتی" مورد نظر آیت‌الله خامنه‌ای خواهان تغییر در بخش اقتصادی کابینه هستند.
حمیدرضا ترقی، چهره شاخص حزب موتلفه در همین رابطه گفته است: «آنچه که ما از تجزیه و تحلیل مقام معظم رهبری نسبت به عملکرد کابینه دریافتیم آن است که وزارت‌خانه‌های بخش اقتصادی و فرهنگی کشور درحل مشکلات مردم ناتوانند.» امامان جمعه سراسر کشور نیز که از شورای سیاستگذاری نماز جمعه به مدیریت اصولگرایان خط می‌گیرند نیز در خطبه‌های روز ۲۳ تیر یک صدا خواهان تعیین کابینه‌ای در راستای تحقق "اقتصاد مقاومتی" شدند.
در زمینه حضور احتمالی زنان در کابینه جدید هم شایعه‌ها و گمانه‌زنی‌ها بسیار است. گرچه روزنامه شرق از احتمال حضور فاطمه طباطبایی، همسر احمد خمینی و مادر سیدحسن خمینی در کابینه آینده خبر داده است، شهیندخت مولاوردی، مشاور حسن روحانی در امور زنان که نقشی محوری در ارائه نام‌های زنان شایسته وزارت به روحانی داشته، می‌گوید که در این زمینه چیزی قطعی نیست: «هنوز کلیت ترکیب کابینه قطعی نشده است و رایزنی‌ها در این باره ادامه داردتقریبا این رایزنی‌ها در حال رسیدن به مراحل نهایی است و بی‌تردید تصمیم‌گیرنده نهایی در این باره نیز شخص رییس‌جمهور خواهد بود.»
این در حالی است که نارضایتی اصلاح‌طلبان از فعل و انفعالات مربوط به تعیین ترکیب کابینه وضوح بیشتری یافته است. تازه‌ترین اظهارنظر در این زمینه را طیبه سیاوشی، نایب رئیس فراکسیون زنان مجلس و عضو فراکسیون امید عنوان کرده است. او در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفته است: «متاسفانه تا کنون ایده‌ها و خواست اصلاح‌طبان و فراکسیون امید در چینش کابینه درنظر گرفته نشده است و منتظر هستیم با مذاکرات و تعاملی که قرار است توسط کمیته‌ای که به این منظور تشکیل شد، انجام می‌شود به نتیجه مطلوب برسیم.»