ترس از ترور و مخالفت کنگره با طرح اوباما

از ۹۶ سناتور حاضر در رای‌گیری، ۹۰ نفر طرح انتقال زندانیان گوانتانامو به جاهای دیگر و همچنین تقاضای دولت برای تامین ۸۰ میلیون دلار بودجه بستن اردوگاه گوانتانامو را رد کردند. از ۱۰۰ سناتور آمریکایی، ۵۶ تن دموکرات، ۴۱ تن جمهوری‌خواه و سه نفر مستقل هستند. به این ترتیب، حتی سناتورهای هم‌حزبی اوباما نیز به طرح دولت او برای انتقال زندانیان و بستن ارودگاه گوانتانامو رای مخالف دادند.

طرح انتقال زندانیان و بستن گوانتانامو، پیش از این در مجلس نمایندگان نیز با تردید روبرو شده بود. رابرت مالر، رئیس پلیس فدرال ایالات متحده آمریکا، در یکی از نشست‌های کمیسیون قضایی مجلس نمایندگان اعلام کرده بود که زندانیان گوانتانامو در صورت آزاد شدن می‌توانند دست به اقدامات تروریستی در آمریکا بزنند».

عقب‌نشینی‌های رئیس‌جمهور

در حال حاضر ۲۴۰ مظنون به شرکت در عملیات تروریستی در گوانتانامو به سر می‌برند. باراک اوباما در آغاز دوران ریاست‌جمهوری خود اعلام کرد که قصد دارد تا ماه ژانویه سال ۲۰۱۰ میلادی زندان گوانتانامو را ببندد. رئیس‌جمهور همان هنگام وعده داد که زندانیان در دادگاه‌های عادی محاکمه خواهند شد، اما در اوایل ماه مه امسال این حرف را پس گرفت و به ادامه محاکمات در دادگاه نظامی نظر داد. باراک اوباما در عین حال گفت که زندانیان در این محاکمات حق استفاده از وکلای نظامی را خواهند داشت. هنگام اعلام این تصمیم، روزنامه‌های آمریکایی نوشتند که اوباما تسلیم فشار نظامیان بلندمرتبه و سازمان سیا شده است.

ظاهرا آنچه کنگره آمریکا را به مخالفت با طرح‌های دولت اوباما واداشته، نامشخص بودن جزئیات این طرح‌ها است. رهبران حزب دموکرات در کنگره اعلام کرده‌اند، درصورتی حاضر به تامین بودجه ۸۰ میلیون دلاری بستن زندان گوانتانامو خواهند شد که دولت جزئیات مربوط با نحوه انتقال زندانیان را مشخص کند. تاکنون چند کشور اروپایی، از جمله فرانسه و آلمان آمادگی خود را برای پذیرش گروهی از زندانیان اعلام کرده‌اند. اما پیش شرط آنان این است که پذیرفته‌شدگان خطری برای امنیت کشورهای میزبان نداشته باشند.

بازگشت به شبکه‌های تروریستی؟

مقام‌های آمریکائی نگران آن هستند که زندانیان گوانتانامو پس از آزادی، در صورت ماندن در خاک آمریکا، امنیت این کشور را به خطر بیاندازند. اشپیگل آنلاین به نقل از یک گزارش هنوز منتشر نشده‌ی وزارت دفاع آمریکا نوشت که بسیاری از زندانیان آزاد شده گوانتانامو دوباره به شبکه‌های تروریستی پیوسته‌اند و یا در عرصه شبه‌نظامی فعال شده‌اند. از ۵۳۴ زندانی گوانتانامو تاکنون ۲۹۴ تن آزاد شده‌اند.

پنتاگون در گزارش خود به این نکته اشاره کرده است که ۷۴ نفر از زندانیان گوانتانامو، که پس از آزادی به زادگاه خود یا کشورهای جهان سوم بازگشته‌اند، دوباره روی به عملیات تروریستی آورده‌اند. این رقم ۱۴ درصد مجموع زندانیان را تشکیل می‌دهد.

اما از آنجا که ارقام منتشرشده در گزارش پنتاگون غیرقابل کنترل است، اغلب نهادهای مدافع حقوق بشر در مورد آن تردید دارند. به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، پنتاگون از ترس عصبی کردن دولت اوباما، تاکنون از انتشار رسمی گزارش خودداری کرده است. این روزنامه به نقل از یک مقام پنتاگون نوشت: «اگر گزارش را منتشر نکنیم، گفته خواهد شد که این یک تصمیم سیاسی برای پشتیبانی از رئیس‌جمهور اوباما است. اگر آن را منتشر کنیم، خواهند گفت اوباما را مدفون کرده‌ایم».

ترس ترور، واقعی یا مجازی؟

به گفته رابرت گیبس، سخنگوی کاخ سفید، باراک اوباما به رغم مخالفت کنگره، همچنان مصمم به بستن گوانتانامو است. رئیس‌جمهور قرار است روز پنجشنبه ۲۱ مه (به وقت محلی) جزئیات برنامه خود را برای انتقال زندانیان گوانتانامو اعلام کند. اما روز چهارشنبه (۲۰ مه) چهار مظنون به شرکت در عملیات تروریستی در نیویورک دستگیر شدند. این امر ممکن است بر تصمیم رئیس جمهور اثر منفی بگذارد. "اف بی‌ای" مدعی است که این ۴ نفر را از یک سال پیش تحت نظر داشته است. به گزارش پلیس فدرال، متهمان قصد داشته‌اند در کنیسه یهودیان یک محله نیویورک بمب‌گذاری کنند و موشک زمین به هوای اشتینگر به هواپیماهای پایگاه "نیوبورگ" نیویورک شلیک کنند. اف بی آی مدعی است که آنها برای دسترسی به سلاح‌های مورد نیاز خود، همکاری یک مامور پلیس فدرال را جلب کرده بوده‌اند.

همزمانی انتشار گزارش پنتاگون و دستگیری ۴ متهم با اعلام تصمیم باراک اوباما برای روشن ساختن جزئیات طرح انتقال زندانیان گوانتانامو، سبب شده است که نهادهای مدافع حقوق بشر نسبت به درستی خبرهای هراس‌انگیز تردید نشان دهند. این همزمانی‌ها دوران پس از یازده سپتامبر را تداعی می‌کند. در آن دوران، مخالفان بوش معتقد بودند که دولت وی برای توجیه برنامه "نبرد با تروریسم" خود و نیز محدود کردن حقوق شهروندی آمریکایی‌ها، هر بار خبر تازه‌ای را درباره خطر عملیات تروریستی منتشر می‌کند.

نویسنده: جواد طالعی

تحریریه: بهنام باوندپور