زیبایی در گذر زمان؛ از زیبایی سرد فرشتهوار تا خریداران جذابیت
زیبایی در گذر دهههای گذشته تعریفی بسیار سیال داشته و مرزهای آن از دههای به دهه دیگر چنان از اساس جابهجا شدهاند که آنچه دیروز زیبا بود، امروز دیگر خریداری ندارد. نگاهی به تعریف زیبایی از دهه ۱۹۲۰ تا به امروز.
در دهه ۱۹۲۰ برداشت از زیبایی به طور کل تغییر کرد. زنان که تا پیش از آن موهای بلند خود را بالای سرشان جمع میکردند، رو به موهای کوتاه آوردند که تا زیرچانه میرسید و طبق مد زمانه موجدار میشد. چشمها و لبها هم بر عکس گذشته، با غلظت آرایش میشدند. گرتا گاربو، هنرپیشه سوئدی آمریکایی به سمبل زیبایی آن دهه مبدل شد. رسانهها به دلیل ظاهر ویژه گاربو به او لقب "خداوندگونه" داده بودند.
کوکو شانل تأثیری انکارناپذیر بر "دریافت زیبایی" در دهه ۲۰ و ۳۰ میلادی داشت. او با طرح انقلابی خود که پیراهنی ساده و کوتاه به رنگ مشکی بود، دنیای مد آن زمان را به لرزه درآورد. این لباس به اسم little black dress در تاریخ دنیای مد ماندگار شد.
موهای بلوند و چشمان آبی در دهه ۱۹۳۰ و اوایل ۱۹۴۰ میلادی نماد زیبایی زنان تلقی میشد. در آن دوران به ویژه زیبایی "سرد فرشتهوار" مارلنه دیتریش، هنرپیشه آلمانی هواخواهان زیادی داشت. مژههای بلند و جدا از هم و لبهایی به رنگ سرخ غلیظ آرایش مرسوم آن دوره بود و برازنده زنان شناخته میشد.
الیزابت تیلور اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی یک تنه زیبایی را از نو تعریف کرد. ابروهای کلفت و خوش مدل تیلور برای بسیاری از زنان الگویی شد تا با تقلید از آن، خود را شبیه او کنند.
اواخر دهه ۵۰ میلادی مریلین مونرو تکتاز قلمرو زیبایی بود. این ستاره دمدمیمزاج با موهای بلوند و لبهای قلوهای قرمزرنگ به سمبل سکس در جهان شهرت یافت. طبق تعریفی که از زیبایی در آن دوران میشد، زنانی با هیکلی انحنادار بیش از دیگران مورد ستایش قرار میگرفتند، به خصوص اگر همانند مریلین مونرو پیراهنهایی عروسکی با سینهبندهایی نوکتیز بر تن میکردند.
با ظهور "توئیگی" مدل بریتانیایی در دهه ۱۹۶۰ مرزهای زیبایی بار دیگر جابهجا شده و از نو تعریف شدند. توئیگی با هیکلی بسیار لاغر و ظاهری دخترانه به الگوی بسیاری از زنانی تبدیل شد که تا پیش از آن در دنیای مریلین مونرو سر میکردند. برای هرچه شبیهتر شدن به مد زمانه، خیلی از زنان وزن خود را کاهش دادند و به این ترتیب میانگین وزن از ۶۵ کیلو به ۴۰ کیلو رسید.
بعد از توئیگی نوبت آدری هپبورن بود تا با چهره فرشتهوار خود تعریفی جدید از زیبایی ارائه کند. او با ابروهای کوتاه و کلفت، چشمان درشت و درخشان و هیکلی که همزمان دخترانه و زنانه مینمود، به مدل محبوب خیلی از طراحان تبدل شد. پیراهن شب مشکی، موهای جمعشده در بالای سر، گردنبند چند لایه مروارید، دستکشهای بلند مشکی که ظاهر هپبورن در صحنهای از فیلم "صبحانه در تیفانی" بود، تصویری جاودان از او برجای گذاشت.
فرح فاوست یکی از زیباترین زنان دهه ۱۹۷۰ بود. موهای پرپشت موجدار، پوست آفتابسوخته، آرایش کم و هیکل ورزیده فاوست الگوی زیبایی برای بسیاری از زنان آن دهه بود؛ الگویی که نشان میداد میتوان هیکلی ورزیده با ورزش به دست آورد، بدون آنکه زیباییها و انحناهای بدن زنانه را قربانی ساخت.
"وحشی و وحشیتر" شعاری بود که دهه ۱۹۸۰ را از نظر زیبایی و مد تعریف کرد. برای همین هم جای تعجبی ندارد که مدونا در این دهه به ستارهای بیرقیب و الگوی یک نسل بدل شد.
در دهه ۱۹۸۰ آرام آرام این ذهنیت جای خود را باز کرد که بدنی ورزیده نیز زیباست و لزوما از زنانگی نمیکاهد. جین فوندا، هنرپیشه آمریکایی ستارهای بود که زیبایی و ورزیدگی را یکجا در خود جمع کرده و تصویری جدید از زیبایی ارائه کرد. او با انتشار ویدئوهای ایروبیک توانست به شهرت و موفقیتی بینظیر برسد.
در دهه ۱۹۹۰ میلادی ظهور مدلهای بسیار لاغر تعریفی جدید از زیبایی ساخت. خانه مد "کالوین کلاین" در سال ۱۹۹۳ از کیت موس، مدل بریتانیایی به عنوان چهره تبلیغاتی خود استفاده کرد. این کمپین تبلیغاتی انتقادات فراوانی را نصیب دنیای مد کرد. منتقدان دستاندرکاران صنعت مد را متهم کردند که با نمایش مدلهای لاغر، ارزشهای غلطی را در تعریف زیبایی تثبیت میکند.
پس از آنکه گوئینت پالترو در سال ۱۹۹۹ اسکار بهترین هنرپیشه زن را برای فیلم "شکسپیر عاشق" دریافت کرد، به یکی از ستارههای پرطرفدار هالیوود تبدیل شد. زیبایی سرد، اما طبیعی این ستاره بریتانیایی به سرعت مورد توجه دنیای مد نیز قرار گرفت و به این ترتیب فرمی جدید از زیبایی جای خود را در افکار عمومی باز کرد.
در دهه ۲۰۰۰ ایدهآل زیبایی قد بلند، لاغری، هیکلی ظریف و کمری باریک اما سینههایی بزرگ بود. آدریانا لیما، مدل برزیلی با داشتن همین خصوصیات دنیای مد را تسخیر کرد. او با داشتن هیکلی ورزیده و در عین حال زنانه، به سرعت جزو یکی از مدلهایی شد که در شوی لباس زیر "ویکتوریا سیکرت" به خدمت گرفته شد و به مدت ۱۴ سال با این برند همکاری داشت.
با نگاهی به تعریفی که امروزه از زیبایی ارائه میشود، میتوان متوجه شد که این تعریف نسبت به گذشته قلمرو وسیعتری پیدا کرده است. در این قلمرو از زنانی با سایز صفر تا زنانی با هیکلهایی پر انحنا همگی به عنوان زنانی زیبا شناخته میشوند؛ از جنیفر لوپز تا کیم کارداشیان.
"زیبایی و جوان نشان دادن" شعاری است که امروزه تعریف از زیبایی را دیکته میکند. دستاوردهای پزشکی نیز امکان "خریدن جذابیت" را فراهم آوردهاند. حال باید دید آیا دنیا به سمتی خواهد رفت که زیباشدن را به هر قیمتی بپسندد یا اینکه زمانی موجی مخالف به راه خواهد افتاد که هدفش بازگشت به زیبایی طبیعی و تنوع چهرهها خواهد بود؟