جوانان خارجی آلمان و مشکل تابعیت دوگانه
۱۳۹۱ بهمن ۲۱, شنبه
ابرو اوزون (Ebru Uzun)، دختر ترک‌تبار مقیم آلمان در سالروز ۱۸ سالگی خود نامه‌ای دریافت کرد. در این نامه نوشته شده بود که او باید تا پیش از ۲۳ سالگی میان دو تابعیت خود، یعنی تابعیت ترکی و آلمانی یکی را انتخاب کند.
اوزون که دوم آوریل سال جاری ۲۳ ساله می‌شود به دویچه‌وله می‌گوید: «من نسبتا واقع‌بینم و انتخاب خود را کرده‌ام.»
وی ادامه می‌دهد: «من زیاد سفر می‌کنم و در حال حاضر در خارج از کشور درس می‌خوانم. با تابعیت ترکی ممکن است مشکلاتی برایم پیش بیاید.»
او که از پدر و مادری ترک به دنیا آمده در سال ۲۰۱۱ تصمیم گرفت، تابعیت آلمانی را انتخاب کند.
اوزون در حال حاضر در رشته عصب‌شناسی کالج دانشگاه لندن در مقطع فوق لیسانس مشغول تحصیل است. با این همه برای او آسان نیست که پاسپورت ترکی خود را پس بدهد.
این دختر ترک‌تبار می‌گوید: «از طرفی این که باید پس بدهم قسمتی از هویت من است و من نمی‌دانم چرا؟ برای دولت آلمان که ضرری ندارد اگر من تابعیت دیگری داشته باشم.»
هزاران جوان آلمانی دوتابعیتی
ابرو اوزون یکی از ۳۳۱۶ جوانی است که با دو گذرنامه در آلمان زندگی می‌کنند و باید امسال میان آنها یکی را انتخاب کنند.
این قانون برای کودکانی وضع شده که والدین آنها خارجی‌اند و از اول ژانویه سال ۱۹۹۰ به بعد در آلمان به دنیا آمده‌اند.
این افراد باید تا ۲۳ سالگی میان دو پاسپورت خود یکی را انتخاب کنند. اگر والدین متعلق به یکی از کشورهای اتحادیه اروپا یا سوئيس باشند در این صورت فرزندان مجاز خواهند بود، هر دو گذرنامه را حفظ کنند، البته اگر تا ۲۱ سالگی تقاضایی در این مورد ارائه کرده باشند.
اما اگر گذرنامه دوم به یکی از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا تعلق داشته باشد حق برخورداری از دو تابعیت سلب خواهد شد.
در این صورت فرد می‌تواند میان دو گزینه یکی را انتخاب کند. او یا باید تابعیت خارجی را انتخاب کرده و تابعیت آلمانی را پس بدهد، یا باید تابعیت آلمانی را نگه داشته و تقاضای سلب تابعیت از کشور والدین خود را بدهد.
مخالفت برخی نهادهای آلمان
افراد دوتابعیتی تا سالروز ۲۳ سالگی خود فرصت انتخاب خواهند داشت و در صورتی که مدارک لازم را به موقع به مسئولین اعطای تابعیت تحویل ندهند تابعیت آلمانی خود را از دست خواهند داد.
برخی از نهادهای مشورتی آلمان نظیر خدمات مهاجرت جوانان سازمان رفاه کارگران (AWO) قصد دارند جلوی چنین مواردی را بگیرند.
هربرت لوکن (Herbert Lücken)، رئیس این نهاد در برمن به دویچه‌وله می‌گوید: «مأموریت ما این است که به مردم بگوییم که اگر به موقع اقدام نکنند تابعیت آلمان را از دست خواهند داد.»
او می‌افزاید: «باید تأکید کنیم که اگر کاری نکنی، از پس‌فردا فقط ترک خواهی بود.»
چنین موردی در ماه ژانویه برای یکی از زنان ساکن ایالت هسن پیش آمد. او با وجود درخواست‌های مکرر مسئولان آلمانی به موقع از تابعیت ترکیه‌ای خود چشم‌پوشی نکرد و به گفته مسئولان شهر دارمشتات، در ۳ ژانویه ۲۰۱۳ تابعیت آلمانی خود را از دست داد.
اگر این زن بخواهد دوباره تابعیت آلمان را کسب کند باید مراحل پیچیده اداری را طی کند و شاید هم مجبور به شرکت در امتحان شود.
به دلیل بروز چنین مواردی است که بنیاد آلمانی "برتلس‌‌مان" با این مسئله به مخالفت برخاسته است.
اولریش کوبر (Ulrich Kober)، کارشناس مهاجرت این بنیاد می‌گوید، وقتی افراد به خاطر عدم آگاهی یا دیر عمل کردن تابعیت آلمانی خود را از دست میدهند از نظر امور مربوط به هم‌گرایی (انتگراسیون) این مورد را باید "فاجعه" نامید. وی می‌افزاید: «این هیچ پیام خوبی برای جامعه‌ای باز یا فرهنگی پذیرا محسوب نمی‌شود.»
سازمان رفاه کارگران آلمان از حق برخورداری نامحدود از تابعیت دوگانه حمایت می‌کند. هربرت لوکن از این سازمان می‌گوید: «من خطری در این مسئله نمی‌بینم که افراد دو تابعیت داشته باشند.»
مخالفان برخورداری از دو تابعیت در آلمان بیم آن دارند که دوتابعیتی بودن افراد مسائلی مانند انتقال مجرمان به کشور مبدأ را دشوار کند. برخی نیز مسائلی خصوصی مانند طلاق را پیش می‌کشند و می‌گویند، اگر فرد دو تابعیت داشته باشد، در چنین مواردی باید مطابق قوانین کدام کشور عمل کرد؟
احساس تعلق به آلمان
خدمات مهاجرت جوانان سازمان AWO در برمن آلمان در سال جاری تا کنون به ۱۰ جوان در مورد خروج از تابعیت خارجی خدمات مشاوره‌ای ارائه کرده است. امسال در ایالت برمن ۳۰ جوان مشمول قانون الزام انتخاب بین دو تابعیت شدند. لوکن می‌گوید، اکثر آنها می‌خواستند گذرنامه آلمانی خود را حفظ کنند. یکی از دلایل آنها این بود که در این صورت مجبور به گذراندن خدمت سربازی کشور مبدأ نخواهند شد.
دلیل مهم دیگر انتخاب تابعیت آلمانی این بود که داشتن تابعیت آلمان به آنها حس تعلق به این کشور را می‌دهد. آنها اینجا به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند و خاطرات وطن والدینشان تنها مربوط به دوران تعطیلات است.