تنبیه روسیه پیش از نشست سران اتحادیه اروپا

وزیران خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، روز جمعه (۵ سپتامبر)، دومین نشست خود را درباره‌ی بحران قفقاز برگزار می‌کنند. موضوع این نشست، چگونگی برخورد و سیاست آتی این اتحادیه در برابر روسیه، از جنبه‌های عملی است.

در نشست نخست که روز دوشنبه (۱ سپتامبر) در بروکسل برگزار شد، سران اتحادیه اروپا توافق کردند، تا زمانی که روسیه نیروهای خود را از خاک گرجستان بیرون نکشد و طرح پیشنهادی این اتحادیه در مورد آتش‌بس را به اجرا نگذارد، مذاکراه با این کشور بر سر امضای توافقنامه‌ی همکاری در حال تعلیق خواهد ماند.

پیش از آغاز دیدار سران اتحادیه‌ی اروپا در آوینون، فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه‌ی آلمان پیشنهاد کرد که تحقیقی بی‌طرفانه از بحران قفقاز صورت گیرد. اشتاین مایر در گفت‌وگویی که روز جمعه با روزنامه‌ی آلمانی (Hanoversche allgemeine Zeitung) انجام داده است، می‌گوید این وظیفه را می‌تواند سازمان ملل متحد یا سازمان‌ امنیت و همکاری اروپا برعهده گیرد. به اعتقاد اشتاین مایر دانستن این مطلب که کدام کشور، روسیه یا گرجستان، تا چه اندازه در وخامت بحران قفقاز سهیم بوده‌است، مهم است. وزیر امور خارجه‌ی آلمان در عین حال تأکید می‌کند که چه روسیه و چه گرجستان، هیچ‌کدام آمادگی خود را برای چنین تحقیقی اعلام نکرده‌اند.

در حالی‌که وزیران خارجه بریتانیا، لهستان و کشورهای بالتیک خواهان اقداماتی تند علیه روسیه هستند، آلمان، فرانسه و ایتالیا به این نکته اشاره می‌کنند که تنها از راه همکاری با روسیه است که می‌توان به منطقه قفقاز ثبات بخشید. وزیر خارجه‌ی آلمان هر چند که بر ادامه‌ی گفت‌وگو با روسیه تأکید می‌کند، ولی خواستار خروج نیروهای پاسدار صلح روسیه از آبخاز و اوستیای جنوبی نیز شده است. به اعتقاد او این نیروها باید جای خود را در درازمدت به نیروهای بین‌المللی پاسدار صلح بدهند که در تشکیل آن، اتحادیه اروپا نیز سهیم خواهد داشت.

"آمریکا روسیه را تنبیه می‌کند"

درست پیش از نشست سران اتحادیه‌ی اروپا، خبرگزاری فرانسه نوشت، جرج بوش، رئیس جمهور آمریکا قصد دارد روسیه را برای حمله به گرجستان تنبیه کند. بنا به این گزارش ایالات متحده می‌خواهد قرارداد همکاری خود با روسیه، بر سر استفاده‌ی غیر نظامی از انرژی اتمی را فسخ کند. این قرارداد در ماه مه سال جاری به امضای روسیه و آمریکا رسیده اما هنوز تصویب نشده است. خبرگزاری فرانسه می‌افزاید که بنا بر گزارش‌های رسیده از واشنگتن، این اتفاق می‌تواند در روزهای آینده بیفتد. این اقدم یک گام سمبلیک است و اثر ویژه‌ای به همراه ندارد. کنگره‌ی آمریکا حتی پیش از آغاز بحران قفقاز هم به این قرارداد با دیده‌ی بدگمانی می‌نگریست. علت این بدگمانی همکاری تگاتنگ ایران و روسیه در زمینه‌ی انرژی هسته‌ای است. بوش در هنگام عقد این قرارداد اما به تحولی در استفاده‌ی غیرنظامی از انرژی هسته‌ای، به عنوان راه گریزی در برابر افزایش بهای انرژی در جهان امید بسته بود.

مقابله‌ی روسیه با سیستم دفاع موشکی آمریکا

اما روسیه هم در برابر فشار بین‌المللی که به این کشور وارد می‌شود، بیکار ننشسته است. روسیه قصد دارد به عنوان واکنش به استقرار سیستم دفاع ضد موشکی آمریکا در اروپای شرقی، سلاح‌های با نشانه‌روی دقیق خود را در مرز لهستان مستقر کند. ویکتور زاوارسین (Viktor Sawarsin) قائم مقام وزارت دفاع روسیه، روز پنجشنبه (۴ سپتامبر) در مجلس این کشور به سیستم‌های نظامی جدید روسیه اشاره کرد و گفت که این سلاح‌ها در نزدیکی محل استقرار پدافندهای آمریکایی مستقر خواهند شد.

اواسط ماه اوت لهستان و آمریکا قراردادی امضا کردند که بر پایه‌ی آن ۱۰ راکت .. در لهستان مستقر خواهد شد. روسیه به سیستم دفاع ضد موشکی آمریکا در اروپای شرقی به چشم تهدید می‌نگرد. آمریکا ولی همچنان تأکید می‌کند که این سیستم ضد موشکی برای مهار موشک‌های دوربرد احتمالی از ایران و کره‌ی شمالی است.

در نشست آنیون، وزیران خارجه‌ی اتحادیه‌ی اروپا تلاش می‌کنند موضعی یکپارچه در برابر روسیه از خود نشان دهند. سفر نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه در روز دوشنبه آینده (۸ سپتامبر)، به روسیه و دیدار با دیمیتری مدودف، ادامه‌ی تلاش اتحادیه‌ی اروپا در فرونشاندن بحران قفقاز خواهد بود.

الف/ خبرگزاری فرانسه، خبرگزاری آلمان