درخواست "لغو پیش شرط‌ها برای مذاکره مستقیم با ایران" در کنفرانس برلین
۱۳۸۷ تیر ۵, چهارشنبه
در برلین کنفرانس دو روزه‌ای (۲۴ و ۲۵ ژوئن)، با عنوان "دفاع موشکی، روسیه و خاورمیانه" در جریان است، که به میزبانی "بنیاد پژوهش صلح و منازعات" برگزار گشته است.
برگزاری کنفرانس دفاع موشکی، فرصتی برای کارشناسان بین‌المللی است که درباره امور استراتژیک به بحث و تبادل نظر بپردازند. اهمیت استقرار سپر موشکی در اروپا، برای آمریکا آنچنان برجسته است که برخی متخصصان آن را مکمل قدرت اتمی آمریکا مى‌دانند و استقرار اين سپر دفاع موشكى را در هماهنگى با زرادخانه‌ی هسته‌ای این كشور به منظور جلوگيرى از یک جنگ جهانی تلقی می‌کنند. اما میان متحدان اروپایی آمریکا بر سر این سیستم دفاع موشکی، اختلافات فراوانی وجود دارد. این سیستم موشكى که قرار است در لهستان و جمهوری چک، یعنی درکشورهای عضو پیمان ورشو سابق برپا شود، با مقاومت و مخالفت شدید روسیه مواجه گشته است. آمریکا عنوان می‌کند که این سپهر موشکی بیش از هر چیز برای مقابله با تهدیدات موشکی کشورهایی نظیرایران و کره شمالی و در صورت لزوم برای خنثی کردن خطرات تروریستی می‌باشد.
به غیر از کارشناسان حرفه‌ای، سیاستمداران سرشناس نیز در این کنفرانس شرکت جسته‌اند. در این میان می‌توان به هانس بلیکس، رئیس سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی و مسئول خلع سلاح عراق، کارستن فویگت، هماهنگ‌کننده سیاست‌های آلمان وآمریکا، ویتولد یان واشچیکوسکی، دیپلمات عالی‌رتبه از لهستان ، ترکی بن محمد بن سعود الکبیر، یکی از معاونان وزارت امورخارجه عربستان سعودی و محمد جواد لاریجانی از ایران اشاره کرد.
نظرات انتقادی پیرامون دفاع موشکی
پرفسور کوببیگ، کارشناس سيستم دفاع موشكى ومیزبان این کنفرانس در رساله‌ای نسبتاً طولانی، نظرات انتقادی خود را نسبت به دفاع موشکی آمریکا در اروپا، بیان کرده بود که به عنوان مبنایی برای مباحث در میزگرد روز نخست مورد بررسی قرار گرفت. وی در رساله و سخنان خود در پی پاسخ بدین پرسش بود که تا چه اندازه سیستم دفاع موشکی قادر به تحقق اهداف و وعده‌های خود می‌باشد. به نظر وی حامیان دفاع موشکی بر این باورند که از طریق به‌کارگیری این سیستم، امنیت ملی آمريكا و جهانی افزایش یافته و مانع بزرگی بر سر گسترش موشک‌های دور برد (بالیستیکی، قاره پیما) خواهد شد. برخی از طرفداران سپهر موشکی حتا این سیستم را جایگزین مناسبی به‌جای تهدید اتمی آمریکا می‌دانند. هزینه گران و رفع موانع تکنیکی این سیستم دفاعی از دیگر نکات مورد بحث در این کنفرانس بودند.
آلمان مایل به یافتن راه‌حلی برای مقابله با خطر کشورهایی نظیر ایران
کارستن فویگت در سخنان خود از زاویه‌ی دیدگاه کشور آلمان به سیستم دفاع موشکی پرداخت. وی اشاره کرد که در حال حاضر آلمان تنها کشورهای دوست را در همسایگی خود دارد و این در تاریخ این کشور بی‌سابقه است. وی به اهمیت روابط حسنه آلمان و اروپا با روسیه اشاره کرد و بر این عقیده بود گرچه این سیستم دفاعی برای مقابله با روسیه نیست ، اما روسیه این سیستم را برخلاف منافع خود ارزیابی می کند. وی گفت آلمان برغم وجود همسایگان دوست برای مقابله با خطر کشورهایی نظیر ایران مایل به یافتن راه حلی برای دفاع از خود نيز می باشد. وی به جنبه های سیاسی، تکنیکی، نظامى و تسلیحاتی این سپهر دفاعی پرداخت. فویگت این سیستم دفاعی جدید را دنباله جنگ ستارگان دوره‌ی ریگان ارزیابی کرد و مشکلات تکنیکی کنونی را قابل رفع دانسته ولی به داوری در این زمینه نپرداخت و بیشتر متوجه نتایج سیاسی این سیستم بود. او در مورد اختلافات سیاسی میان کشورهای اروپایی بر سر دفاع موشکی به تجربه متفاوت تاریخی در این کشورها و دریافت های گوناگون از مسئله امنیت ملى اشاره داشت.
خاورمیانه‌ای بدون سلاح‌های کشتار جمعی
هانس بلیکس به عنوان سخنران اصلی روز نخست به طرح خاورمیانه‌ای بدون سلاح‌های کشتار جمعی پرداخت و طرح آن را در زمان حاضر شبیه فانتزی و خیال دانست. او اما با اشاره به تجربه کشور آفریقای جنوبی، که تسلیحات اتمی خود را نابود ساخت و یا تجربه کشورهای اوکرائین و قزاقستان که منجر به تحویل سلاح‌های هسته‌ای اين كشورها به روسیه شد، خاورمیانه‌ای بدون سلاح‌های کشتار جمعی را ناممکن ندانست. وی با ذکر شرایط گسترش سلاح هسته‌ای، آن‌را ناشی از واکنش در مقابل خطرات خارجی دانست.
راه‌حلی برای کشمکش اتمی:"لغو پیش‌شرط‌ها، برای مذاکره مستقیم با ایران"
به‌طورنمونه هند به بهانه خطر چین، پاکستان به بهانه تهدید هند و اسرائیل به بهانه تهدید کشورهای عربی دست به تهیه و تولید سلاح اتمی زدند. وی یافتن راه حلی برای برنامه اتمی ایران و کره شمالی را با اهمیت دانست و شرایط ایران را متفاوت از اوضاع عراق پیش از جنگ قلمداد کرد. وی درباره برنامه اتمی ایران و راه حلی برای اسرائیل گفت: «غنی سازی اروانیوم از سوی ایران به عنوان نکته جدید سبب مشکلات زیادی شده است. گرچه قصد پیشنهاد به ایران را ندارم ولی به ایران توصیه می کنم که غنی سازی را متوقف سازد و از سوی دیگر باید اسرائیل را وادار ساخت که به کنترل بین المللی در حوزه قدرت اتمی خود تن دهد و به عنوان ضمانت امنیتی می توان اسرائیل را به عنوان عضو ناتو پذیرفت.»
هانس بلیکس ادامه گفت‌وگوها با ایران را سودمند دانست ولی از مدل مذاکره با کره شمالی طرفداری کرد که شش کشور به‌طور مستقیم با هم گفت‌وگو دارند. وی نبود مناسبات مستقیم دیپلماتیک میان ایران و آمریکا را نادرست دانست و خواستار لغو پیش شرط‌ها برای مذاکره مستقیم با ایران شد. بلیکس در پایان سخنان خود حل اختلافات با ایران را در گرو دادن ضمانت امنیتی به ایران عنوان کرد و کشورهای غربی را تشویق کرد که از خط و مشی حمله نظامی و تغییر رژیم دست بردارند.