راه ناهموار اوباما در افغانستان

باراک اوباما از یک سال پیش رئیس جمهوری ایالات متحده است، اما همچنان برای بسیاری از مردم سیمایی ناشناخته دارد. شناخت اوباما و ارزیابی سیاست او برای بسیاری از ناظران هنوز دشوار است. او در بسیاری موارد از سیاستی نسبی‌گرا و مصلحت‌جویانه پیروی می‌کند.

اوباما در نطقی درباره افغانستان گفت که عقب‌نشینی از خاک این کشور در تابستان ۲۰۱۱ شروع می‌شود، اما بلافاصله اضافه کرد که این امر باید با "احساس مسئولیت کامل" و با توجه به "شرایط مشخص" انجام گیرد. او هیچ موعدی تعیین برای خروج نیروها ذکر نکرد.

وضعیت ایالات متحده در افغانستان با درگیری ویتنام متفاوت است. نه آمریکا در افغانستان تنهاست و نه در آنجا با ارتشی خلقی نبرد می‌کند. آمریکا در این کشور متجاوز نیست، بلکه در دفاع از امنیت خود به آنجا رفته است، زیرا از حملات تروریست‌ها هراس دارد.

آرزوها و واقعیت‌ها

اوباما در جریان پیکار انتخاباتی از پایان سریع درگیری‌های خارجی ایالات متحده سخن می‌گفت، تا بتواند به اوضاع درونی سروسامان دهد. اما واقعیت این است که در دوره زمامداری او شمار سربازان آمریکایی در افغانستان دو برابر شده است.

کسانی هستند که از موضع رئیس جمهور در قبال افغانستان مبهوت مانده‌اند. آنها سؤال می کنند که آیا این همان باراک اوباما است که وعده صلح و آشتی می‌داد؟ آیا او به راستی برای جایزه صلح نوبل شایستگی دارد؟ احتمالا در پاسخ به این گونه تردیدهاست که دیوید بروکس نویسنده‌ی سرشناس روزنامه "نیویورک تایمز" در مقاله خود می‌نویسد: هر رئیس جمهوری ناچار است پس از ورود به کاخ سفید خود را با مقتضیات واقعی تطبیق دهد.

باید قبول کرد که اوباما پیچیده‌تر از آن است که بتوان او را در قالب‌های تخت و ساده‌ی چپ و راست، یا جنگ‌طلب و صلح‌دوست قرار داد. او بی‌تردید از جورج بوش ابعاد بیشتری دارد، که تمام مردم دنیا را به دوست یا دشمن تقسیم می‌کرد.

در مورد افغانستان او در آن واحد باید به سه گونه مخاطب پاسخ بگوید: به مردم آمریکا که از جنگ و هزینه‌های آن عصبانی هستند، می‌گوید که از سال ۲۰۱۱ خروج نیروها از افغانستان شروع می‌شود. به دولت افغانستان و یاران حامد کرزی که نگران عقب‌نشینی نیروهای آمریکا هستند، می‌گوید که قصد ندارد آنها را به امان خدا رها کند؛ و به نیروهای طالبان که منتظر فرصت هستند پیام می‌دهد که خیال نکنند با خروج نیروهای آمریکایی آنها می‌توانند به قدرت برگردند.

دیپلماسی زبان دشواری است که باراک اوباما رفته رفته به آن مسلط می‌شود.