تلفات سوانح رانندگی، در ایران ۸ و نیم برابر آلمان
۱۳۹۲ دی ۲۰, جمعه
خیلی از مردم هنگامی که روی صندلی هواپیما می‌نشینند و کمربند خود را می‌بندند، ته دلشان احساسی را دارند که به آن‌ها نهیب می‌زند: نکند هواپیما سقوط کند؟ آیا دوباره پا روی زمین سفت می‌گذارم؟ همین آدم‌ها زمانی که هواپیما به سلامت روی زمین می‌نشیند و از فرودگاه بیرون می‌آیند، سوار اتوبوس یا تاکسی میشوند، اما با این تفاوت که این بار از ایمن بودن اطمینان خاطر دارند.
این اطمینان در حالی است که بنا بر آمار احتمال کشته شدن در سانحه رانندگی بسیار بیشتر از احتمال مرگ در پی سقوط هواپیماست. به زبان دیگر خطری که در جاده‌ها، خیابان‌ها و بزرگراه‌ها کمین کرده، بیش از آسمان‌هاست.
این که تا چه اندازه حمل و نقل زمینی کشنده باشد، بسیار بستگی به کشوری دارد که مسافر در آن فرود آمده و پا بر خاکش گذاشته است. در آلمان میزان تلفات سوانح رانندگی در سال ۲۰۱۳ در مقایسه با سال پیش از آن، ۱۰ درصد کاهش داشته است.
کارشناسان اداره آمار این کشور بر اساس اطلاعاتی که از ماه ژانویه تا سپتامبر سال گذشته به دست آمده، تخمین زده‌اند که در سال ۲۰۱۳ کمتر از ۳۳۰۰ نفر جان خود را در سوانح رانندگی از دست داده‌اند.
چشم بستن به روی آموزش و ایمنی
تلفات رانندگی در آلمان و دیگر کشورهای پیشرفته صنعتی از ده سال پیش رو به کاهش نهاده است، در حالی است که برخی نقاط دیگر دنیا که عمدتا کشورهای در حال توسعه را شامل میشوند، شاهد روند معکوس بوده‌اند.
اتین کروگ، مسئول پیش‌گیری از حوادث جاده‌ای سازمان جهانی بهداشت، به دویچه‌وله می‌گوید: «در حالی‌که شمار کشته‌شدگان سوانح رانندگی در حدود نیمی از کشورهای جهان رشد منفی دارد، در نیمه دیگر که کشورهای در حال توسعه هستند، رو به افزایش است.»
به گفته وی سرمایه‌گذاری عظیم در زمینه ایمن‌سازی خیابان‌ها و جاده‌ها، آموزش دقیق و اصولی به همراه بهبود ایمنی خودروهای جدید دست به دست هم داده‌اند تا انسان‌های کمتری در کشورهای پیشرفته جان خود را در جاده‌ها و خیابان‌ها از دست بدهند.
آقای کروگ در مقابل اضافه می‌کند که آمار کشته‌شدگان سوانح رانندگی بیشتر در کشورهایی بالا رفته که از نظر اقتصادی رشدی سریع دارند. در این کشورها سرعت ساخت بزرگراه‌ها و جاده‌ها بالا رفته، واردات خودرو افزایش یافته و به این ترتیب بیشتر مردم برای نخستین بار قادر به چشیدن طعم داشتن خودروی شخصی شده‌اند.
اما همزمان جای آنچه که میان این تغییرات گسترده خالی مانده و به آن بها داده نشده، تکمیل و مدرن‌سازی زیرساخت‌های ایمنی حیاتی و مورد نیاز است.
الکل، سرعت غیرمجاز، نسبتن کمربند
بستن کمربند ایمنی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به چشم حرکتی "غیرضروری" پنداشته می‌شود و کمتر کسی به اهمیت آن در نجات جان به هنگام وقوع حادثه واقف است. طفره رفتن از بستن کمربند ایمنی بعضا جریمه به همراه دارد، اما جریمه هم نتوانسته مردم را ترغیب به اجرای قانون کند.
عدم استفاده از کلاه ایمنی از سوی موتور سواران نیز غالبا موجب وارد آمدن جراحات شدید یا مرگ آنان در پی حوادث رانندگی می‌شود.
راندن بیش از سرعت مجاز و رانندگی علیرغم مصرف الکل در کشورهای پیشرفته جرایمی سنگین به همراه دارد و گاه می‌تواند به از دست دادن گواهینامه نیز منجر شود، اما در کشورهای در حال توسعه به ندرت این دو مورد از سوی پلیس کنترل می‌شود و اگر هم راننده متخلف متوقف شود، احتمال آن‌که با پرداخت رشوه بتوان از دست پلیس خلاص شد، بالاست.
نتایج این بی‌توجهی‌ها در آمار بالای تلفات رانندگی خود را نشان می‌دهند. نکته تأسف‌بار در این میان این است که این کشته‌شدگان لزوما نه سرنشینان خودرو بلکه عابران پیاده یا دوچرخه‌سواران هستند.
پلیس راهنمایی و رانندگی تهران در سال ۹۱ از محروم کردن ۸۲۹ راننده حادثه‌ساز و پرخطر به دلیل مثبت بودن تست اعتیاد و الکل خبر داد. حدود دو سال پیش نیز پزشکی قانونی اعلام کرد که در ایران به طور متوسط روزانه ۶۶ نفر در حوادث رانندگی کشته میشوند.
بخوانید: افزایش حوادث رانندگی مرگبار در ایران
غیراستاندارد بودن جاده‌ها در ایران، سرعت غیرمجاز، انحراف به چپ یا تغییر مسیر ناگهانی و همچنین ایمنی پایین خودروها هر ساله جان حدود ۲۰هزار ایرانی را می‌‌ستاند. این تقریبا هشت و نیم برابر آلمان است، در حالی که جمعیت آلمان تنها حدود ده درصد بیش از ایران است.