خبرسازان سالی که گذشت به روایت تصویر

سال ۱۳۹۶ به تاریخ پیوست و ایرانیان سالی نو را آغاز کردند. این نظر قوت گرفته که در سال گذشته، سال برآمد نسل جدیدی از زنان ایرانی بوده است. این نسل از زنان جوان و قدرتمند گرچه "در کنار مردان" هستند ولی دیگر حاضر نیستند زیر "چتر" آنان قرار بگیرند.

محمد علی نجفی روز ۵ شهریور سال ۱۳۹۶ با دریافت حکم وزارت کشور به‌عنوان شهردار تهران آغاز به کار و روز ۲۳ اسفند از مقام خود استعفا کرد. بیماری، فشارهای سیاسی به بهانه برنامه رقص دختران نوجوان و گزارش تخلفات عجیب در تشکیلات شهرداری دوره قالیباف از دلایل استعفای او عنوان می‌شود. او درباره دلیل استعفایش گفت: "بهتر آن باشد که سرّ دلبران، گفته آید در حدیث دیگران" و افزود: "دیگران در این مورد می‌گویند".

سقوط هواپیمای ATR72 شرکت آسمان با شماره پرواز ۳۷۰۴ در ارتفاع ۴ هزار متری کوه دنا در صبح یکشنبه ۲۹ بهمن که منجر به کشته شدن همه مسافران و خدمه آن شد، بزرگترین سانحه هوایی در سال ۹۶ بود. سه روز طول کشید تا لاشه هواپیما پیدا شود. پس از گذشت هفته‌ها هنوز هم اجساد همه قربانیان به پایین منتقل نشده و کار شناسایی به پایان نرسیده است.

پس از محمد رضا رحیمی، معاون اول محمود احمدی نژاد رئیس جمهور پیشین، حمید بقایی معاون دیگر او نیز به تصرف غیرمجاز در اموال عمومی، اختلاس و تبانی در معاملات دولتی متهم و به ۱۵ سال حبس و ۴۳ میلیارد تومان جزای نقدی محکوم و روز ۲۳ اسفند دستگیر شد. روز شنبه ۲۶ اسفند نیز اسفندیار رحیم مشایی دوست و معاون احمدی نژاد بازداشت شد.

سال ۱۳۹۶ دراویش گنابادی بارها نسبت به وضعیت خود دست به اعتراض زدند. آخرین اعتراض آن‌ها به خشونت گرایید، چندین نفر کشته و زخمی و صدها نفر بازداشت شدند. محمد ثلاث که گفته می‌شود با اتوبوس به نیروهای انتظامی حمله کرده بود، به قصاص محکوم شد. دکتر نورعلی تابنده، قطب دراویش در پیامی دست‌نویس خواستار توقف فعالیت‌های هواداران خود شد.

دکتر کاووس سیدامامی عضو هيئت علمی دانشگاه امام صادق و مدیرعامل مؤسسه "حیات وحش میراث پارسیان" بود. به ادعای دادستان عمومی و انقلاب تهران او و چند نفر دیگر "در قالب اجرای پروژه‌های علمی و محیط زیستی نسبت به جمع‌آوری اطلاعات طبقه‌بندی کشور در حوزه‌های استراتژیک اقدام می‌کردند" که بازداشت شدند. روز ۱۹ بهمن سال ۹۶ جسد "خودکشی کرده" او را تحویل خانواده‌اش دادند.

سعید طوسی، قاری قرآن که در سال‌های گذشته از سوی شاگردانش به تجاوز جنسی متهم شده بود، حکم چهار سال زندان او توسط شعبه ۵۶ دادگاه تجدید نظر تهران نقض و تبرئه شد. محمود صادقی نماینده مجلس ایران روز ششم بهمن در حساب توئيتری خود نوشت: «از قرائن چنین بر می‌آید که کودک‌آزار قرآنی مستظهر به حمایت فرد یا افرادی است که در بیت مقام معظم رهبری نفوذ کرده‌اند».

کشتی سانچی حامل ۱۳۶ هزار تن میعانات گازی از جزیره خارک به مقصد کره جنوبی در حرکت بود که عصر شنبه ۱۶ دی با یک کشتی فله‌بر چینی برخورد کرد. بر اثر این تصادم، کشتی ایرانی دچار آتش‌سوزی و حدود یک هفته بعد غرق شد. همه ۳۲ سرنشین این کشتی جان خود را از دست دادند.

از روز هفتم دی ایران شاهد مجموعه اعتراضات خودانگیخته و هدایت‌نشده و ضد حکومتی در سراسر کشور بود. این اعتراض‌ها از مشهد و دیگر شهرهای استان خراسان آغاز شد و در ابتدا خواست‌های اقتصادی و علیه فساد مطرح شدند و سپس کلیت نظام را هدف گرفتند. اعتراضات در ۴۲ شهر ایران به درگیری کشیده شد و در پی آن بیش از ۵ هزار نفر بازداشت شدند. از تعداد قربانیان و مجروحین آمار دقیقی در دست نیست.

ویدا موحد روز چهارشنبه ۶ دی در حرکتی صلح‌آمیز و مدنی اعتراض خود را به حجاب اجباری نشان داد. گرچه او بازداشت شد، اما این حرکت اعتراضی که به "دختران خیابان انقلاب" در جهان شهرت یافت، بسرعت از سوی دیگر دختران و زنان دیگر ادامه یافت و تصاویر آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شدند.

"باید ببازی علیرضا، حریف بعدی اسرائیلیه". این جمله مربی و شکست علیرضا کریمی، کشتی‌گیر ایرانی در مقابل حریف، کشتی و ورزش ایران را وارد بحران عجیبی کرد. رسول خادم، رئیس فدراسیون و بسیاری از مسئولان به‌خاطر قربانی کردن ورزشکاران از مقام خود استعفا دادند. کشتی و ورزش ایران در خطر تعلیق قرار گرفته است. علیرضا کریمی و مربی‌اش جریمه شدند.

زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷ و ۲ دهم ریشتر شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان غرب ایران را به لرزه درآورد که بر اثر آن بیش از ۴۰۰ نفر کشته و نزدیک به ده هزار نفر مصدوم شدند. همچنین ۱۶ هزار منزل مسکونی صد درصد ویران شدند. پس از گذشت ماه‌ها، هنوز هم شمار زیادی از مردم زلزله‌زده در سرمای زمستان در چادر زندگی می‌کنند.

با انتخاب دونالد ترامپ، به‌عنوان رئیس جمهور آمریکا، اجرای توافق اتمی ایران و گروه (۵+۱) با مشکلات بیشتری روبرو شد. ترامپ تهدید کرده است که در صورت عدم رفع نواقص این توافقنامه، آمریکا از آن خارج خواهد شد.

بسیاری از شهرهای ایران در سالی که گذشت باز هم در گرد و غبار فرو رفتند و زندگی در آنجا مختل شد. در کنار گرد و غباری که از کشورهای همسایه وارد ایران می‌شود، بخش دیگر آن "تولید داخل" است. این گرد و غبارها بر سلامت شهروان ایرانی تاثیر مخربی گذاشته است.

تیم ملی فوتبال ایران برای نخستین‌بار در تاریخ خود توانست در دو دوره پی‌درپی به جام جهانی فوتبال راه یابد. ملی‌پوشان ایرانی به‌عنوان صدرنشین گروه (A) در پی پیروزی بر تیم ازبکستان به عنوان دومین تیم دنیا راهی رقابت‌های جام جهانی در روسیه شدند که در تابستان سال ۲۰۱۸ برگزار می‌شود. بدون شک، کارلوس کی‌روش سرمربی تیم ملی ایران در کسب این موفقیت نقش به‌سزایی ایفا کرد.

تقریبا تمام شهرهای ایران در طول سال ۹۶ شاهد اعتراضات کارگری به حقوق‌های عقب‌مانده خود بوده است. روند ورشکستگی کارخانجات و بیکاری روز‌افزون حکایت از عمق بحران اقتصادی دارد. اقتصاد ایران کماکان دچار رکود تورمی است. در سال ۹۶ از ارزش پول ملی ایران باز هم در مقابل دیگر ارزها کاسته شد.

ورشکستگی شماری از موسسات مالی و اعتباری ایران در سال ۱۳۹۶ باعث اعتراض سپرده‌گذاران این موسسات و تلاش بانک مرکزی ایران و دیگر نهادها برای حل این بحران شد. از جمله تلاش‌های ناموفق بانک مرکزی ادغام چند مؤسسه در هم بود. سپرده‌گذران که حتی نتوانستند اصل پول خود را دریافت کنند، اقدام به اعتراض و تحصن در برابر نهادهایی چون مجلس کردند.

مشکل ناشی از خشکسالی و مدیریت غلط آب در سال ۹۶ به مرحله تولید بحران در مناطق مختلف کشور رسید. عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست می‌گوید: «بر سر آب کشور بلا آورده‌ایم». به گزارش رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران «۹۰ درصد مساحت ایران درگیر خشکسالی به درجه‌های متفاوت است و این وضعیت در سال‌های آینده بحرانی‌تر می‌شود».

روز ۱۷ خرداد ساختمان مجلس شورای اسلامی و بخش ورودی به آرامگاه روح‌الله خمینی، بینانگذار جمهوری اسلامی مورد حمله تروریستی افراد وابسته به دولت اسلامی (داعش) قرار گرفت. در پی این حمله ۲۲ نفر (۱۷ قربانی و ۵ مهاجم) کشته و ۵۲ نفر زخمی شدند.

مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان برجسته ایران، استاد دانشگاه استنفورد، عضو فرهنگستان هنر و علوم آمریکا و تنها زن دارنده مدال "فیلدز" که به جایزه نوبل ریاضیات معروف است، بر اثر بیماری سرطان در روز ۲۳ تیرماه سال ۱۳۹۶ درگذشت.

احمد جنتی در نامه‌ای تبصره ۱ ماده ۲۶ قانون انتخابات شوراها را خلاف گفته‌های آیت‌الله خمینی و "موازین شرع" دانست و آن را لغو کرد. بر این اساس افراد غیرمسلمان در مناطقی که اکثریت آن مسلمان هستند می‌توانستند به عضویت شورای شهر درآیند. با لغو تبصره و شکایت علی اصغر باقری، نامزد شکست خورده اصولگرا، عضویت سپنتا نیکنام که برای بار دوم انتخاب و تنها عضو زرتشتی شورای شهر یزد بود، معلق گردید.

دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روز جمعه ۲۹ اردیبهشت برگزار شد. طبق نتایج رسمی اعلام شده، حسن روحانی با کسب ۵۷ درصد آرا مجددا به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شد.