تاکید عنان بر ضرورت اتحاد بین‌المللی برای حل بحران سوریه
۱۳۹۱ تیر ۱۰, شنبه
کوفی عنان، نماینده سازمان ملل برای حل‌وفصل بحران خشونت‌بار سوریه، در نشست اضطراری روز شنبه (۱۰ تیر، ۳۰ ژوئن) قدرت‌های برتر جهان در ژنو برای بررسی وضعیت این کشور، نسبت به خطرات هولناک گسترش درگیری‌ها در سوریه هشدار داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آقای عنان گفت دامنه بحران سیاسی سوریه ممکن است حتی از خاورمیانه هم فراتر برود «مگر این‌که قدرت‌های جهان بر سر طرحی مشخص برای تحقق صلح و تشکیل دولت اتحاد ملی به توافق برسند.»
مقام‌های آمریکایی اعلام کرده‌اند که نشست ژنو احتمالا در تحقق این هدف ناکام خواهد ماند. کوفی عنان تاکید کرد که اگر چنین اتحادی محقق نشود، همه کشورها فرصت تامین منافع مشترک را از دست خواهند داد و آنچه بعداز این پیش خواهد آمد به نفع هیچ‌یک از آنها نخواهد بود: «در چنین فضایی طبیعتا برنده‌ای وجود نخواهد داشت.»
وزرای خارجه پنج عضو دائم شورای امنیت (روسیه، چین، آمریکا، بریتانیا و فرانسه) در کنار نمایندگانی از ترکیه، کویت، قطر و نیز بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل، کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نبیل العربی، دبیرکل اتحادیه عرب در این نشست حضور یافته‌اند. ایران، از مهم‌ترین دوستان سوریه و عربستان سعودی، از مهم‌ترین مخالفان اسد و حامی اصلی مخالفان سوری، از غایبان بزرگ این نشست‌اند. از دولت سوریه و مخالفان سوری نیز نماینده‌ای در این نشست حضور ندارد.
تاکید بر ضرورت کناره‌گیری بشار اسد
ایالات متحده و هم‌پیمانان اروپایی و عرب آن به تاکید می‌گویند بشار اسد با سرکوب و کشتار گسترده مخالفان، نمی‌تواند نقشی در گذار سیاسی سوریه داشته باشد، اما روسیه، مهم‌ترین حامی و هم‌پیمان بشار اسد با این نظر مخالف است و تاکید بر ترک مسند قدرت از سوی بشار اسد را «دخالت در امور داخلی سوریه» می‌خواند.
بیشتر بخوانید: ادامه اختلافات آمریکا و روسیه پیرامون حل بحران سوریه
ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز پس از ورود به ژنو برای شرکت در نشست روز شنبه اعلام کرد که «ما همواره گفته‌ایم که یک سوریه باثبات، و یک گذار سیاسی مطمئن، مستلزم این است که بشار اسد از قدرت کناره‌گیری کند. این بخشی از توافق بر سر فرآیند گذار در سوریه است.»
کوفی عنان که پیش‌تر طرح پیشنهادی‌اش برای آتش‌بس در سوریه به بن‌بست رسید، حالا از ضرورت اجماع بر سر «تشکیل دولت اتحاد ملی و حذف چهره‌های جنجال‌برانگیز از رهبری سوریه» سخن می‌گوید. به عبارت دیگر، او به تلویح بار دیگر خواستار کناره‌گیری بشار اسد از قدرت شده است.
کوفی عنان در آغاز مذاکرات بین‌المللی در ژنو گفت «ما اینجا هستیم تا بر سر راهکارها و اصولی به توافق برسیم که امکان گذار سیاسی در سوریه را فراهم کند و پاسخگوی نیازها و مطالبات مردم سوریه باشد.»
سایه تردیدها بر سر نشست ژنو
یکی از مقام‌های آمریکایی در گفت‌‌وگو با خبرگزاری رویترز گفته «مذاکرات در ژنو همچنان پرچالش‌اند. ما نیازمند طرحی هستیم که منسجم و معتبر باشد و به همین خاطر احتمال این‌که نتیجه مشخصی حاصل نشود، وجود دارد.»
این مذاکرات در شرایطی در کنار دریاچه ژنو انجام می‌شود که مناطق تحت کنترل مخالفان در دیرالزور، حمص و ادلیب و حومه دمشق مچنان زیر آتشبار سنگین ارتش سوریه قرار دارد. اوضاع در مناطق مرزی سوریه با ترکیه نیز پرتنش است.
بیشتر بخوانید: بمباران گسترده حلب و دمشق در آستانه نشست ژنو
با این همه، کوفی عنان پیش‌نویس طرحی را ارائه کرده که جزئیات تشکیل دولت اتحاد ملی و فراهم کردن فضایی آرام برای گذار سیاسی در آن تشریح شده است. در این طرح تاکید شده که نمایندگانی از دولت و مخالفان یا دیگر گروه‌های سوری می‌توانند در تحقق آن مشارکت کنند، اما حضور چهره‌هایی که مانعی بر سر راه تشکیل دولت اتحاد ملی‌اند، امکان‌پذیر نیست. این تلویحا به معنی ضرورت کناره‌گیری بشار اسد است. روسیه می‌گوید این پیش‌شرط «تحمیل راه‌حل به مردم سوریه است.»
خیزش مردم سوریه، از تظاهرات صلح‌آمیز و خشونت‌پرهیز در ماه مارس سال ۲۰۱۱ آغاز شد و حالا پس از قربانی شدن بیش از ۱۶ هزار نفر از شهروندان این کشور، به نقطه‌ای رسیده که برخی از تحلیلگران از احتمال تحقق جنگ داخلی گسترده در سوریه خبر می‌دهند.