دولت ایران خبرگزاری‌ها را ملزم به درج منبع خبر کرد
۱۳۹۱ اردیبهشت ۲, شنبه
هیات وزیران دولت دهم با پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با استناد به ماده اصلاحی قانون مطبوعات، مقررات جدیدی برای خبرگزاری‌ها تصویب کرده است. خبرگزاری ایلنا با درج این خبر در روز شنبه (۲۱ آوریل/دوم اردیبهشت) یادآور شده که مقررات تازه به عنوان فصل پنجم به آیین‌‌نامه اجرایی قانون مطبوعات الحاق می‌شود.
این مصوبه مشتمل بر مواد ۳۵ تا ۴۷ آیین‌نامه‌ی یاد شده است. خبرگزاری‌ها طبق ماده ۳۸ موظفند مطالب خود را به‌طور مستمر و با درج شماره و زمان جداگانه و درج منابع خبری خود منتشر کنند.
خبرگزاری‌ها هم‌چنین طبق ماده ۴۱ موظف به انتشار پاسخ‌ها و توضیحات موضوع ماده ۲۳ قانون مطبوعات در همان روز وصول آنها هستند. مدیران مسئول خبرگزاری‌ها نیز طبق ماده ۴۳ این مصوبه باید در هر ماه مجموعه کامل تولیدات رسانه‌‌ای خود را در چهار نسخه و به صورت لوح فشرده به وزارت ارشاد تحویل دهند.
در ماده ۴۴ هم آمده که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است در صورت اعلام هیات نظارت بر مطبوعات مبنی بر لغو پروانه یا دستور فیلتر موقت، بلافاصله آن خبرگزاری را فیلتر (پالایش) کند.
ابلاغ این مصوبه به خبرگزاری‌ها توسط محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهوری ایران، به خبرگزاری‌ها انجام شده و نشریات الکترونیکی نیز بر اساس ماده ۴۷ فصل پنجم قانون مطبوعات، مشمول مقررات تازه شده‌اند.
واکنش‌های سریع و انتقادی
مدیرعامل خبرگزاری نیمه رسمی فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، در واکنش به این مصوبه آن را مغایر قانون و دارای زمینه‌های سیاسی خوانده است. سید نظام موسوی در گفتگو با خبرگزاری مهر بیش از هر چیز از ماده ۳۸ انتقاد کرده که درج منبع خبر را الزامی می‌داند. او گفته است: « با چنین رویه‌ای رسانه‌ها به روابط عمومی سازمان‌ها و نهادها تبدیل می‌شوند و هر چه روابط عمومی‌ها تشخیص بدهند قابلیت انتشار پیدا خواهد کرد.»
مدیر خبرگزاری فارس افزوده که معنای این ماده آن است که دیگر مطالب انتقادی منتشر نشوند: « این یعنی که همه گزارش‌ها و خبرها از منابع رسمی نقل شوند در حالیکه بسیاری از آنها از سوی خبرنگارانی تهیه می‌شوند که مشاهدات و شنیده‌ها و اسنادی دارند و خودشان منبع خبر هستند.»
این در حالی است که خبرگزاری فارس نزد اهل رسانه در ایران به انتشار اخبار تایید نشده و ناموثق شهرت دارد. زنده بودن ندا آقاسلطان و اقامت او در یونان، فروش قطعات هواپیماهای بوئینگ از سوی آمریکا به ایران یا فروش موشک "اس ۳۰۰" از سوی روسیه به ایران از جمله این خبرها هستند. فارس در آخرین مورد، سخنان اصغر فرهادی در مراسم اسکار را به سلیقه خود و به نفع حاکمیت جمهوری اسلامی ترجمه کرد.
سید نظام موسوی تاکید کرده که وقتی خبرنگاران از اطلاعات در دسترس خود مطمئن هستند، لزومی ندارد آن را به نقل قول از نهادی منتشر کنند. وی افزوده که در صورت نادرست بودن خبر یا پایمال شدن حق کسی، می‌توان از رسانه شکایت کرد: « اما آنچه امروز اتفاق افتاده با روح قانون مغایرت دارد و محدود کردن کار رسانه است.»
مدیر خبرگزاری فارس این مصوبه را به قصد برخورد با منتقدان بخش‌هایی از دولت و "تخلفی" بزرگ دانسته و گفته که مجلس هم به زودی وارد این بحث خواهد شد.
خبرگزاری نیمه دولتی مهر نیز که صاحب امتیاز آن سازمان تبلیغات اسلامی است، به مصوبه اخیر دولت واکنشی غیرمستقیم نشان داده است. مهر با انتخاب تیتری معنادار نوشته است: « وزارت ارتباطات مجری فیلتر خبرگزاری‌ها شد.»
جواد آرین منش، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی هم در گفتگو با خبرگزاری مهر به انتقاد از مصوبه جدید دولت پرداخته و آن را نیازمند تطبیق با قانون دانسته است. وی گفته که طرح جامع رسانه‌ها در مجلس در حال رسیدگی است و دولت حق قانون‌گذاری در حوزه‌ی رسانه‌ها را ندارد.
آرین منش که عضو کمیسیون فرهنگی مجلس است، تصریح کرده که قانون مطبوعات و ضوابطی که بر رسانه‌های مکتوب حاکم است، قابل تعمیم به فضای سایبر و دیجیتال نیست و مجلس برای همین وارد این موضوع شده تا قانون مستقل و جامعی در این زمینه تهیه کند.